O Αραβικός κόσμος. Β: Η πρόσφατη ιστορία
Πέρασαν δεκαετίες από τη συμμετοχή του Μαρόκου, πριν μια γιουροείδηση «ταράξει τα νερά». Τον Οκτώβριο του 2004 προκάλεσε αίσθηση η επίσημη ανακοίνωση της συμμετοχής του Λιβάνου το 2005. Δύο μήνες μετά, επικαλούμενος οικονομικούς λόγους δήλωσε ότι αποσύρεται, αλλά μετά από παρέμβαση της EBU, μπήκε στη λίστα των χωρών για τον ημιτελικό του Κιέβου. Τον Φεβρουάριο, μετά από εσωτερική επιλογή του καναλιού Télé Liban, προέκυψε το τραγούδι «Quand tout s’enfuit», το οποίο θα ερμήνευε στα γαλλικά η Aline Lahoud. Ένα μήνα μετά, τα προβλήματα επανήλθαν: το επίσημο site της χώρας για τον διαγωνισμό «παρέλειψε» από τον κατάλογο των χωρών το Ισραήλ. Η EBU ζήτησε άμεση επανόρθωση, απειλώντας με αποκλεισμό. Ο κατάλογος αφαιρέθηκε ολόκληρος, ενώ λίγο αργότερα το κανάλι αποσύρθηκε επίσημα, επικαλούμενο τη νομοθεσία της χώρας, βάσει της οποίας απαγορευόταν η δημόσια προβολή οποιουδήποτε στοιχείου σχετίζεται με το Ισραήλ. Ουσιαστικά, με έμμεσο τρόπο ο Λίβανος ζητούσε να μην μεταδοθεί το τραγούδι του Ισραήλ, κάτι που η EBU όχι μόνο δεν επέτρεψε, αλλά επιπλέον τιμώρησε το κανάλι με πρόστιμο, τριετή αποκλεισμό και απώλεια των χρημάτων που είχε ήδη πληρώσει, ως δικαίωμα συμμετοχής. Το 2007 αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον από τον τραγουδιστή Mika, προκειμένου να διαγωνιστεί το 2008 με άλλο τηλεοπτικό σταθμό (το LBC ή το Future Television), αλλά η προσπάθεια δεν ευοδώθηκε.
Το 2009 το Qatar Radio, συνεργαζόμενο μέλος της EBU, εκδήλωσε ενδιαφέρον να πάρει μέρος στη Γιουροβίζιον του 2011. Μάλιστα, για να ενισχύσει τη θέση του, έστειλε επιτόπια αποστολή το 2009 και παράλληλα μετέδωσε ένα εβδομαδιαίο ραδιοφωνικό πρόγραμμα το «12pointsqatar», αφιερωμένο στο διαγωνισμό. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει δεκτό, ίσως διότι βρίσκεται εκτός γεωγραφικών ορίων.
Την ίδια χρονιά προκλήθηκε σάλος από τη συμμετοχή του Ισραήλ, με την παγκοσμίου φήμης Εβραία καλλιτέχνιδα Noa και την συνεργάτιδά της, Αραβο-ισραηλινή Mira Awad, οι οποίες δέχθηκαν επιθέσεις τόσο από εβραϊκά, όσο και από αραβικά μέσα, καλλιτέχνες και διανοούμενους, διότι τάχα δίνουν την ψευδαίσθηση της συνεργασίας μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών, αψηφώντας την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή. Το –άκρως φιλειρηνικό τραγούδι- περιέχει στίχους και στα αραβικά.
Η Αλγερία, η Αίγυπτος και η Λιβύη δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ για τον διαγωνισμό, όχι όμως κι η Ιορδανία, η οποία, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, το 1996 δήλωσε κανονικά ότι θα συμμετάσχει, αλλά αποσύρθηκε έγκαιρα. Μια άλλη περίπτωση είναι αυτή της Συρίας: κολακευμένη από την φιλειρηνική συμμετοχή του Ισραήλ 2000, όπου οι καλλιτέχνες ανέβηκαν στη σκηνή με Συριακές σημαίες (θυμίζουμε πως η τότε Συριακή κυβέρνηση, αμφισβητώντας την κυριαρχία του Ισραήλ υποστήριζε ανοιχτά τη Hezbollah, με την οποία το Ισραήλ συγκρούστηκε στον Νότιο Λίβανο. Μολονότι οι εχθροπραξίες είχαν σταματήσει και τα στρατεύματα είχαν αποσυρθεί από τον Λίβανο, τα παράπονα προς το εβραϊκό κανάλι ΙΒΑ ήταν ατελείωτα, έτσι ο σταθμός αναγκάστηκε να αποκηρύξει επίσημα την ίδια του τη συμμετοχή!), προσέγγισε το 2001 την EBU, για να εξεταστεί η πιθανότητα μελλοντικής της εμφάνισης. Νεότερα από αυτό το μέτωπο όμως δεν έχουμε.
Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στην ιδιάζουσα περίπτωση της Παλαιστίνης. Το 2007 ξεκίνησε επίσημη καμπάνια, την οποία στήριζαν το Παλαιστινιακό κανάλι PBC, το συγκρότημα Sabreen (με έδρα τα Ιεροσόλυμα) και μια δανική ένωση καλλιτεχνών, η Superflex. Μάλιστα η τελευταία ήταν αυτή που ξεκίνησε το όλο θέμα, μετά από μια επίσκεψή της στα Παλαιστινιακά εδάφη (Δυτική όχθη και Λωρίδα της Γάζας). Η καμπάνια συνοδεύτηκε και με on-line petition (όπως είχε γίνει και με τον Άγιο Μαρίνο). Η EBU απέρριψε το αίτημα το 2008, ωστόσο δεν απέκλεισε μια μελλοντική συμμετοχή και άφησε το θέμα ανοιχτό (ή πιο σωστά, το «πάγωσε» για τρία χρόνια), καθότι το PBC δεν είναι μέλος της EBU.
Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Mahmoud Abbas, αιτήθηκε επίσημα στον ΟΗΕ να αναγνωριστεί η Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος, κάτι που έκαναν 135 χώρες, κάνοντάς την δεκτή σε οργανισμούς όπως η FIFA. Επανήλθε τότε και το θέμα της Γιουροβίζιον, όμως ήταν κάθετα αντίθετο το Ισραήλ και –παραδόξως- η Γαλλία, η οποία άλλοτε εμφανίζεται ως φιλοαραβική και άλλοτε ως φιλοεβραϊκή: ενώ έχει εκπροσωπηθεί από Άραβες καλλιτέχνες (βλ. παρακάτω), ανταλλάσσει υψηλούς βαθμούς με το Ισραήλ. Παρέμβαση έκανε ακόμα και η Hillary Clinton, ως υπουργός των εξωτερικών των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας τότε το θέμα αυτό ως «εξωφρενικό», «ανεξήγητο» και «μουσική επίθεση». Το 2014, η Δανή δικηγόρος και βουλευτής, Johanne Schmidt-Nielsen, προκάλεσε αίσθηση όταν πρότεινε στο Ισραήλ να καλέσει από μόνο του την Παλαιστίνη στη Γιουροβίζιον.
Θα κλείσουμε με μερικούς καλλιτέχνες της Γιουροβίζιον που έλκουν την καταγωγή τους από αραβικές χώρες ή το Ισραήλ: Η Amina (Amina Annabi-FRA 91) είναι Τυνήσια. Μάλιστα είχε δηλώσει τότε ότι τραγουδούσε όχι για τη Γαλλία, αλλά για τον Αραβικό κόσμο, γεγονός που την εμπόδισε από το να κάνει καριέρα στη συνέχεια. H Sophie Garel (Lucienne Gabriel Garcia-LUX 68) είναι Γαλλο-Αλγερινή και η Sophia Mestari (FRA 00) Μαροκινή. Γαλλο-Μαροκινή (με Εβραϊκή καταγωγή) ήταν η Frida Boccara (FRA 69). Αραβική καταγωγή έχει και ο Sami Kalifa των Wind (GER 85, 87, 92). Ιταλο-Aλγερινή (και μάλιστα Kabyle) είναι η Louisa Baïleche (FRA 03), ενώ η Hind (Hind Laroussi Tahiri-NL 08) είναι Ολλανδο-Μαροκινή. Μαροκινοί μετανάστες είναι οι γονείς της Loreen (Lorine Zineb Nora Talhaoui-SWE 12), αλλά και του Basim (Anis Basim Moujahid-DK 14), ενώ του Tooji (Touraj Keshtkar-NOR 12) είναι Ιρανοί. Παλαιστινιο-Λιβανέζος είναι ο πατέρας του Eric Saade (SWE 11), ενώ και ο Σαρμπέλ (GRE 07) είναι γόνος Κύπριου πατέρα και Λιβανέζας μητέρας. Ο Omar Naber (SLN 05, 17) έχει πατέρα Ιορδανό. Αντίστοιχα, η Carmela Corren (AUS 63) και η Esther Ofarim (SWI 63) είναι Ισραηλίτισσες, ενώ ο Ralph Siegel, η Jetty Paerl (NL 56), η Raquel Rastenni (DEN 58), η Frida Boccara (FRA 69), οι Dschingis Khan (GER 79) και η Katja Ebstein (GER 70, 71, 80) είναι εβραϊκής καταγωγής.
