Και αισίως φτάνουμε στο έτος 1972, που για τους Έλληνες φαν θεωρείται μια χρονιά-ορόσημο, αφού ουσιαστικά ήταν η πρώτη νίκη της Ελλάδας. Παρόλο που το νικητήριο τραγούδι ερμηνευόταν στα γαλλικά και εκπροσωπούσε το Δουκάτο του Λουξεμβούργου, η ερμηνεύτρια δεν ήταν άλλη από τη σπουδαία Vicky Leandros (βασιλική Παπαθανασίου), η οποία στις 25 Μαρτίου 1972 (ημέρα του Ευαγγελισμού αλλά και της εθνικής μας επετείου) έκανε όλους τους Έλληνες και Ευρωπαίους να σιγοτραγουδούν το all time classic πλέον Après toi.
Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή…
Μέτα την νίκη της Γαλλίδας Séverine για το Πριγκιπάτο του Μονακό με το “Un banc, un arbre, un rue” ο διαγωνισμός λογικά θα πήγαινε στη Μεσόγειο. Στην πορεία όμως τα πράγματα άλλαξαν. Έτσι, όταν στις 31/1/1972 ο ηγέτης του Πριγκιπάτου, Ρενιέ ο 3ος, έλαβε επιστολή από την EBU, για να αναλάβει τη διοργάνωση, η απάντηση του ήταν αρνητική, μια και δεν ήταν σε θέση το κρατίδιο να παράσχει ένα κατάλληλο χώρο και τα απαραίτητα σκηνικά για έναν διαγωνισμό σαν την Eurovision. Έτσι το BBC για άλλη μία φορά ως “μηχανής θεός” ανέλαβε να διοργανώσει το γεγονός, στην πρωτεύουσα της Σκωτίας, το Εδιμβούργο. Οι Βρετανοί περιχαρείς δέχτηκαν την πρόσκληση της EBU να φέρουν εις πέρας για 4η φορά στην ιστορία τους τον διαγωνισμό. Μάλιστα την χρονιά εκείνη, ήταν η πρώτη φορά που ο χώρος διεξαγωγής του διαγωνισμού θα πραγματοποιούνταν σε μια πόλη εκτός Αγγλίας.
Το Usher Hall, που ήταν ο χώρος διεξαγωγής, ήταν μια αίθουσα συναυλιών, η οποία βρίσκεται στο δυτικό άκρο του Εδιμβούργου και έχει χαρακτηριστεί πλέον διατηρητέο μνημείο. Έχει φιλοξενήσει συναυλίες και εκδηλώσεις από την αρχή της κατασκευής του, το 1914, και ήταν χωρητικότητας περίπου 2.900 ατόμων. Επίσης εκείνη την χρονιά το αμφιθέατρο του Usher Hall είχε προσφάτως ανακαινισθεί και εκτός από την πολύ καλή ακουστική, όπως περιέγραψαν πολλοί καλλιτέχνες που είχαν ήδη κάνει συναυλίες εκεί, για πρώτη φορά στα χρονικά δημιουργήθηκε για την περίσταση του διαγωνισμού μια τεράστια οθόνη που συνόδευε τους καλλιτέχνες κατά την διάρκεια της εκάστοτε ερμηνείας τους, με κινούμενα σχήματα και σπείρες ως πρόσθετο οπτικό αποτέλεσμα (το λες και πρόδρομο των σπέσιαλ εφέ… ) ενώ, πριν να εμφανιστούν οι καλλιτέχνες για την ερμηνεία τους στην τελική βραδιά, προβαλλόταν στην οθόνη η εικόνα αυτών μαζί με τα ονόματά τους και τον τίτλο του τραγουδιού.
Δεκαοχτώ συμμετοχές και αυτή την χρονιά και ανάμεσα τους παλιοί παλαίμαχοι του διαγωνισμού κάνουν επανεμφάνιση με κυρίαρχες φιγούρες αυτών της Γιουγκοσλάβας Tereza Kesovija (εκπροσώπησε το Μονακό το 1966 και ισοβάθμισε με την Ιταλία στην τελευταία θέση με 0 βαθμούς), το σουηδικό συγκρότημα Family four που επανήλθαν από την προηγούμενη χρονιά, ο Πορτογάλος Carlos Mendes που εκπροσώπησε την πατρίδα του το 1968 (11oς τότε) και το 1972 κατάφερε να φτάσει στην 7η θέση με 90 βαθμούς και να είναι η πιο πετυχημένη συμμετοχή της Πορτογαλίας μέχρι το 1996, όπου η συμπαθέστατη Lucia Moniz κατέλαβε την 6η θέση και τέλος η Κερκυραϊκής καταγωγής, Vicky Leandros που εκπροσωπώντας και πάλι το Δουκάτο του Λουξεμβούργου τo 1967 (τότε κατέκτησε την 4η θέση με το τραγούδι L’ amour est bleu που παραμένει ένα evergreen hit κυρίως για την ενορχηστρωμένη διασκευή του από τον διάσημο Γάλλο μουσικό Paul Mauriat). Το σύστημα βαθμολογίας παραμένει το ίδιο με αυτό του 1971 με την μόνη διαφορά πως εκείνη την χρονιά είναι η πρώτη φορά που δεν υπήρχαν ισοβαθμίες στον βαθμολογικό πίνακα.
Άλλα ονόματα της εποχής που συμμετείχαν: η Γερμανίδα Mary Roos που επανήλθε το 1984, η Γαλλίδα Betty Mars, κλώνος της Edith Piaf, που αυτοκτόνησε το 1988 λόγω κατάθλιψης, ο Ισπανός Jaime Morey, μεγάλο όνομα στη χώρα του, όπως και η κόρη του, Sandra, τραγουδίστρια και τηλεπαρουσιάστρια, το Αγγλικό συγκρότημα The New Seekers (τεράστιο όνομα τότε), οι Αυστριακοί Milestones, η τραγουδίστρια των οποίων, Beatrix Neundinger, ήταν κριτής την προηγούμενη χρονιά και επανήλθε ως τραγουδίστρια το 1977 με τους Schmetterlinge, μια αλησμόνητη συμμετοχή, όπου οι χορωδοί είναι αλλιώς ντυμένοι από μπροστά κι αλλιώς από πίσω, ο Ιταλός Nicola di Bari, νικητής του Sanremo και οι Ολλανδοί Sandra & Andres, οι οποίοι δεν ήταν ανδρόγυνο, όπως πιστεύουν πολλοί φαν. Η Sandra επανήλθε το 1976 ως Sandra Reemer και το 1979 ως τραγουδίστρια των Xandra. Το τραγούδι των Ολλανδών στον δίσκο περιλαμβάνει μπουζούκι, το οποίο στη Γιουροβίζιον αντικαταστάθηκε από αρμόνιο. Κρίμα…
Trivia και ευτράπελα
Παρόλο που ο διαγωνισμός του 1972 θεωρείται από τους σοβαρούς διαγωνισμούς χωρίς πολλές φανφάρες, ίντριγκες και….. ατυχήματα…. υπήρχαν και τα ευτράπελα του. Ας αρχίσουμε με την συμμετοχή της Ιρλανδίας όπου σε πρόσφατη συνέντευξη της σε Ιρλανδικό κανάλι η Sandie Jones, ερμηνεύτρια του τραγουδιού, εκμυστηρεύτηκε πως φοβόταν πολύ, όταν βγήκε στην σκηνή και τα έχασε, διότι ακούστηκε στην αίθουσα ένας κρότος από σπάσιμο μπουκαλιού και χύθηκε νερό στους θεατές, με αποτέλεσμα η ερμηνεύτρια να ταραχθεί και να χάσει την ψυχραιμία της. Επίσης υπήρχαν απειλές για την ζωή της, γιατί τότε ήταν σε έξαρση ο εθνικός απελευθερωτικός στρατός του IRA και υπήρχαν πάμπολλες βομβιστικές επιθέσεις στην ευρύτερη περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Αξίζει, βέβαια, να αναφέρουμε ότι η συμμετοχή της Ιρλανδίας ήταν η πρώτη και μοναδική της χώρας συμμετοχή στην εθνική της γλώσσα, τα γαελικά.
Ένα άλλο ευτράπελο είναι ότι η νικήτρια της προηγούμενης χρονιάς, Séverine, ήρθε προσκεκλημένη από το BBC να παραδώσει το βραβείο στο νικητήριο τραγούδι, παρόλα αυτά η κάμερα την έπιασε κυριολεκτικά να βαριέται και να κοιτάει ανυπόμονα το ρολόι της και μάλιστα πριν την συμμετοχή του ….Μονακό…, με το οποίο είχε νικήσει η ίδια!!!!! Και μιας και αναφέραμε το Μονακό, το μοναδικό νικητήριο τραγούδι του πριγκιπάτου είναι αυτό που έγραψε ο Yves Dessca το 1971, ο οποίος συνέθεσε μαζί με τον Mario Panas (ψευδώνυμο του πατέρα της Vicky, Λέανδρου Παπαθανασίου) το νικητήριο τραγούδι του Λουξεμβούργου για τη χρονιά που εξετάζουμε, το 1972. Ως εκ τούτου τον κάνει τον μοναδικό συνθέτη που βραβεύεται δύο συνεχόμενες χρονιές με δύο διαφορετικές χώρες. Τέλος, όσον αφορά στα ευτράπελα πρέπει να αναφερθεί πως ο διαγωνισμός του 1972 κατέχει μια κάπως περίεργη τηλεοπτική πρωτιά, μια ακόμα και μετά από τους τίτλους τέλους της ζωντανής μετάδοσης του διαγωνισμού, η κάμερα συνεχίζει να μεταδίδει το κοινό που φεύγει σιγά σιγά από τις θέσεις του, τους μουσικούς, δημοσιογράφους, φωτογράφους και λοιπούς να αποχωρούν και…….. τις καθαρίστριες με τις σκούπες παραμάσχαλα να αρχίζουν δουλεία …..
Υ. Γ. Το τραγούδι της Vicky (όπως είχε πλασαριστεί τότε) εκτός του ότι θεωρείται ένα all time classic τραγούδι και ύμνος για πολλούς eurofan κατάφερε να πουλήσει εκατομμύρια δίσκους σε όλη την Ευρώπη, να διασκευαστεί σε πολλές γλώσσες και να εμφανιστεί η ίδια σε άπειρα shows. Αξίζει να αναφέρουμε πως η Vicky Leandros προσπάθησε για 3η φορά να τραγουδήσει στην Eurovision αυτή την φορά με την σημαία της Γερμανίας, αλλά στον εθνικό τελικό της χώρας το 2006 κατάφερε να τερματίσει στην 3η και τελευταία θέση και έτσι έχασε το εισιτήριο για την Αθήνα.
