Καλλιτέχνης, αλλά και αθλητής
O Vesa-Matti “Vesku” Loiri γεννήθηκε το 1945 στο Ελσίνκι και είναι γνωστός τόσο ως ηθοποιός του σινεμά και της τηλεόρασης, ήδη από το 1962, όσο κι ως φλαουτίστας και τραγουδιστής (με περισσότερα από 30 άλμπουμ, είναι ο ένατος σε πωλήσεις όλων των εποχών στη Φινλανδία). Σε 20 ταινίες ενσάρκωσε την κωμική περσόνα του Uuno Turhapuro, δίχως να λείπουν και οι ρόλοι σε δραματικές ταινίες. Διακρίθηκε και στον τομέα των μεταγλωττίσεων. Διάσημος αθλητής σε πολλά αθλήματα (από μποξ μέχρι χόκεϋ και ποδόσφαιρο), με χρυσά μετάλλια σε πόλο και χάντμπολ, παράλληλα ήταν για χρόνια πρόεδρος της Ομοσπονδίας μπιλιάρδου.
Μια ζωή μπλεξίματα και αναποδιές
Στη βιογραφία του αποκάλυψε ότι ήταν χρήστης ναρκωτικών ουσιών στα νιάτα του. Το 1970 έπαθε σοβαρότατο τραυματισμό ενώ έπαιζε ποδόσφαιρο. Ένας καυγάς με χειροδικία τη δεκαετία του ’70 απέναντι στον τραγουδιστή Frederik του κόστισε μία φυλάκιση 40 ημερών και πρόστιμο για επίθεση. Το 1994 χτύπησε την ηθοποιό Ville Virta, αλλά δεν του ασκήθηκε αγωγή. Το 1977 αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει με υπνωτικά. Παντρεύτηκε τρεις φορές: ο πρώτος και ο τρίτος γάμος κατέληξαν σε διαζύγιο. Η δεύτερή του γυναίκα σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 1977 και ο γιος τους με τον ίδιο τρόπο το 1994 στα 20 του χρόνια. Έχασε ακόμα έναν γιο το 2019 από ασθένεια. Τα γεγονότα αυτά τον έστρεψαν στην παραψυχολογία, με τον ίδιο να γίνεται μέντιουμ. Στο ενδιάμεσο είχε τουλάχιστον τρεις συντρόφους. Συνολικά απέκτησε πέντε παιδιά. Επί χρόνια έπασχε από διαβήτη (τον οποίο ρύθμισε τελικά), υπέρταση και άπνοια ύπνου. Το 2010 έπαθε μια κρίση και παραλίγο να πεθάνει από υποξία. Έχασε πολλά κιλά. Εγκατέλειψε το φλάουτο, διότι το μικρό δάχτυλο του αριστερού του χεριού έπαθε ζημιά στα νεύρα λόγω του διαβήτη. Είχε χρόνια φλεγμονή στον αγκώνα που του προκαλούσε φριχτούς πόνους. Ζούσε για μεγάλα διαστήματα σε εξοχικό σπίτι στη Λαπωνία. Πέθανε σήμερα, νικημένος από την επάρατη νόσο. Είχε αποτραβηχτεί από τους φίλους του ήδη από τον Απρίλιο, επιθυμώντας να πεθάνει ήσυχα.
Ο εθνικός τελικός του 1975
Ο τελικός πραγματοποιήθηκε στα στούντιο του καναλιού YLE στο Ελσίνκι, σε παρουσίαση Apeli Halinen. Είχαν προηγηθεί τέσσερεις ημιτελικοί. Στον τελικό ψήφισαν επτά τοπικές επιτροπές. Ως Vesa-Matti Loiri & Sivupersoonat διαγωνίστηκε το 1975 με το -μεσαιωνικού ύφους- Laulu (τραγούδι). Το γκρουπ κατέλαβε την 3η θέση, πίσω από τους Pihasoittajat και τον σούπερ-σταρ Danny.
Η Γιουροβίζιον του 1980
Ο εθνικός τελικός, με έξι τραγούδια πραγματοποιήθηκε στα στούντιο της κρατικής τηλεόρασης YLE στο Τάμπερε, με παρουσιαστή τον Miikko Alatalo. Προσκλήθηκαν 11 αναγνωρισμένοι συνθέτες να υποβάλουν τραγούδι. Είχε προηγηθεί ημιτελικός με πέντε τραγούδια να αποκλείονται (όλα όσα είχαν μοντέρνο άκουσμα, όπως παρατήρησε ο Τύπος της εποχής). Στον ημιτελικό ψήφισε επιτροπή ειδικών, ενώ στον τελικό πέντε τοπικές επιτροπές που απαρτίζονταν από ειδικούς και μέλη κοινού. κέρδισε ο Vesa-Matti Loiri με το Huilumies (ο φλαουτίστας). 2ος ήρθε ο Kirka και 3η η Irina Milan (Irina Englund). Μουσική από τον Aarno Raninen (FIN 77) και στίχοι από τον Veikko “Vexi” Salmi (FIN 76-στην φινλανδική βερσιόν, 79). Παρόλο που ο ίδιος ήταν πολύ ευχαριστημένος με το τραγούδι του και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ήταν γενικά θετική, στον διαγωνισμό κατέληξε τελευταίο με έξι μόλις βαθμούς…
Η διάσημη χορωδός
Η Irina Milan με καριέρα ήδη από το 1967, είναι γνωστή από φινλανδικούς τελικούς (1968, 1973-με το εκπληκτικό Song for a dove, 1980, 1986). Συνυποψήφιά του στον εθνικό τελικό, την πήρε στα φωνητικά μαζί με τέσσερεις ακόμα χορωδούς στη σκηνή της Χάγης. Με 2283 ηχογραφήσεις ως βασική τραγουδίστρια ή χορωδός κατέχει το ρεκόρ για Φινλανδό καλλιτέχνη. Διακρίθηκε επίσης ως ηθοποιός, αλλά και καθηγήτρια φωνητικής. Έμεινε τυφλή από το ένα μάτι, όταν την τραυμάτισε με μαχαίρι που της είχαν δώσει ως δώρο γενεθλίων ένας ξάδελφός της…
Για την κακοδαιμονία που κατατρύχει τους καλλιτέχνες της Γιουροβίζιον του 1980 (πρόωροι ή αιφνίδιοι θάνατοι, καταχρήσεις, προβλήματα υγείας, συμπτώματα κατάθλιψης, αλλαγή επαγγέλματος, διαζύγια κ.λ.π.), μπορείτε να διαβάσετε αυτό το αφιέρωμα.
