Παρασκήνια 1977: Μάθημα Σολφέζ με… σαμποτάζ στα μικρόφωνα

Το “Μάθημα Σολφέζ” ήταν η πρώτη συμμετοχή, με την οποία η Ελλάδα πήγαινε στη Γιουροβίζιον με αξιώσεις ακόμα και για βραβείο. Δεν είναι τυχαίο το ότι κέρδισε τεράστια αφιερώματα στα περιοδικά της εποχής. Το βίντεο-κλιπ είχε γίνει από την εταιρεία Αρώνης-Ευθυμιάδης και είχε γυριστεί στην Αυστρία. Οι δε στίχοι θεωρήθηκαν ιδιαίτερα ευρηματικοί. Όπως θυμάται η Σέβη Τηλιακού, δεν της έβγαινε καλά το ρεφραίν, έτσι πρότεινε στον Γιώργο Χατζηνάσιο να παραμείνουν ως στίχοι οι ίδιες οι νότες του τραγουδιού. Η ιδέα ήταν του Πασχάλη, όπως ο ίδιος δήλωσε, όταν δειπνούσαν μαζί με τον Γιώργο Χατζηνάσιο. Εκείνος δεν απάντησε αμέσως, αλλά λίγες μέρες μετά κάλεσε στο σπίτι του τον Πασχάλη και την Αλίκη Αρβανιτίδη και τους έπαιξε (και τραγούδησε) έτοιμο το τραγούδι. Είναι γνωστό πως συνέλαβε την ιδέα σε 1 λεπτό, το συνέθεσε σε δύο ώρες και το έστειλε την τελευταία μέρα της προθεσμίας! Είναι αξιοσημείωτο πως έγινε πρόταση να συμμετάσχουν στην τετράδα στον Δάκη και την Ελπίδα, οι οποίοι όμως προτίμησαν να είναι υποψήφιοι με άλλα τραγούδια. Εικασίες μόνο μπορούμε να κάνουμε για το ποια μπορεί να είναι αυτά. Δύο μεγάλες επιτυχίες, πάντως, εκείνης της χρονιάς ήταν το “Αντίο Μαίρη” του πρώτου και το “Αντίο” της δεύτερης, ένα ντουέτο με τον Κώστα Χατζή.

Όπως διέρρευσε αργότερα, η επιτροπή εντυπωσιάστηκε με αυτό που άκουσε και ρώτησε ποιοι ήταν (αν και είχαν καταλάβει από τις φωνές). Στον Αγγλία, όπου γινόταν ο διαγωνισμός, τους υποδέχθηκε ο Νίκος Μαστοράκης που είχε τότε μια ραδιοφωνική εκπομπή και τους έκανε ένα αφιέρωμα. Πριν ακόμα γίνει ο τελικός, ο Paul Mauriat έσπευσε να πάρει τα δικαιώματα από τον Γιώργο Χατζηνάσιο, για να ηχογραφήσει με την περίφημη ορχήστρα του την instrumental version του τραγουδιού. Ήδη από τις επιτόπιες πρόβες έκανε αίσθηση, οι δε Ισπανοί ενδιαφέρθηκαν για το πώς «δένουν» οι φωνές τους τόσο πολύ.

Το τραγούδι παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην θρυλική εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού, «Αλάτι και Πιπέρι». Ο ίδιος μάλιστα είχε φέρει μέντιουμ, για να προβλέψει το αποτέλεσμα. Το μέντιουμ είπε ότι θα ερχόμασταν τέταρτοι, κάτι που όντως θα γινόταν, αν η ίδια η ελληνική επιτροπή δεν κατέστρεφε τα πάντα, ψηφίζοντας το Μονακό με 12 βαθμούς.

Η στιχουργός Σέβη Τηλιακού, γνωστή κι από διασκευές πολλών γιουροτράγουδων στα Ελληνικά, δεν ακολούθησε την αποστολή: ήταν καλεσμένη στην ΕΡΤ, για να παρακολουθήσει τον διαγωνισμό σε έγχρωμη μετάδοση και να μετάσχει στην ελληνική επιτροπή. Οι παρευρισκόμενοι κόντεψαν να τρελαθούν, μετά από αυτό που έπαθαν με το Μονακό. Όπως αποκάλυψε η ίδια, το 12 είχε δοθεί εσκεμμένα, διότι δεν πίστευαν ότι άξιζε και το θεωρούσαν ανώδυνο. Έχει επίσης διαρρεύσει, από άλλη πηγή, ότι η ελληνική επιτροπή επίτηδες δεν ψήφισε το Ηνωμένο Βασίλειο, επειδή ήταν ο κύριος αντίπαλος. Επιπλέον είχε προδιαθέσει κάποιους αρνητικά το γεγονός ότι η Γαλλίδα νικήτρια Marie Myriam (Myriam Lopez, πορτογαλικής καταγωγής) πλασαριζόταν ως βαφτισιμιά της ιέρειας του fado, Amalia Rodrigues, για να μαζέψει ψήφους και τα κατάφερε, παρόλο που είναι κλεμμένο από το τραγούδι “Here’s to you” του συνθέτη Ennio Morricone με ερμηνεύτρια τη Joan Baez, από την ταινία του 1971 “Sacco & Vanzetti”.

Η ΕΡΤ κέρδισε τότε έπαινο καλύτερης Διεθνούς Δημοσιότητας. Φημολογείται ότι εκπρόσωποι του BBC ή της EBU είχαν επισκεφθεί την Ελλάδα, για να ελέγξουν αν και κατά πόσον ήμασταν ικανοί να διοργανώσουμε τον διαγωνισμό, σε περίπτωση νίκης και ότι η ΕΡΤ ή ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δήλωσαν απροθυμία. Πάντως, υπήρξε αρκετό promotion: σώζεται στο αρχείο της ΕΡΤ ένα αφιέρωμα, γυρισμένο σε σπίτι, με τους τέσσερεις καλλιτέχνες να ερμηνεύουν το τραγούδι τους και να δίνουν συνεντεύξεις. Η χορογραφία και τα κοστούμια (μωβ φορέματα για τις δύο κοπέλες, στενά παντελόνια, τιράντες και μπότες για τα αγόρια) ήταν της Μαριάννας Τόλη, που τότε θριάμβευε στην ΥΕΝΕΔ με την εκπομπή «Μουσικές μεταμφιέσεις» (πολλά χρόνια πριν τα ιδιωτικά κανάλια “βαφτίσουν” τη Ρούλα Κορομηλά ως την πρωτοπόρο show woman στην Ελλάδα), σε συνεργασία με την ενδυματολόγο Σύλβια Μεσσίνα.

Οι ερμηνευτές, απογοητευμένοι από τη θέση και το σαμποτάζ στο μικρόφωνο του Ρόμπερτ (τόσο στον ήχο, όσο και στην μεγαλύτερη απόστασή του από τους υπόλοιπους τρεις, χαλώντας τη συμμετρία), γύρισαν εσπευσμένα στην Αθήνα. Η μόνη χώρα που δεν μας ψήφισε ήταν η Ιρλανδία, παρόλο που κατά καιρούς την έχουμε «χρυσώσει» σε βαθμούς. Ένας Άγγλος δημοσιογράφος είπε στον Γιώργο Χατζηνάσιο ότι είχε στοιχεία για σαμποτάζ, αλλά η ελληνική αποστολή δεν θέλησε να δώσει συνέχεια. Η Μαριάννα Τόλη είδε το μικρόφωνο του Ρόμπερτ με το που ανέβηκαν στη σκηνή και είπε να το μετακινήσουν κάτι που δεν έγινε. Δεν σοκαρίστηκε όμως μόνο από αυτό: το τραγούδι ξεκινά σε χαμηλότερη στάθμη (τουλάχιστον 5 DB) από το προηγούμενο και οι εκπρόσωποί μας κοιτάζονταν μεταξύ τους προσπαθώντας να καταλάβουν τι έχει συμβεί. Έτσι τους κυρίευσε το τρακ. Ο Πασχάλης, σε ερώτηση αν θεωρεί πως αδικήθηκαν, απάντησε πως όχι, αφού δεν ήσαν τέλειοι, ούτε οπτικά, ούτε ηχητικά.

Το τραγούδι ήταν το μόνο που είχε καταφέρει να μπει στο σουηδικό τοπ (Νο 15). Το ρεκόρ έσπασε το 2001, όταν πήγαμε στην ίδια χώρα στο Νο 3. Έτυχε μάλιστα αρκετών διασκευών από ξένους καλλιτέχνες, ενώ και οι ίδιοι το ηχογράφησαν στα αγγλικά «Music Lesson» και γερμανικά «Freunde der Nacht». Ο ομώνυμος δίσκος έβγαλε διαχρονικές επιτυχίες: “I love, I love, I love you”, “Μάθαμε τον έρωτα”, “Πως”, “Τι τα θέλεις τώρα”, “Εσύ κι εγώ”, “Άκου φίλε”, “Σφράγισες μια εποχή”. Ιστορική έχει μείνει η φράση από τη μετάδοση της αείμνηστης Μακώς Γεωργιάδου: «Δώσαμε ένα μάθημα σολφέζ στους Ευρωπαίους!». Την ραδιοφωνική μετάδοση (μάλιστα ήταν η πρώτη που έγινε) έκανε ο Δημήτρης Κωνσταντάρας.

Ακολουθούν τα εξής βίντεο: το τραγούδι “Μπαλάντα” με τη Χριστίνα (Χριστίνα Καράλη) που ήρθε 2ο στην κλειστή επιλογή, καθώς και τα τραγούδια του Δάκη και της Ελπίδας που εικάζουμε ότι μπορεί και να ήταν τα υποψήφια με τα οποία διαγωνίστηκαν εκείνη τη χρονιά.