Δάνεια καλλιτεχνών: πρώην ανατολικές χώρες

To 1993 θεωρείται (και όχι άδικα) χρονιά-ορόσημο στην ιστορία του διαγωνισμού, καθότι για πρώτη φορά επετράπη η συμμετοχή σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Μοναδική εξαίρεση αποτελούσε η Γιουγκοσλαβία, η οποία βρισκόταν στο μεταίχμιο μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης, εξαιτίας ή χάρη στην πολιτική του Τίτο. Η διάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ. στις 26 Δεκεμβρίου 1991 και η δημιουργία νέων χωρών αποτέλεσαν την αρχή μιας νέας εποχής, κερδίζοντας μάλιστα 5 βραβεία (Εσθονία 2001, Λετονία 2002, Ουκρανία 2004, Ρωσία 2008, Αζερμπαϊτζάν 2011). Σε άλλα άρθρα έχουμε δώσει πληροφορίες για διάφορες προσπάθειες που έγιναν από τα συγκεκριμένα κράτη να συμμετάσχουν παλαιότερα, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Σήμερα θα δούμε ποιοι καλλιτέχνες ανατολικών χωρών τραγούδησαν στο παρελθόν εκπροσωπώντας δυτικές χώρες.

Πρωτοπόρος θεωρείται ο Leo Martin (Leo Heppe-Αυστρία 1957), γεννημένος στο Krasnojarsk της Σιβηρίας. Με αυτή την έννοια είναι ταυτόχρονα ο πρώτος γιούροσταρ ανατολικής χώρας, αλλά και ο πρώτος Ασιάτης που πήρε ποτέ μέρος στον διαγωνισμό. Ακολουθούν η Christa Williams (Christa Bojarzin-Ελβετία 1959), γεννημένη στο Königsberg (σήμερα Κaliningrad της Ρωσίας) της πάλαι ποτέ γερμανικής επαρχίας της Aνατολικής Πρωσίας, αλλά και η Franca di Rienzo (Franca di Lazaro-Ελβετία 1961), Ιταλικής και Ρωσικής καταγωγής. Γεννημένος από Γιουγκοσλάβους μετανάστες στο Βέλγιο είναι ο Robert Cogoi (Mirko Cogoj-Βέλγιο 1964).

Η πρώτη καθαρόαιμη περίπτωση είναι εκείνη της Βουλγάρας Nora Nova (Ahinora Konstantinova Kumanova-Γερμανία 1964). Ακολουθούν η Téréza (Teresa Kesovija-Μονακό 1966, αλλά και Γιουγκοσλαβία 1972) και ο Τσέχος Karel Gott (Αυστρία 1968), με μεγάλη καριέρα στις γερμανόφωνες χώρες (έχει τραγουδήσει και το θέμα από το καρτούν «Μάγια η Μέλισσα»).

Το 1979, ανάμεσα στους Dschingis Khan (Γερμανία 1979), φιγουράρουν δύο Ούγγροι, ο ντράμερ Leslie Mándoki και η τραγουδίστρια Edina Pop (Marika Késmárky). Δύο χρόνια μετά, πάλι η Γερμανία, φιλοξενεί τη Λιθουανή Lena Valaitis (γεννημένη στο Memel της Ανατολικής Πρωσίας, τη σημερινή Klaipėda στη Λιθουανία και η οποία μετανάστευσε ως πρόσφυγας) και το 1990 τον Daniel Kovać, γιο Σλοβένων μεταναστών που ζουν στη Γερμανία, σε ένα τραγούδι -με πολλούς συμβολισμούς- για την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την επερχόμενη διάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ..

Το Λουξεμβούργο, συνηθισμένο στα δάνεια από άλλες χώρες –ελλείψει δικών του καλλιτεχνών- καταφεύγει το 1982 στη Svetlana (Claire de Loutchek), με πατέρα Γάλλο και μητέρα Ρωσίδα. Η πρώτη Αλβανίδα υπήκοος που μετείχε στον διαγωνισμό ήταν η Anna Oxa (Anna Hozha-Ιταλία 1989). Τσιγγάνος, Ουγγρορουμανικής καταγωγής, είναι ο Tony Wegas (Αυστρία 1992, 1993), Ρωσίδα η Yulia Proiter, μέλος του Shiru Group (Ισραήλ 1993) ενώ η πρώτη Ανατολικογερμανίδα που βρέθηκε στη σκηνή ίσως είναι η Aud Wilken (Δανία 1995).

Δεν θα αναφερθούμε σε περαιτέρω περιπτώσεις μετά την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ., καθότι πλέον ο «δανεισμός» αλλοδαπών καλλιτεχνών, συνθετών και στιχουργών είναι συνηθέστατο φαινόμενο. Την πιο τρανταχτή περίπτωση ενδεχομένως να αποτελεί ο Alexander Rybak (Alyaxandr Igaravich Rybak), γεννημένος στη Λευκορωσία, όταν ήταν ακόμα μέλος της Ε.Σ.Σ.Δ., προτού η οικογένειά του μεταναστεύσει στη Νορβηγία, χώρα στην οποία χάρισε το βραβείο το 2009.