35 χρόνια ακριβώς από το “Ώτοστοπ”!
Σαν σήμερα, 35 χρόνια πριν, διαγωνίστηκε στη Γιουροβίζιον η Άννα Βίσση με το «Ώτοστοπ», καταλήγοντας στη 13η θέση (επί συνόλου 19 συμμετοχών). Ο γιαλός, όμως ήταν στραβός από την αρχή: η ελληνική επιλογή του 1980, πέρα από το ότι ήταν ένα χάος ανοργανωσιάς και προχειρότητας, έχει μείνει στην ιστορία για τα σκάνδαλα, τις καυστικές δηλώσεις και τις ενστάσεις, χαρακτηριστικά που ζήσαμε πάλι το 2002, επί Μιχάλη Ρακιντζή.
Αυτό εντάθηκε από το γεγονός ότι μετείχαν καλλιτέχνες που ήταν ή έγιναν μεγάλα ονόματα της εποχής, άρα ο ανταγωνισμός έφερε γκρίνιες και αντιπαλότητες. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά: Γιάννης Φλωρινιώτης (με Καίτη και Λιάνα Γαρμπή στα φωνητικά), Δάκης και Ρένα Πάντα, Τώνης Στεφανίδης, Γλυκερία, Κώστας Τουρνάς, Μίλλυ Καραλή, Γιώργος Πολυχρονιάδης, Τζοβάννα Φραγκούλη (με το γκρουπ Ανώνυμους), Σίγκμα Φαίη, Τάκης Αντωνιάδης, από τραγουδιστές και: Γιάννης Πετρίτσης, Τζικ Νακασιάν, Κώστας Χατζής, Ξενοφών Φιλέρης, Δημήτρης Ιατρόπουλος, Γιώργος Νιάρχος, Γιάννης Καλαμίτσης, Σάσα Μανέττα, Γιάννης Ψιμόπουλος, Λάκης Παπαδόπουλος, Λουκάς Σιδεράς, Ρόμπερτ Ουίλλιαμς, Γιάννης Πηλιούρης από δημιουργούς. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι πολλά από τα τραγούδια της επιλογής έγιναν μεγάλες επιτυχίες (όπως εξάλλου και του 2002). Εδώ θα περιοριστούμε μόνο στις πληροφορίες που αφορούν στη συμμετοχή της Άννας Βίσση.
Ψήφισε επιτροπή αποτελούμενη από 10 ειδικούς και 70 μέλη κοινού, διαφόρων ηλικιών και επαγγελμάτων που προέκυψε μετά από «κλήρωση». Μετά αποκαλύφθηκε ότι ανάμεσα στα «μέλη κοινού» ήταν δημοσιογράφοι, τους οποίους είχαν επιλέξει οι διευθυντές σύνταξης των εντύπων στα οποία εργάζονταν, ηχολήπτες δισκογραφικών εταιρειών, αλλά και εκφωνήτριες και δακτυλογράφοι της ΕΡΤ.
Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων άργησε για ώρες, καθότι κέρδιζε ο Κώστας Τουρνάς με το “U. F. O.” (ίσως η μεγαλύτερη χαμένη ευκαιρία της Ελλάδας) και έπρεπε να γίνουν τα απαραίτητα «μαγειρέματα». Ο τελευταίος αμφισβήτησε την καταμέτρηση των αποτελεσμάτων, η οποία έγινε εκ νέου από ορισμένους δημοσιογράφους, όπως έγραψαν την επόμενη μέρα οι εφημερίδες, για να ανακαλέσουν τη μεθεπόμενη, λέγοντας ότι όχι μόνο δεν διαμαρτυρήθηκε, αλλά φίλησε την Άννα Βίσση και της προσέφερε ένα λουλούδι! Όσο για το βραβείο, το απένειμε στη Βίσση ο διευθυντής τηλεοράσεως, Σπύρος Χαραμής.
Όπως διέρρευσε εκ των υστέρων, ανάμεσα στα 82 έγκυρα τραγούδια υπήρχαν τρία με τη φωνή της Άννας Βίσση, πέρασε όμως μόνο το «Ώτοστοπ». Αυτό που προκάλεσε αίσθηση είναι ότι από τα 12 τραγούδια του τελικού, μόνο τρία είχαν «περάσει τη βάση», είχαν λάβει δηλαδή βαθμολογία πάνω από 50 (με άριστα το 100) και μέσα σε αυτά δεν ήταν το «Ώτοστοπ». Επιπλέον, για άγνωστο λόγο, υποχρεώθηκε η στιχουργός Ρόνη Σοφού να αλλάξει τους στίχους.
https://www.youtube.com/watch?v=THi4yccdFm8
Μεγάλο σκάνδαλο προκάλεσαν οι καταγγελίες του Ξενοφώντα Φιλέρη, στιχουργού του «Πάρε ένα κοχύλι απ’ το Αιγαίο» (το οποίο είχε έρθει πρώτο στην προκριματκή διαδικασία). Δήλωσε πως κάποιες «μεγαλοεταιρείες» διέδιδαν ήδη 3 εβδομάδες πριν από το διαγωνισμό ότι θα κέρδιζε η Άννα Βίσση. Ενημέρωσε δε ότι η ΕΡΤ είχε παραβεί την ίδια της την προκήρυξη για 6 τραγούδια, μόνο και μόνο για να προκριθεί το «’Ωτο-στοπ» που είχε έρθει μόλις όγδοο με 30 βαθμούς. Ο στιχουργός Ηλίας Πολύδωρος, προσπαθώντας να το ακυρώσει, υπέβαλλε ένσταση κακής συμμετοχής για τραγούδια που περιείχαν ξένες λέξεις, αλλά δεν έγινε δεκτή από το Πρωτοδικείο. Ακολούθησε ανοιχτή επιστολή διαφόρων δημιουργών, όπου ζητούσαν να παιχθούν και τα 90 τραγούδια που είχαν υποβληθεί στο ραδιόφωνο, για να κρίνει ο κόσμος και δεύτερη, για τον τρόπο παρουσίασης και κρίσης των τραγουδιών.
Σαν να μην έφτανε αυτό, η ΕΡΤ επέλεξε τους τρεις από τους έξι Επίκουρους -που ήταν υποψήφιοι με τον Κώστα Τουρνά- και όχι τα τρία μοντέλα (Νίκος Αβαγιανός, Σάκης Σαραντόπουλος και Γιώργος Γεωργιάδης) που συνόδευαν την Άννα Βίσση χορεύοντας και κάνοντας τούμπες στην επιλογή, για φωνητικά της (Eύα Τσελίδου-φωνητικά CYP 94 και τραγουδίστρια αργότερα των Omega Vibes, Αχιλλέας και Ζαχαρίας Μιχαηλίδης)· τα μοντέλα –αλλά και οι «κομμένοι» Επίκουροι- δημιούργησαν σκάνδαλο με τις δηλώσεις τους».
Το φιλμάκι ήταν του Γιώργου Δάμπαση και η χορογραφία του Ρωμανού (θεωρήθηκε άθλος το ότι κατάφερε να βελτιώσει την άχαρη κίνηση της Άννας Βίσση), ενώ τα κοστούμια του Γιάννη Τσεκλένη. Άλλαξαν πολύ τα φωνητικά και το ρυθμό, για να είναι πιο απλός. Είναι χαρακτηριστική η στιγμή στο βίντεο-κλιπ όπου χτυπά κατά λάθος με το χέρι της η Βίσση έναν από τους χορωδούς (με χαρακτηριστικό άφρο μαλλί) και γελούν. Την πολέμησαν πολύ, αν και ήδη πριν από την επιλογή ήταν γνωστό ότι εκείνη θα πήγαινε (είχε χαρακτηριστεί από τον τύπο ως η «Αννούλα της Ευρώπης», με τις εφημερίδες να έχουν «προαίσθημα» ότι θα μας εκπροσωπήσει, ήδη από τις 12 Φεβρουαρίου), γράφοντας: «Με Ώτο-στοπ πάμε στη Χάγη», «Με Ώτο-στοπ… ξεκινάμε για την Ευρώπη», «Το τραγούδι ξεχώρισε μάλλον ως ο μονόφθαλμός ανάμεσα στους τυφλούς».
Επισημάνθηκε ακόμα η εκνευριστική επανάληψη της λέξης «Ώτο-στοπ». Η ίδια η Άννα Βίσση πίστευε ότι η τύχη του εξαρτιόταν και δεν εξαρτιόταν από τα άλλα τραγούδια και είχε δηλώσει: «Το θεωρώ στη συγκεκριμένη στιγμή που το ζω καλό». Εκ των υστέρων δήλωσε: «Δεν μπορώ να εξηγήσω το γιατί· μείναμε με ανοικτό το στόμα!» Η σκανδαλοθηρική εφημερίδα Sun φέρεται να είχε φαβορί την Άννα Βίσση.
Στο διαγωνισμό που έγινε στη Χάγη, στις 19 Απριλίου του 1980, για πρώτη και μοναδική φορά ταξίδεψε ένας παρουσιαστής από κάθε χώρα, για να προλογίσει τη συμμετοχή της. Για την Ελλάδα, ήταν η Κέλλυ Σακάκου, ο οποία έγραψε ιστορία όταν τα έχασε λίγο στην παρουσίαση, έτσι συμβουλεύτηκε το «σκονάκι» της, για να σχολιάσει ο Terry Wogan «Easy, girl, don’t panic !». Φυσικά σχολιάστηκε από τον ελληνικό τύπο το τρακ της: «Η ολιγόλεπτη εμφάνιση της Κέλλυς Σακάκου, απαράδεκτη ακόμα και για αναψυκτήριο της οδού Λένορμαν!».
Βρήκαμε πολύ χαριτωμένο ένα στιχούργημα, που υπογράφει «ο Δημοκρατικός» στη Βραδυνή (22/4): Με «ωτοστόπ επήγαμε /και τα φτερά τ’ ανοίγαμε / για πέταγμα μεγάλο. / Κι όταν στη Χάγη φτάσαμε / τον μπούσουλα τον χάσαμε / μας έφαγε η Μαγδάλω. / Πάντως εμείς αν χάσαμε / τους Τούρκους τους περάσαμε / το σβήσαμε το φέσι. / Τα πάντα μας εδώσαμε /και πήραμε, αφού ιδρώσαμε, / την 16η θέση. / Από το τρακ πεθάναμε /κι αν δεν πιστεύεις άκου / και τελευταίοι θα φτάναμε / κουράγιο αν δεν μας έδινε / η Κέλλυ η Σακάκου!».
Ο Τέρενς Κουίκ δήλωσε τότε: «Η Άννα Βίσση και οι Επίκουροι βρέθηκαν στην 13η θέση… – «Τους γρουσούζεψε η κακογλωσσιά του τύπου», γκρίνιασαν οι προληπτικοί – Να το πιστέψουμε;». Άλλοι τίτλοι εφημερίδων: «Κατά… ποντοι (30) σμός!»: πρώτη η Ιρλανδία, με διαφορά 113 βαθμών, «Από τη Χάγη με του…λύπες». Υπήρχε και η απορία πού «κόλλαγαν» στον ελληνικό στίχο το Πεκίνο και το Βλαδιβοστόκ, που δεν είχαν καμιά σχέση με τις συμμετέχουσες χώρες. Σημειώνουμε πως για πρώτη φορά γινόταν παράλληλη ραδιοφωνική μετάδοση, με τη φωνή του Δημήτρη Κωνσταντάρα, από την Αθήνα και της Μακώς Γεωργιάδου από τη Χάγη.
Το Ελληνικό «διεθνές» τραγούδι διέθετε γαλλικό τίτλο, μια λίστα από πόλεις, ηχητικά εφέ, κι ένα ρυθμό που όλο σταματούσε και ξαναξεκινούσε, κουράζοντας απίστευτα, μια δίκαιη μέτρια θέση. Η ίδια το έχει αποκηρύξει και δεν αναφέρεται ποτέ σε αυτό, γεγονός που έχει εξοργίσει τον συνθέτη, Τζικ Νακασσιάν. Είναι ένα τραγούδι που περιλαμβάνει σε όλα της τα αφιερώματα η ΕΡΤ, στους φαν όμως του εξωτερικού δεν αρέσει. Ίσως αν είχε πάει μια άλλη χρονιά, με άλλη ερμηνεύτρια που θα το υποστήριζε περισσότερο, να είχε πάει καλύτερα… Για περισσότερα παρασκήνια και μπάχαλα, βλ. το ειδικό τεύχος του περιοδικού “Πατρινόραμα”.
https://www.youtube.com/watch?v=OirTchp4aX4
