Αναδρομή στη Γιουροβίζιον του 1999

Τα προεόρτια του διαγωνισμού

Μετά από πρόταση του BBC και του ARD οι χώρες μειώθηκαν ξαφνικά σε 23 (κάτι που δεν ίσχυσε όμως την επόμενη χρονιά), κάνοντας τις φήμες να οργιάζουν ότι έγινε, για να μείνουν συγκεκριμένες χώρες εκτός. Η Ρωσία δεν πήρε μέρος, διότι δεν είχε μεταδώσει τον διαγωνισμό, ως όφειλε, την προηγούμενη χρονιά που ήταν αποκλεισμένη. Η Ελλάδα επίσης απείχε, λόγω αποκλεισμού. Το Εθνικό κόμμα της Σκωτίας (Scottish National Party) πίεζε ασφυκτικά (το έχει κάνει και στο παρελθόν) την EBU να μπει η Σκωτία ως ανεξάρτητο κράτος, όπως συμβαίνει στα αθλητικά γεγονότα.

Κοσμοϊστορικές αλλαγές

Αποφασίστηκε η απελευθέρωση της γλώσσας (κάτι που ανακοινώθηκε επίσημα κατά την ολλανδική press-conference του 1998), η άτυπη κατάργηση της ορχήστρας (με πλήθος αντιδράσεων, όπως του Johnny Logan που μίλησε για διαγωνισμό karaoke) και η υποχρεωτική τηλεψηφοφορία (και τα τρία ήταν ιδέες του Jonathan King, υπεύθυνου για την αγγλική επιλογή «A Song For Europe», ο οποίος πίεσε σχετικά τα δύο μέλη που είχε η Αγγλία στην EBU) και η παντοδυναμία του Big Four: Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία δεν αποκλείονται πλέον, καθώς πληρώνουν πολλά χρήματα στην EBU και διαθέτουν μεγάλες μουσικές αγορές. Το ίδιο δικαίωμα είχε και η Ιταλία, εφόσον επέστρεφε (κάτι που έγινε το 2011). Η μόνη χώρα που είχε αντιδράσει επίσημα σε αυτό είναι η Εσθονία (ίσως αυτό της εξασφάλισε το βραβείο το 2001). Παραδόξως, παρέβλεψαν την τεράστια μουσική αγορά της Ρωσίας, αλλά και την Τουρκία, δύο χώρες οι οποίες – βάσει πληθυσμού – βρίσκονται στην κορυφή της Ευρώπης.

Η διοργάνωση της Ιερουσαλήμ

Η βραδιά πραγματοποιήθηκε στο International Convention Center (ICC -γνωστό από τη διοργάνωση του 1979, με άλλο όνομα, Binyanei Hauma), στο οποίο έκαναν επισκευές αξίας 40 εκατομμυρίων δολαρίων, αποκαλύπτοντας έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο του 2^ου αιώνα μ. Χ. Από τη συγκεκριμένη αίθουσα, το Ussishkin Hall, αφαιρέθηκαν 13 σειρές καθισμάτων, για να μεγαλώσει η σκηνή, καθώς και δύο από τον εξώστη, για να τοποθετηθούν 35 καμπίνες σχολιαστών. Το κόστος ήταν 7 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η αίθουσα είχε χωρητικότητα 1000 ατόμων.

Τα τραγούδια της Dana International

Όλη η διοργάνωση στο Ισραήλ ήταν πολιτική, από το «ανεβαστικό» εισαγωγικό φιλμάκι και τον μηχανοκίνητο ήλιο επί σκηνής, μέχρι την εμφάνιση της Dana International με το Free του Stevie Wonder κι όχι κάποιο άλλο τραγούδι: έπρεπε να δοθεί το μήνυμα στους ορθόδοξους Εβραίους αλλά και σε όλο τον κόσμο ότι το Ισραήλ είναι μια σύγχρονη και φιλελεύθερη χώρα χωρίς ταμπού. To άλλο τραγούδι που ερμήνευσε ήταν μια διασκευή του παραδοσιακού Γεμενιτικού ψαλμού Dror Yikra(h), ο οποίος μιλά για την ελευθερία, ενώ το βίντεο πραγματοποιήθηκε κοντά στο Τείχος των Δακρύων, ιδιαίτερα σημαντικό χώρο λατρείας των Ισραηλιτών.

Dana International – Dror Yikra & Free (Eurovision 1999 Final) HD – YouTube

Κίνδυνος για μεταφορά της διοργάνωσης αλλού

Η αλήθεια είναι πως η διοργάνωση παραλίγο να είχε μεταφερθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο ή τη Μάλτα, δεδομένου ότι τόσο η ισραηλιτική κυβέρνηση ήταν απρόθυμη να δώσει πολλά χρήματα, όσο οι Ορθόδοξοι σκληροπυρηνικοί απειλούσαν να καταστρέψουν τα πάντα, προκειμένου να μην γίνει εκεί η Γιουροβίζιον. Επιπροσθέτως και ο ίδιος ο δήμαρχος της Ιερουσαλήμ δημόσια και, σε όλους τους τόνους, είχε δηλώσει την άρνησή του να παραχωρήσει κάποιο κτήριο της πόλης του. Το αποτέλεσμα ήταν να προσέλθει πολύ λίγος κόσμος από το εξωτερικό, για να δει τον διαγωνισμό από κοντά.

Το εισαγωγικό φιλμάκι-η σκηνή-το σκηνικό

Το εναρκτήριο φιλμ (σε σκηνοθεσία -όπως και το διάλειμμα- του Riki Aricha) περιλαμβάνει διάφορα αξιοθέατα των ευρωπαϊκών χωρών σε animation και μετά σκηνές στην Ιερουσαλήμ. Τίτλος του: «From Birmingham to Jerusalem». Χορευτές υποδέχονται τις παρουσιάστριες, που κατεβαίνουν από ένα ελικόπτερο. Κόσμος, ραβίνοι και καλόγριες φιγουράρουν μεταξύ άλλων στην πόλη. Ο μηχανικός ήλιος (σχέδιο της Mia Ravek), καθώς και οι ακτίνες του, οι οποίες λήγουν σε πλανήτες και αστερισμούς, υπαινίσσονται το πέρασμα του χρόνου και την είσοδο στο επερχόμενο milennium. Υπήρξαν μεγάλες διαφωνίες πάντως για το τι σκηνικό έπρεπε να στηθεί, έτσι η αρχική ομάδα σκηνογράφων αντικαταστάθηκε από την ισραηλιτική τηλεόραση την τελευταία στιγμή και επιστρατεύθηκε νέα ομάδα. Το τρισδιάστατο γυαλί στο – υπερυψωμένο και φωτισμένο από κάτω – πάτωμα, έρχεται σε αντίθεση με τον ήλιο (συμβολίζοντας αντίστοιχα το παλιό και το νέο). Το σκηνικό έχει χιλιάδες λαμπιόνια, ενώ οι φωτισμοί είναι σε μωβ-ροζ αποχρώσεις. Για πρώτη φορά επιστρατεύονται τρεις παρουσιαστές, ο Yigal Ravid, η Dafna Dekel (ISR 92) και η Sigal Shachmon. Οι δύο κοπέλες (ντυμένες στα μαύρα) έρχονται από το κοινό και προχωρούν προς τη σκηνή, όπου τις υποδέχεται ο Yigal (με γκρι αμφίεση). Τα ρούχα τους σχεδίασε η Adina Shahino. Παρόν είναι και το μπαλέτο, ντυμένο στα άσπρα και τα μαύρα. Πέφτουν τα πυροτεχνήματα κι αρχίζει η εισαγωγή. Η Dafna παρουσιάζει: «The one and only, Dana International !» και βλέπουμε σκηνές από την περυσινή της reprise.

Eurovision Song Contest Jerusalem 1999 – YouTube

Μια ανάσα πριν από το διαγωνιστικό μέρος

Ο Terry Wogan (παρουσιαστής 1998) χαιρετά από το κουβούκλιό του, καθώς κάνει το σχολιασμό για το BBC. Του ζητούν να κατέβει κάτω κι εκείνος τους αντιπροτείνει ευγενικά ένα ποτήρι με σαμπάνια. Στο κοινό, η κάμερα κάνει ζουμ (μάλλον για πρώτη φορά στην ιστορία) στο γλύπτη που φιλοτέχνησε το βραβείο, τον Ya’akov Agam, 71 ετών (!). Το ίδιο γίνεται και για τους δύο παλαιότερους νικητές της χώρας (Gali Atari & Izhar Cohen), με τη Dafna να τραγουδά λίγο από τα νικητήρια. Τιμούν και την εν λόγω παρουσιάστρια, με σκηνές από την εμφάνισή της το 1992, μάλιστα το κλείσιμό της το επαναλαμβάνει ζωντανά, επί σκηνής. Με ιδιαίτερο μπρίο οι κοπέλες, ξεχωρίζουν στις ξένες μεταδόσεις (στη δική μας είναι αδύνατον να το καταλάβει κανείς αυτό). Ακολουθεί μια εικόνα, με όλους τους εκφωνητές αποτελεσμάτων σε παραθυράκια. Όλοι μαζί κηρύσσουν την έναρξη του διαγωνισμού.

Οι παρουσιαστές

Αρχικά είχαν προταθεί να το παρουσιάσουν η Eden (εργάζεται στο MTV και είχε παρουσιάσει το Miss World 98) και ο Topol (υποψήφιος για Όσκαρ στο «Βιολιστή στη Στέγη»). Η Sigal Shachmon (28) παρουσίαζε -μεταξύ άλλων- τον «Τροχό της Τύχης» , είχε δικό της σώου, το «Glitter» και έπαιξε στο μιούζικαλ «Robin Hood». Ο Yigal Ravid (41) είναι ρεπόρτερ και φαν του διαγωνισμού. Με Bachelor στις πολιτικές επιστήμες και M. A. στην Επικοινωνία, παρουσίαζε σώου αλλά και ειδήσεις στο Israeli Army Radio. Ήταν δε ο σχολιαστής της Γιουροβίζιον για την τηλεόραση και τον κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό Kol Israël από τη δεκαετία του ’80. Τα τελευταία χρόνια έδινε τα αποτελέσματα της χώρας του. Και οι τρεις παρουσιαστές μιλούν αγγλικά και γαλλικά, ο δε Yigal και γερμανικά (τα μιλούσαν στο σπίτι του).

Οι καρτ-ποστάλ και τα έργα τέχνης

Οι καρτ-ποστάλ έδειχναν βιβλικές εικόνες, με αναπαραστάσεις από διάφορους καλλιτέχνες (τις οποίες παραχώρησε το Ισραηλιτικό Μουσείο: Israel Museum Collection), αλλά και εικόνες από το σύγχρονο Ισραήλ. Είναι δε πολύ έξυπνη η μείξη, έργων τέχνης και σύγχρονων σκηνών. Αξίζει να αναφέρουμε τα θέματά τους: Jacob’s ladder, Pharaoh and his army, Noah’s ark, Ruth, Jonah and the whale, Adam & Eve, The sea of Galilea, Workers of the tabernacle, Joseph and his brothers, The golden calf, The prophet, David & Goliath, The manna from heaven, The basket of Moses, David and Bat Sheva, Daniel and the lions, Caine & Abel, The judgement of Solomon, The promised land, David & Michal, The tower of Babel, Samson, The Zodiac. Στην αρχή κάθε τραγουδιού βγαίνει η κάρτα με τα πλήρη στοιχεία που το αφορούν. Μετά από το Ηνωμένο Βασίλειο, η κάμερα ζουμάρει στον Wogan, ενώ μετά την Πολωνία ακολουθεί το ιντερμέδιο, όπου οι δύο κοπέλες, ντυμένες με άσπρα ανδρικά κοστούμια κάνουν σώου και ξεσηκώνουν τους εκφωνητές. Όλοι μαζί, με ένα ποτήρι κρασί στο χέρι εύχονται «Lecha’im» (εις υγείαν).

Eurovision 1999 : The Postcards – YouTube

Οι συμμετοχές και μερικά παραλειπόμενα

Υπήρχαν πολλά προβλήματα στον ήχο, με αποτέλεσμα αρκετοί καλλιτέχνες να τραγουδήσουν εκτός τόνου (όπως  οι Βρετανίδες και οι Μαλτέζες) ή να έχουν σοβαρά προβλήματα με το ακουστικό τους (ο Νορβηγός, η Ισλανδή). Στη διάλεκτο της Σαμογιτίας και φορώντας ψαράδικο παντελόνι τραγούδησε η Aistė (Smilgevičiūtė) για ένα κοτσύφι. Ήταν το άκουσμα “πολύ Λιθουανικό”… Δεν ήταν καθόλου κακή η Βελγίδα Vanesa Chinitor, σε ένα αέρινο άσμα, όχι όμως και η Ισπανή Lydia, η οποία φόρεσε ένα από τα χειρότερα outfit όλων των εποχών.

Δυναμική επιστροφή για τη “βασίλισσα της κροατικής ποπ” Doris Dragović (YUG 86), η οποία σκαρφάλωσε στην 4η θέση, με ένα εκρηκτικό τραγούδι και ωραίους… κοιλιακούς. Είχε γίνει μεγάλη συζήτηση στη χώρα της μήπως έπρεπε να το πει στα Εβραϊκά (έλεος!). Girl Band για το Ηνωμένο Βασίλειο οι Precious με ένα ποπ τραγούδι κλισέ. Επιστροφή και για τη Darja Švajger (SLN 95), με ένα κάπως πιο αδύναμο τραγούδι που έφερε απόηχους από ένα μουσικό θέμα ταινίας του James Bond. Κλασική τουρκική συμμετοχή εκείνη της Tuğba Önal και του Grup Mistik, δεν έπεισε όμως. 

Η Νορβηγία, με τον μετέπειτα διεθνούς ακτινοβολίας Stig van Eijk, γεννημένο στην Κολομβία και υιοθετημένο από Νορβηγούς γονείς, ολλανδικής καταγωγής, είχε ένα τραγούδι που θύμιζε αλλά δεν ήταν ακριβώς ραπ. Η όμορφη Trine Jepsen και ο “Mr Scandinavia” Michael Teschl ανέβασαν στην 8η θέση τη Δανία με ένα συνηθισμένο τραγούδι. Η Γαλλίδα Nayah, wannabe Céline Dion, βγήκε με ένα εντυπωσιακό «πολυώροφο» κολιέ και κραγιόν στα χείλη (και τα δόντια). Το ολλανδικό τραγούδι είχε όλα τα εχέγγυα για να ξεχωρίσει, αν δεν ήταν κάπως στρυφνή η Marlayne, πρώην φωνητικατζού του Ντέμη Ρούσσου. Τρεις φορές, πάντως, έδωσε τα αποτελέσματα της χώρας της.

Οι χαριτωμενιές δεν έσωσαν τον Πολωνό Mietek Szcześniak. Η Selma έκανε το μοιραίο λάθος να γυρίσει την πλάτη στο κοινό (το επισημαίνει ο Terry Wogan), τα δε χορευτικά αποσπούσαν την προσοχή, έτσι ο τίτλος “All out of luck” αποδείχθηκε προφητικός. Αλήστου μνήμης έμεινε το βίντεο-κλιπ με γραμμωτούς άνδρες, παχουλές κυρίες με πολύχρωμες περούκες και νεράιδες. Η Κύπρος (με βαριά προφορά) θύμιζε περισσότερο σχολική παράσταση παρά επαγγελματική παρουσίαση. Το χειλόφωνο τη μάρανε τη Μαρλαίν, για να κάνει δυο-τρεις φιγούρες με τα χέρια…

Η Σουηδία είχε τα φώτα στραμμένα πάνω της, διότι ήταν τα 25χρονα από τη νίκη των ΑΒΒΑ. Η Charlotte Nilsson εμφανίστηκε με ένα χτυπητό ροζ φόρεμα που έμοιαζε με body-painting, με μωβ πινελιές. Τα – πολύ γυμνασμένα – φωνητικά ήταν ντυμένα στα άσπρα και τα γκρι, ενώ η ενορχήστρωση παρέπεμπε με πολλούς τρόπους στο Waterloo. Στην τελευταία νότα, τίναξε το κεφάλι της και τα μαλλιά της μπήκαν στο πρόσωπο, ένα gimmick που άρεσε πολύ. Ο ξανθός πορτογάλος, γεννημένος στη… Μοζαμβίκη, Rui Bandeira απλά δεν είχε τραγούδι. Οι κοντράλτο αδελφές Mullans ήταν υπέρ το δέον βαρετές. Η Αυστρία έφερε “φρέσκο αέρα” με τη μαθήτρια λυκείου Bobbie Singer.

Τα εντυπωσιακά χορευτικά των Eden θύμιζαν αυτά των Four Tops, ακόμα και αυτά των Temptations. Αδύναμη φωνητικά και εμφανισιακά η Μάλτα με τις Times Three, έδωσε τη σκυτάλη στη μεγάλη “έκπληξη” των Sürpriz μια γερμανοτουρκική σύμπραξη. Πάρα πολύ καλή η επόμενη εμφάνιση, μια βοσνιογαλλική συνεργασία που σε κάποιους θύμισε το… Becherelle με την κλίση των γαλλικών ρημάτων (οι μυημένοι ξέρουν!). Πραγματικό διαμάντι το εσθονικό, με τις Evelin Samuel & Camille σε μια υπέροχη μελωδία και βιολί, έκλεισε όμορφα το διαγωνιστικό μέρος.

Το διάλειμμα και η έναρξη της ψηφοφορίας

Στο τέλος, βγαίνει ο Yigal για τα σχετικά και ζητά χειροκρότημα και για τις 23 χώρες. Ακολουθεί το medley και η κάρτα «Lines now open for 5 minutes». Το διάλειμμα περιλαμβάνει τη Dana, πλαισιωμένη από μπαλέτο (στο τέλος έρχονται στην αίθουσα). Έρχονται οι κοπέλες, η Dafna με μπλε σκούρα και η Sigal με γκρι τουαλέτα. Παρουσιάζουν το βραβείο για τους συντελεστές, εμπνευσμένο από την άρπα του Δαυίδ, το οποίο ανάποδα απεικονίζει το βέλος του ίδιου βασιλιά και συμβολίζει τη συμμαχία των ανθρώπων και του Δημιουργού. Αντίστοιχα, το βραβείο για τον ερμηνευτή συμβολίζει το θαύμα του φωτός και της ελευθερίας. Ο Yigal βρίσκεται ήδη σε εξέδρα, έχοντας μπροστά του τον ανισοϋψή πίνακα (το σήμα της ESC και 9 χώρες από τη μια πλευρά, 14 χώρες από την άλλη). Γίνεται ένα συνολικό πλάνο με όλους τους καλλιτέχνες (το οποίο δείχνουν πολύ συχνά, κατά την ψηφοφορία). Η Sigal βρίσκεται με τις Ιρλανδές στο green-room, ενώ η Dafna με διάφορους καλλιτέχνες. Ο πίνακας βρίσκεται σε κίτρινο φόντο. Στον χάρτη, η κάμερα ζουμάρει στη χώρα. Οι βαθμοί βγαίνουν από ένα χρυσό πιθάρι και κάνουν πολλές περιστροφές, προτού καταλήξουν πάνω στον πίνακα. Σε ένα εναλλακτικό σύστημα, οι χώρες «φουσκώνουν» πάνω στο χάρτη, με διαφορετικό χρώμα η καθεμία. Ο εκφωνητής σχεδόν όλη την ώρα βρίσκεται πάνω αριστερά. Όποια ψηφίζει, απλώς αναγράφεται πάνω από τις υπόλοιπες (χωρίς σημαία ή κάτι άλλο). Όποια έχει ήδη ψηφίσει, υποδηλώνεται με αχνά γράμματα (αντί των έντονων λευκών, για τις υπόλοιπες). Η προπορευόμενη χώρα κιτρινίζει και κυματίζει η σημαία της.

Η βράβευση και η πτώση της Dana International

Η ψηφοφορία τελειώνει και βλέπουμε το φιλί Σουηδέζας και Ισλανδέζας (τα μαχαίρια βγήκαν μετά !!). Ακολουθεί η αποφώνηση και βγαίνει η Dana International με τεράστια φτερά στρουθοκαμήλου. Έρχονται τα λουλούδια, ενώ στη σκηνή φιγουράρει και η μελλοντική γιούροσταρ, Sahlene (EST 02), καθώς έκανε φωνητικά στο νικητήριο. Φαρμακερό αλλά καίριο το σχόλιο από τη Δάφνη Μπόκοτα: «Το φτερό δεν το βγάζει η κοπέλα!». Εκείνη, παίρνει το βραβείο, αλλά από το βάρος του παραπατά και πέφτει (μάλλον επίτηδες) κι αναφωνεί η Δάφνη γελώντας: «Η Dana έπεσε. Έπεσ’ η κοπέλα !!!». Μετά από την πτώση, κάνει την ντροπαλή και ουσιαστικά δίνει το σώου της, την ώρα που η Charlotte Nilsson την κοιτά με εμφανή περιφρόνηση. Η reprise γίνεται, με όλο το μπαλέτο επί σκηνής. Έρχονται οι καλλιτέχνες και των υπόλοιπων χωρών. Ο Yigal θυμίζει τα σουηδικά βραβεία. Ακολουθεί κάτι μοναδικό: για τα θύματα του βαλκανικού πολέμου, τα οποία δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τη μετάδοση, τραγουδούν όλοι μαζί – στα Aγγλικά – έναν ύμνο στην ειρήνη, που δεν είναι άλλος από το Hallelujah (ISR 79). Και μια λεπτομέρεια: μουσική παραγωγή στο διάλειμμα έκαναν οι Bolland & Bolland (συνθέτες NL 79), με άλλα λόγια ο σύζυγος και ο κουνιάδος της Sandra Reemer (NL 72, 74, 79), γνωστοί από τη διεθνή επιτυχία You’re in the army now.

Dana International – Falls during Eurovision 1999 – YouTube

Τα ξεκατινιάσματα της Charlotte

Το τραγούδι κατηγορήθηκε από τον Γερμανό συνθέτη David Branders ως κλεμμένο του Out of the blue του γκρουπ Bad Boys, αλλά και του Don’t say we’re through από τους E-rotic, σε στίχους Berndt Meinunger. Ο Σουηδός συνθέτης Hans Lagerholm υποστήριξε ότι ήταν κλεμμένο από το δικό του τραγούδι Tussen och en nat (αυτός είναι ο σουηδικός τίτλος του τραγουδιού: “Xίλιες και μια νύχτες”). Γυμνές φωτογραφίες της παίχτηκαν στο Internet. Στην Ιρλανδική press-conference ακούστηκε ότι οι ιρλανδές έμοιαζαν με τραγουδίστριες κι όχι με πρώην πορνοστάρ. Ο σουηδική απάντηση ήταν ότι οι Ιρλανδές έμοιαζαν με έγκυες καλόγριες. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τους αγγλικούς στίχους έγραψε ο Alexander Bard, ο ξανθός των Army of Lovers. Το 2001 είπε το αμίμητο: «Αν δεν νικήσει ούτε η Σουηδία, ούτε η Δανία, ελπίζω να είναι κάποια χώρα από την Ευρώπη!» (σ.σ. ή επιβεβαιώνει τον τίτλο της χαζής ξανθιάς ή πρόκειται για καρφί ολκής για το Ισραήλ). Μετά από μεγάλη καριέρα σε μεγάλα καταστήματα και εμπορικά κέντρα, την είδαμε ξανά το 2008, αγνώριστη από τις πλαστικές.

Σκάνδαλο μεγατόνων στη Γερμανία

Η Corinna May  (GER 02) είχε κερδίσει στον γερμανικό τελικό, μέσα σε επευφημίες, με το Hör den Kindern einfach zu, το οποίο όμως είχε κυκλοφορήσει από τους Number 9 ως “Where Have All The Good Times Gone?”. Την καταγγελία έκανε ο Ralph Siegel, κάτι που είχε κάνει ξανά το 1976 και το 1980. Ο πλήρης τίτλος του γερμανικού τραγουδιού, που ακούστηκε σε Γερμανικά, Αγγλικά, Τουρκικά και Εβραϊκά, είναι “Reise nach Jerusalem – Kudüs’e seyahat” (μουσικές καρέκλες). Η ιδέα να δημιουργηθούν ήρθε στον Siegel, όταν άκουσε ένα Τούρκο ταξιτζή να τραγουδά στο Μόναχο. Δήλωναν τότε: «τρώμε τουρκικά, σκεπτόμαστε γερμανικά και τραγουδάμε ένα μήνυμα για την παγκόσμια ειρήνη». Δεν μπήκαν καθόλου στο γερμανικό Τοπ 100, αφενός διότι το άκουσμά τους είναι εντελώς ξένο για τα γερμανικά αυτιά, αφετέρου, διότι είχαν παραγκωνίσει τη – σαφώς πιο δημοφιλή – νικήτρια (που ανέβηκε στο #59). Ο Siegel έστειλε το εν λόγω τραγούδι, διότι υπήρχε τότε έντονη πολιτική συζήτηση για την απελευθέρωση του νόμου για τη γερμανική υπηκοότητα (αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι από το γκρουπ, αν και γεννημένοι στη Γερμανία δεν είχαν καν γερμανικό διαβατήριο). Οι ακροδεξιοί αντέδρασαν, διότι δεν ήταν αμιγώς γερμανικός ο τελικός, αλλά πολυεθνικός. Φαν του διαγωνισμού ανακάλυψαν ότι και του Siegel το τραγούδι είναι πλήρης αντιγραφή από το Wo geht die reise hin του ιδίου (B-side του Tingel, Tangel Mann από τον εθνικό τελικό του 1984, με τους Harmony Four-3oi). Έκαναν επίσημα αυτή την επισήμανση, για να μην πάθουν ό, τι και η Κύπρος το 1988. Ο Τύπος τους κατακεραύνωσε για ίντριγκες. Το NDR ανακοίνωσε επίσημα ότι ήταν μεν παρόμοιες αλλά όχι οι ίδιες μελωδίες. Τα ραδιόφωνα συνέκριναν διαρκώς τα δύο τραγούδια. Έγινε συνάντηση στην Ιερουσαλήμ στο τέλος Μαρτίου με τρεις ειδικούς, οι οποίοι αποφάσισαν αρνητικά για την κλοπή.

Corinna May Hoer den kindern einfach zu NF 1999 DQ – YouTube

Αναταραχές και με τη Βοσνιακή συμμετοχή

Τη Βοσνία επρόκειτο να εκπροσωπήσουν οι Hari Mata Hari (BOS 06) με το – κάπως βαρύγδουπο και υπερβολικό – Starac i more (“Ο γέρος και η θάλασσα”, από το γνωστό μυθιστόρημα του Χέμινγουεϊ). Όπως αποκαλύφθηκε τρεις μέρες μετά την προβολή του βίντεο-κλιπ το τραγούδι είχε κυκλοφορήσει  δύο χρόνια πριν στη Φινλανδία με τον Janne Huame και τίτλο Sudänveri, έτσι αποκλείστηκε. Ειρωνεία της τύχης: το 2006, οπότε μετείχαν στη Γιουροβίζιον της Αθήνας, ήρθαν 3οι, με νικήτρια τη… Φινλανδία. O Dino Merlin (BOS 99, 11), ο οποίος τους αντικατέστησε, με το αληθινό του όνομα (Edin Dervišhalidović) είχε γράψει την πρώτη συμμετοχή της Βοσνίας το 1993, αλλά και τον πρώτο εθνικό ύμνο της χώρας, Jedina si, jedina. H Béatrice Poulot κατάγεται από το γαλλικό νησί της Réunion και αντικατέστησε την Amina (FRA 91), με τη φωνή της οποίας είχε περάσει το τραγούδι, όταν η δισκογραφική εταιρεία της Τυνήσιας δεν την άφησε να πάει στη Βοσνιακή επιλογή. Ο Γάλλος σχολιαστής έκανε απίστευτο promotion, τονίζοντας συνέχεια πως η καλλιτέχνιδα είναι Γαλλίδα (τελικά πήρε από εκεί ένα 6άρι).

HARI MATA HARI – Starac I More (Official Video) – YouTube

Μερικά trivia

• Η Λετονία, αν και αποφάσισε να συμμετάσχει, τελικά αποσύρθηκε. Η θέση δόθηκε στην Ουγγαρία, η οποία αρνήθηκε, έτσι επέστρεψε η Πορτογαλία.
• Η εβραϊκή τηλεόραση και η IMP Records έβγαλαν ένα CD με τα τραγούδια. Για λόγους δικαιωμάτων οι συμμετοχές της Κύπρου, της Πολωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ολλανδίας έμειναν εκτός. Την επόμενη χρονιά η EBU άρχισε υπό την αιγίδα της να βγάζει επίσημο CD με όλα τα τραγούδια.
• Η Λιθουανία επέστρεψε μετά από 5 χρόνια απουσίας. Λόγω οικονομικών προβλημάτων της δόθηκε άδεια να έρθει μια μέρα μετά από τις υπόλοιπες χώρες. Η καλλιτέχνιδα πήγε μόνη της. Έμεινε μόνο δύο βραδιές κι έφυγε με νυχτερινή πτήση μετά τον διαγωνισμό. Οι στίχοι του τραγουδιού (από τους λιγότερους στην ιστορία) βασίστηκαν σε δημοτικό τραγούδι.

• Σύμφωνα με τις ψηφοφορίες των fan, η Ισλανδία και η Κύπρος ήταν οι υποψήφιες για νίκη. Τελικά, Ισλανδία και Σουηδία συνέθλιψαν την Κύπρο που εμφανίστηκε ανάμεσά τους. Η Μαρλαίν, bodybuilder στο σήμερα, όπως και η Αννέτ (CYP 06), η οποία είχε δηλώσει “δεν έχουμε ανάγκη το 12άρι της Ελλάδας”, μετά από τη συντριβή ανακάλεσε. Υπήρξαν, πάντως, καταγγελίες από Έλληνες και Κύπριους ότι δεν κατάφερναν να “βγάλουν γραμμή”, για να την ψηφίσουν.

• Η νορβηγική αποστολή κατήγγειλε ότι τα ανδρικά φωνητικά της Κροατίας ήταν προηχογραφημένα. Η EBU διατήρησε τη θέση της (4η), μείωσε, ωστόσο, τους βαθμούς της κατά 1/3 για την 5ετή καταμέτρηση, η οποία ίσχυε τότε (μετρούν 79 αντί για 116). Η Νορβηγία έκανε ένσταση ήδη από τις πρόβες, αλλά η EBU δεν έκανε τίποτα, ενώ θα έπρεπε να την αποκλείσει. Επίσημα είπαν οι Κροάτες ότι δεν ήταν φωνητικά αλλά συνθεσάιζερ. Το κλίμα ανάμεσα στις δύο αποστολές ήταν πολύ κακό. Άλλο περίεργο: η Doris φοβόταν πολύ την ξηρότητα του air-condition, έτσι έδωσε μια συνέντευξη στις γυναικείες τουαλέτες που δεν διέθεταν τέτοιο…

• Στα φωνητικά βρίσκουμε γνώριμες φυσιογνωμίες: τους Chris & Moira (MAL 94), τον Gabriel Forss (SWE 97), τον Stefán Hilmarsson (ISL 88, 91), τη Linda Williams (NL 81, για το Βέλγιο) και τον Kenny Lübcke (DEN 92).
• Τους βαθμούς έδωσαν η Marie Myriam (FRA 77) για τη Γαλλία, η Edsilia Rombley (NL 98, 07) για την Ολλανδία και η Kirsten Siggard (DEN 84, 85, 88) για τη Δανία. Για το Ισραήλ ο στιχουργός του “Diva”, Yoav Ginai.
• Στον σχολιασμό βρίσκουμε τον Keld Heick (στιχουργό 8 δανικών συμμετοχών), τον Ιρλανδό Pat Kenny (παρουσιαστής το 1988), τον Σουηδό μαέστρο Andres Berglund, την Ελβετή Sandra Studer (γνωστή ως Sandra Simó-SWI 91) και τον Ισραηλινό Daniel Pe’er (παρουσιαστής 1979).
• Ο Stig van Eijk, όχι μόνο έχασε τη θετή του μητέρα λίγες μέρες μετά από την Νορβηγικό τελικό από καρκίνο, είχε προβλήματα την τελική βραδιά με το ακουστικό του, στο οποίο ο ήχος ήταν πάρα πολύ δυνατά και δεν άκουγε καθόλου τον εαυτό του. Διέκοψε για τον ίδιο λόγο και τη δεύτερη dress rehearsal. Σκεφτόταν να κάνει διάβημα στην IBA, μετά την επιστροφή του, αλλά ευτυχώς δεν έπαθε μόνιμη βλάβη στα αυτιά.

• Η Nayah (Sylvie Mestre) ανήκει στην αίρεση Rael, η οποία πιστεύει ότι κατά τη συντέλεια του κόσμου, το 2015, θα τους έσωζαν ιπτάμενοι δίσκοι που θα προσγειώνονταν στο Ισραήλ! Αρχηγός της αίρεσης είναι ο σύζυγός της, ενώ η ίδια τραγουδά τον επίσημο ύμνο τους. Το φόρεμά της ήταν από τον Christian Lacroix. Είχε έρθει 2^η στην ελβετική επιλογή του 90, σε ντουέτο με τον Joël Grammson και το Dites à vos enfants, ενώ το 2015 είχε υποβάλει τραγούδι πάλι για την Ελβετία. Για πέντε χρόνια μιμείτο σε σώου του Las Vegas τη Céline Dion.

• Την τελική βραδιά της Γιουροβίζιον έπαθε breakdown το ιρλανδικό televoting, έτσι επιστρατεύτηκε η επιτροπή. Οι αδελφές Karen και Bronagh είναι από το Belfast, τη μόνη περιοχή που μπόρεσε να ψηφίσει, αφού ανήκει στο τηλεφωνικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Στην επιλογή πήραν άριστα και από τις 7 τηλεφωνικές επιτροπές. Φήμες έλεγαν ότι δεν επελέγη επίτηδες το καλύτερο, για να μην ξανακερδίσουν. Πριν εμφανιστούν στην επιλογή της χώρας τους, τις βοήθησε η Linda Martin ως προς τη σκηνική τους παρουσία (την ποια;).

• Αρχικός τίτλος του αυστριακού τραγουδιού ήταν Reflexion in your eyes. Το τραγούδι παίχτηκε πάρα πολύ από το δημοφιλή σταθμό oe3. Το εν λόγω, αλλά και ακόμα ένα της single, το Egoistic, έγιναν μεγάλα hit (είναι το single πρωτοεμφανιζόμενου καλλιτέχνη που έχει πουλήσει τα περισσότερα αντίτυπα όλων των εποχών στη χώρα). Συνθέτης ο αμερικανοεβραίος Dave Moskin.

• Είχε προκαλέσει αίσθηση το γεγονός πως οι αδελφοί Eddie (26) και Gabriel (34) Butler, αμερικανοεβραίοι δεύτερης γενιάς, δεν είχαν ακόμα εβραϊκή υπηκοότητα. Ο Eddie εκπροσώπησε ξανά το Ισραήλ το 2006.

• Η Francesca Tabone (23) και η ξαδέλφη της, Philippa Farrugia Randon (20) είναι εγγονές ενός πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας της Μάλτας. Προσέγγισαν κάποια στιγμή τους Chris & Moira (MAL 94), για να τους γράψουν ένα τραγούδι. Εκείνοι τους πρότειναν και την αδελφή της Moira, Diane Stafrace (17). Η Claudette Pace (MAL 00), όταν ήρθε 5η έκανε δηλητηριώδεις δηλώσεις ότι την αδίκησαν και προτίμησαν τις νεαρές (μήπως γι’ αυτό την έστειλαν την αμέσως επόμενη χρονιά;). Αμέσως μετά τον διαγωνισμό, τσακώθηκαν και διαλύθηκαν.

• Στη διεθνή επιτροπή που ψήφιζε στον τελικό της Εσθονίας, μετείχε η Νάνα Μούσχουρη, της οποίας η βραδύτητα μέχρι να πει εκείνα τα αποτελέσματα έμεινε παροιμιώδης.