Όλη η Ελλάδα κινείται σήμερα στους ρυθμούς του συλλαλητηρίου στη Θεσσαλονίκη για τη Μακεδονία. Δεκάδες χιλιάδες πολιτών έχει συγκεντρωθεί στη συμπρωτεύουσα ,προκειμένου να διαδηλώσει για την ελληνικότητα της Μακεδονίας, με αφορμή τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, για τις συζητήσεις που πραγματοποιεί η κυβέρνηση με την αντίστοιχη κυβέρνηση της ΠΓΔΜ, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία στο θέμα που ταλανίζει τις σχέσεις των δύο χωρών εδώ και δυόμιση δεκαετίες.
Αλλά ας αφήσουμε τη διπλωματία και την πολιτική για αυτούς που τη γνωρίζουν καλύτερα και ας μπούμε στο θέμα του αφιερώματος μας. Το 1990 ο Philippe Lafontaine τραγουδά για τη Macédomienne (Μακεδόνισσα μου), ένα χρόνο πριν τα Σκόπια ανακηρύξουν την ανεξαρτησία τους και διεκδικήσουν το όνομα της Μακεδονίας. Ποιο το θέμα και η ιστορία αυτής της συμμετοχής; Ας τα δούμε αναλυτικά στο σημερινό μας αφιέρωμα, που γίνεται φυσικά εξαιτίας της επικαιρότητας.
Το 1990 ήταν σειρά της γαλλόφωνης δημόσιας τηλεόρασης του Βελγίου να επιλέξει τον εκπρόσωπο του στο διαγωνισμό της Eurovision. Στις 8 Ιανουαρίου λοιπόν και μέσω ενός απογευματινού τηλεοπτικού μαγκαζίνου γίνεται η παρουσίαση του Macédomienne.
Το τραγούδι που γράφθηκε από τον ίδιο τον Lafontaine ήταν αφιερωμένο στην Σκοπιανή σύζυγό του. Στους στίχους που εκτός του τίτλου, υπάρχουν ξεκάθαρες αναφορές στη Μακεδονία, που στο μυαλό του Lafontaine ήταν η σημερινή δημοκρατία της ΠΓΔΜ, μία εκ των ομόσπονδων δημοκρατιών που αποτελούσαν την τότε Γιουγκοσλαβία.
Το τραγούδι είχε αρχικά τον τίτλο Macédonienne για να τον αλλάξει σε Macédomienne μετά την αντίδραση της ελληνικής πλευράς. Φυσικά όπως θα δείτε και στους στίχους του τραγουδιού κάποια μαθήματα γεωγραφίας τα ήθελε ο Lafontaine, αφού τοποθετεί τη Μακεδονία και στην Αδριατική.
Οι στίχοι του τραγουδιού:
Όταν φωνάζει, είναι όλη η Αδριατική
Ποιος απελευθερώνεται στα μάτια της
Όταν κοιμάται, δεν απέχει πολύ από την Οχρίδα
Ονειρεύεται πανέμορφα τις όμορφες λίμνες
Την βλέπω και πάλι, κοριτσάκι με γυμνά πόδια
Βροχή στα μαλλιά της
Στο σπίτι της, στο δάπεδο
Άφησε τις αυταπάτες όλων των παιχνιδιών της
Δεν θέλει τίποτε παρά τον εαυτό της
Έχει τη γοητεία των Μακεδόνων
Είναι ζωτικής σημασίας να την αγαπώ, να τη διατηρώ
Ό, τι κι αν κάνει, ό,τι κι αν σκεφτεί
Αλλά είναι η πιο όμορφη
Όσοι δεν με πιστεύουν ας έρθουν να την αντικρίσουν
Θα δουν πόσα κερδίζω μαζί της και ότι είναι δικιά μου
Μπορείτε να ουρλιάζετε, μπορείτε να φωνάξετε, μπορείτε να γελάσετε
Αλλά όχι σε αυτήν
Όταν πηγαίνει στο κρεβάτι, είναι σε ένα λόφο
Τι κάνει με το σώμα μου τι θέλει
Είναι ένας ηλίανθος που μετανάστευσε στον αμπελώνα
Με μια καρδιά άνυδρη και μια φλόγα φωτιάς
Μια τσιγγάνικη κραυγή κρυμμένη στους ψιθύρους της
Ζει την αγάπη χωρίς απογοήτευση
Όταν παλεύει από την κορυφή των πληγών της
Προτιμά τα πάντα
Είναι ένα χτύπημα με τους θεούς
Η συμμετοχή του Βελγίου εμφανίστηκε στην τρίτη θέση, αμέσως μετά τη δική μας συμμετοχή με τον Χρήστο Κάλοου (Χωρίς Σκοπό) και πριν τη συμμετοχή της Τουρκίας. Το τραγούδι μετά από απαίτηση του Lafontaine δεν κυκλοφόρησε ποτέ και για να είναι σίγουρος για αυτό, κατέστρεψε την πρωτότυπη ηχογράφηση, παραμένοντας μέχρι και σήμερα ένα από τα ελάχιστα τραγούδια του διαγωνισμού που δεν κυκλοφόρησαν ποτέ, ούτε στην χώρα που εκπροσωπούσαν. Το τραγούδι κατέλαβε την δωδέκατη θέση, ανάμεσα σε 22 συμμετοχές.
https://www.youtube.com/watch?v=LMk7cJLz590
Το 1992 στα Σκόπια αναγνωρίζεται ανεξαρτησία από τον ΟΗΕ και η κυβέρνηση των Σκοπίων ζητά την αναγνώριση της με το όνομα της Μακεδονίας. Φυσικά η αντίδραση πλέον της Ελλάδας είναι έντονη. Το 1995 τα δύο κράτη συμφωνούν στο όνομα της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, σαν μία προσωρινή λύση και οι διαπραγματεύσεις για την οριστική επίλυση του ζητήματος, συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.
Στη Eurovision του 1992 και ενώ το ζήτημα βρισκόταν στην πρώτη θέση της επικαιρότητας στην Ελλάδα, ήταν η σειρά της δικής μας αντεπίθεσης. Η ελληνική αποστολή ταξιδεύει στο Μάλμο, έχοντας στις αποσκευές της ως σουβενίρ για τις άλλες αποστολές τον δεκαεξάκτινο Ήλιο της Βεργίνας, τον οποίο επίσης τα Σκόπια διεκδικούσαν ως σημαία του νεότευκτου κράτους τους. Η ΕΡΤ θέλοντας να στείλει το δικό της μήνυμα για την ελληνικότητα της Μακεδονίας, χρησιμοποιεί έξυπνα το εθνικό αυτό σύμβολο μας και η εικόνα της Κλεοπάτρας να φορά στο λαιμό της τον Ήλιο της Βεργίνας ταξιδεύει σε όλη την Ευρώπη το βράδυ της μετάδοσης του διαγωνισμού.
Στη παρακάτω φωτογραφία η εκπρόσωπός μας Κλεοπάτρα φορά τον Ήλιο της Βεργίνας στον Johnny Logan, συνθέτη της νικητήριας συμμετοχής για την Ιρλανδία εκείνη τη χρονιά:
Τρία χρόνια αργότερα οι στίχοι μίας ακόμα συμμετοχής μας, έχουν αναφορά στο Μακεδονικό ζήτημα. Ο Αντώνης Παππάς γράφει στο Ποια Προσευχή της Ελίνας Κωνσταντοπούλου:
Να μου πάρουνε το θρόνο κάποιοι προσπαθήσανε
ένα αστέρι είχα μόνο και το απαιτήσανε…
Στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω το φίλο μου Άγγελο Νούτσο, που μου έδωσε το ερέθισμα και την αφορμή να γράψω αυτό το άρθρο.
πηγή: Wikipedia, εθνικό ιστορικό γιουροβιζιονικό αρχείο
Κύριε Αργυρίου θα θελα να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία σας για το αφιέρωμα αυτό, που όπως είπατε κι εσείς είναι επίκαιρο. Βέβαια τα Σκόπια με κάθε ευκαιρία προσπαθούν να προκαλέσουν και φυσικά η Eurovision για αυτούς είναι μια ακόμα ευκαιρία να πουν το παραμυθάκι τους.
Θα θελα όμως να αναφερθώ σε δύο σημεία του άρθρου σας που τα βρήκα εσφαλμένα. Ή αν θέλετε, η διατύπωσή τους με ενόχλησε.
1ον. Εμείς δεν διεκδικούσαμε, ούτε διεκδικούμε τον δεκαεξάκτινο Ήλιο της Βεργίνας, για να γράφετε ότι “…επίσης τα Σκόπια διεκδικούσαν ως σημαία του νεότευκτου κράτους τους. Ένα σύμβολο της Μακεδονίας είναι Ελληνικό, δεν το διεκδικούμε.
2ον. Δεν υπάρχει “Μακεδονικό ζήτημα”, υπάρχει Σκοπιανό ζήτημα.
Δεν ξέρω αν είμαι υπερβολικός, απλά αυτά τα δύο σημεία με ενόχλησαν και ήθελα να σας το πω. Καλή σας συνέχεια και πάλι συγχαρητήρια για τις πρωτοβουλίες σας τέτοιων άρθρων.
Σας ευχαριστώ για το σχόλιο και το γεγονός ότι σας άρεσε το αφιέρωμα μας. Αναφέρω τον Ήλιο της Βεργίνας ως εθνικό μας σύμβολο στη συνέχεια, κάτι που νομίζω ότι δείχνει ότι το επίσης που γράφω, δεν αναφέρεται σε κάποια διεκδίκηση απο μέρους μας. Το Μακεδονικό ζήτημα δεν νομιζω ότι είναι ταμπού, έτσι αναφέρεται κ απο Έλληνες διπλωμάτες και έτσι το εμαθα κ εγώ ως Θεσσαλονικιός να το αποκαλώ. Μακάρι να ήταν αυτό το πρόβλημα, στο όλο ζήτημα.
Σας ευχαριστούμε για τις παρατηρήσεις σας.
Το τραγούδι αυτό καθ’αυτό πάντως μου αρέσει αρκετά.
Ένα τραγούδι δεν είναι μόνο η μουσική και η ερμηνεία, είναι ΚΑΙ οι στίχοι. Άρα το σχόλιο σου περι καλού τραγουδιού είναι τουλάχιστον προσβλητικό (μην πω τίποτε άλλο).
Λυπάμαι που σκέφτεσαι μ’ αυτόν τον τρόπο.
Παρεμπιπτόντως, επειδή αναφέρθηκες στους στίχους, πέραν της χρήσης της λέξης “Μακεδόνων”, ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα; το τραγούδι είναι καθαρά ερωτικό.
ΥΓ: είπα “μου αρέσει αρκετά” και όχι “καλό τραγούδι”. Έχει διαφορά.
Και κάτι άλλο, ποτέ δε φανταζόμουν ότι λέγοντας ότι μου αρέσει ένα τραγούδι (καθαρά ερωτικό σημειωτέον) θα προσέβαλα κάποιον (όπως ισχυρίζεσαι). Τελικά έχουν να δουν τα ματάκια μου και ν’ ακούσουν τα αυτιά μου πολλά ακόμα εδώ μέσα.
Αλήθεια δεν ξέρεις τίποτα για τους στίχους; Ε, τότε άνοιξε τα ματάκια σου και διάβασε το παραπάνω άρθρο. Μπορεί και να δεις ότι γραφτηκε για την γυναίκα του που είναι Σκοπιανή (γι’ αυτόν από την Μακεδονία).
Επίσης αν δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα με τη συγκεκριμένη συμμετοχή δεν θα υπήρχαν αντιδράσεις από την Ελληνική αποστολή για το “καθαρά ερωτικό” τραγούδι. Στο μυαλό μου είναι αυτά ή όντως έτσι είναι;
Κατα τ’ άλλα αναρωτιέσαι έκπληκτος “Ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα;”
Ποτέ… μα ποτέ δεν έχω κρίνει το γούστο του καθενός για ένα τραγούδι. Ποτέ. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση το ερωτικό τραγούδι κάνει σαφέστατη αναφορά για την Μακεδονία. Δικαίωμα σου να σφυρίζεις αδιάφορα.
Δεν είναι όμως δικαίωμα σου να διαστρεβλώνεις τα λεγόμενα μου λέγοντας ότι θεώρησα προσβλητικό ένα καθαρά ερωτικό τραγούδι. Ήξερες και κατάλαβες σε τι αναφερόμουν, αλλά προτίμησες να “μεταφράσεις” το σχόλιο μου όπως ήθελες.
Συνέχισε να προκαλείς… Επίσης είναι δικαίωμά σου.
Εσύ δηλαδή διαβάζοντας τους στίχους έβγαλες το συμπέρασμα ότι δεν είναι ερωτικό τραγούδι;
Προκαλώ;! Σοβαρολογείς τώρα;
Η ένστασή μου είναι στο περιεχόμενο του τραγουδιού με αναφορά στην Μακεδονία και όχι στο είδος. Ποτέ δεν είπα ότι δεν είναι ερωτικό τραγούδι. Αυτό είναι δικό σου αυθαίρετο συμπέρασμα. Οι αντιδράσεις και οι διαμαρτυρίες από την Ελληνική αποστολή έγιναν για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Αν δεν υπήρχε κανένα μεμπτό σημείο (όπως επικαλείσαι) δεν θα γίνονταν αποδεκτό το αίτημα μας για αλλαγή τίτλου.
Το να λες λοιπόν ότι σου αρέσει ένα τέτοιο τραγούδι που αποδεδειγμένα μας έθιγε, χαρακτήρισα προκλητικό. Το κατάλαβε τώρα; Όχι επειδή είναι ένα ερωτικό τραγούδι. Σταμάτα να κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις και να λες και να ξαναλες ότι διαμαρτύρομαι για το αν είναι ή δεν είναι ερωτικό.
Ήμουν αρκετά σαφείς για το τι εννοώ. Αν πάλι δεν σε ενοχλεί να αποκαλούν τα Σκόπια Μακεδονία ή αν υπήρξε τραγούδι με τιτλο «Μακεδόνισσα» (αναφερόμενο σε μια Σκοπιανή) αλλά επειδή είναι ερωτικό τότε ΟΛΑ ΚΑΛΑ… τότε μπες να γραφτείς σε κανένα site με φαν στα Σκόπια. Θα χαρούν να ακούσουν την άποψή σου.
Αλλά ξέχασα μωρε, μόνο μια φορά υπάρχει στους στίχους η λέξη «Μακεδόνων», όπως μας είπες πιο πάνω. Αλήθεια στις πόσες φορές θα ήταν για σενα αιτία για να διαμαρτυρηθεί ένας Έλληνας; Ή μήπως επειδή είναι ερωτικό το τραγούδι, μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει τέτοιου είδους αναφορές στο τραγούδι του;
Στο ξαναλέω. Σταμάτα να προκαλείς!
Ωπα ! Τι έχουμε εδώ; περάσαμε γρήγορα απ’οτι βλέπω, λόγω έλλειψης επιχειρημάτων, σε κανονικό bullying;
Ο τυφλός φανατισμός σου φιλαράκι δε σου επιτρέπει να δεις πέρα από τη μύτη σου. Τα χεις κάνει σαλάτα όλα μέσα στο κεφάλι σου και έχεις φτάσει στο σημείο να ισχυρίζεσαι πράγματα που δεν ειπώθηκαν ποτέ από μέρους μου (ποια είναι η άποψη μου δλδ την οποία θα πρέπει να την πω μόνο σε σαιτ στα Σκόπια;)
Είμαστε δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι αγαπητέ. Εγώ είμαι εδώ γιατί αγαπώ τη μουσική (παρακολουθώ το διαγωνισμό από το 1977) κι όχι γιατί βλέπω τη γιουροβίζιον σαν βήμα για να προωθήσουμε ως χώρα τα εθνικά μας ζητήματα. Μάλλον εσύ είσαι αυτός που βρίσκεται σε λάθος σαιτ τελικά.
Και κάτι τελευταίο. Όποιος διαβάσει τους στίχους του τραγουδιού όπως αναφέρονται στο άρθρο θα καταλάβει ότι δεν υπάρχει το παραμικρό πολιτικό περιεχόμενο σ’ αυτούς. Εσύ είσαι ο μόνος που δεν εννοεί να το καταλάβει ή κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις γιατί αυτό σου χαλάει όλη τη “φτιάξη”.
Η τακτική σου βλέπω της διαστρέβλωσης και μετάφρασης των λεγομένων μου καλά κρατεί. Όπως ξαναείπα είναι δικαίωμα σου. Προφανώς έτσι έχεις μάθει κι έτσι πορεύεσαι.
Το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει κάποιο σημείο στο τραγούδι με ξεκάθαρες αναφορές για την Μακεδονία, απάντησε και ο αρθρογράφος, αλλά και η Ελληνική αποστολή το 1990. Όχι εγώ ο φανατισμένος. Αν δεν υπήρχε κανένα πολιτικό περιεχόμενο (όπως λες) δεν θα υπήρχε καμία διαμαρτυρία τότε και φυσικά καμία αλλαγή στον τίτλο. Πράγματα που απ’ ότι βλέπω επιμελώς αρνείσαι να δεις και να σχολιάσεις. Γιατί άραγε;;;
Αφού όπως λες είμαι ο “μόνος που δεν εννοεί να το καταλάβει ότι δεν υπήρξε κανένα πολιτικό περιεχόμενο στους στίχους” γιατί δεν μου απαντάς για ποιο λόγο υπήρχαν οι αντιδράσεις; Γιατί άλλαξε ο τίτλος; Θα δώσεις μια απάντηση;
Ποιος αρνείται να δει τι συνέβη τότε και γιατί και ποιος δεν μπορεί να δει περα από την μύτη του είναι ξεκάθαρο.
Μπορείς να αρνείσαι να παραδεχθείς ότι αυτά έγιναν και να μου καταλογίζεις έλλειμμα επιχειρημάτων, αλλά όση λάσπη και προσβολές να μου ρίξεις, δεν πρόκειται να αλλάξεις τα γεγονότα της τότε συμμετοχής.
Και για τελειώνουμε. Δεν είναι ανάγκη οι στίχοι να αναφέρουν την χώρα για την οποία “μιλάει” ένα τραγούδι. Ούτε φυσικά το μουσικό ύφος αλλάζει το νόημα του τραγουδιού.
Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα στο παρελθόν που προκάλεσαν πολύ μεγαλύτερες αντιδράσεις για το περιεχόμενο των στίχων με έμμεση αναφορά προς κάποια άλλη χώρα χωρίς να υπάρχει ούτε μία φορά η ονομασία της.
Στην προκειμένη περίπτωση που αναφέρεται ξεκάθαρα στα Σκόπια (αφού το τραγούδι γράφτηκε για μια Σκοπιανή) , ονομάζοντας τα ως Μακεδονία, δεν κράτησαν ούτε τα προσχήματα. Υπάρχει λοιπόν πολιτικό περιεχόμενο που αρνείσαι να δεις και φυσικά να παραδεχθείς μην τυχόν σου πέσει ο εγωισμός.
Σταμάτα να παίζεις λοιπόν με τις λέξεις και να κάνεις τον ανήξερο.
Προσωπικά το τελειώνω κάπου εδώ. Ότι είχα να πω το είπα με τα επιχειρήματα και τα γεγονότα που έχω παραθέσει.
Τελικά το “προσωρινό” όνομα ΠΓΔΜ κράτησε 24 χρόνια, ο μισός πλανήτης τους έχει ήδη αναγνωρίσει με το επίσημο όνομα “Μακεδονία” και οι πάντες τους αποκαλούν έτσι. Και η Ελλάδα στον αυτιστικό της μικρόκοσμο αρνείται να δεχθεί ότι δεν πήγαν καλά τα πράγματα για τα αιτήματά της, και γιατί η ίδια δεν τα διαχειρίστηκε καλά.
Ακριβώς περί αυτού πρόκειται. Όλος ο πλανήτης τους αποκαλεί “Μακεδονία” κι εμείς στον αυτιστικό μας μικρόκοσμο επιμένουμε για κάτι που έχει χαθεί εδώ και δεκαετίες, ήδη επί Τίτο.
Και μία παρατήρηση: το 1992 που πήγε η Κλεοπάτρα (κάτι που φαίνεται και στους στίχους του “Ποια προσευχή” το 1995), εξαιτίας αδαών αρχαιολόγων, αποκαλούσαμε τότε όλοι “αστέρι” αυτό που ήταν τελικά ο δεκαεξάκτινος ήλιος της Βεργίνας. Γνωρίζουμε επίσης ότι έγινε διακριτική σύσταση στα μέλη της ελληνικής επιτροπής να αποφύγουν να ψηφίσουν το εν λόγω τραγούδι (ο Philippe Lafontaine ήταν μάλιστα όνομα τότε, με χρυσούς δίσκους στις γαλλόφωνες χώρες), διότι την επομένη ο Τύπος θα ήταν πολύ αρνητικός απέναντί της.
Αφού «οι πάντες τους αποκαλούν έτσι», σε «όλον τον πλανήτη», εκτός από τον δικό μας «αυτιστικό μικρόκοσμο» τότε λογικά δεν πρέπει να έχουν κανένα θέμα. Ας το αφήσουν όπως είναι. Προφανώς όμως για να γίνεται ολόκληρη συζήτηση περί συνομιλιών, σύνθετων ονομασιών κτλ ένα άλφα θεματάκι το έχουν. Κι επειδή εκείνοι το έχουν το θέμα, ας καθίσουν κάτω να τα βρουν με τους «αυτιστικούς» χωρίς να κρύβονται πίσω από διάφορα προαπαιτούμενα και ντε φάκτο χρήσεις ελληνικών λέξεων. Όλες οι χώρες που τους έχουν αναγνωρίσει έτσι, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να τους αναγνωρίσουν με οποιοδήποτε άλλο όνομα συμφωνηθεί τελικά.