Ο Χατζηδάκις και οι απαρχές της Ελλάδας στη Γιουροβίζιον
Το 1974 ή 1975 (οι πηγές διίστανται) η γενική διεύθυνση του τότε Ε.Ι.Ρ.Τ. (Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης), αποφάσισε τη σύσταση επιτροπής “διά την επιλογήν των δέκα καλλιτέρων ποιημάτων”, όπως έλεγε η προκήρυξη. Καθώς τα χρονικά περιθώρια ήταν ασφυκτικά, αποφασίστηκε η ανάθεση της σύνθεσης στον Μάνο Χατζηδάκι. Εκείνος ευχαρίστησε μεν για την τιμή που του έκανε ο τηλεοπτικός σταθμός, ωστόσο υπογράμμισε ότι δεν τον ενέπνεε κανένα από τα στιχουργήματα που κατατέθηκαν. Έτσι, ζήτησε να γράψει ο ίδιος ένα νέο τραγούδι υπό την προϋπόθεση ότι ερμηνεύτρια θα ήταν είτε η Νάνα Μούσχουρη (Ιωάννα Μούσχουρη), είτε η Φλέρυ Νταντωνάκη (Ελευθερία Παπαδαντωνάκη). Οι δυο τραγουδίστριες όμως δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν – για διαφορετικούς λόγους η καθεμία – και το σχέδιο ναυάγησε.
Η Γιουροβίζιον του 1976 και οι αιχμηρές δηλώσεις
Το 1976, ο μουσικοσυνθέτης, έχοντας πλέον την ιδιότητα του διευθυντή του Γ’ Προγράμματος (1975-1982), ανέθεσε απευθείας στη Μαρίζα Κωχ τη σύνθεση ενός άσματος για το δράμα της Κύπρου. Εκ των υστέρων και μετά την απογοητευτική 13η θέση, ο ίδιος, απαντώντας σε επικρίσεις εναντίον της Ραδιοφωνίας για το ότι δεν εναρμονίστηκε με το επιπόλαιο επίπεδο της Γιουροβίζιον, δήλωσε: “δεν διαθέτουμε ηλίθιο τραγούδι και είμαστε μια χώρα που έχει τεράστια και αξιόλογη μουσική παράδοση. Επιπλέον ζούμε κρίσιμες και διόλου επιπόλαια ευχάριστες ώρες σαν Έθνος […] Πρώτη φορά συνειδητοποίησα το επίπεδο του θορυβώδους αυτού διαγωνισμού». Δεν αντιλέγουμε, ωστόσο, πραγματικά απορούμε γιατί η απολιτίκ Ευρώπη να ψηφίσει μια σκληρή πολιτική διαμαρτυρία ως τραγούδι που την εκφράζει περισσότερο;”.
Η Γιουροβίζιον είναι ένα πανηγυράκι!
Στον Μάνο Χατζηδάκι ανήκει και η περίφημη – αλλά και τόσο άδικη – δήλωση (που έγινε κάπου μεταξύ 1976 και 1983) και η οποία στοιχειώνει μέχρι σήμερα τον διαγωνισμό στην Ελλάδα: “Η Γιουροβίζιον είναι ένα πανηγυράκι”. Και φυσικά, μόνο αυτό δεν είναι: ένα τηλεοπτικό mega event παγκοσμίου εμβέλειας, ένας μουσικός διαγωνισμός για όλη την οικογένεια, με ποικίλες όμως γεωπολιτικές προεκτάσεις και ιστορικά γεγονότα να τον επηρεάζουν, άλλοτε άμεσα, άλλοτε έμμεσα.
Πειράζει που είσαι μεγάλη φίρμα; Όχι, δεν πειράζει!
Το 1979 στην εκπομπή που διατηρούσε στο υπερσυντηρητικό και βαθιά κουλτουριάρικο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας αποφάσισε, με βαρύγδουπο τρόπο να παρουσιάσει τον Γιάννη Φλωρινιώτη (Γιάννης Αποστολίδης), έναν εκκεντρικό, flamboyant και αμφιλεγόμενο τραγουδιστή της ποπ, της ντίσκο, της λαϊκής και της ποντιακής μουσικής, που παρέπεμπε οπτικά σε Elton John, Claude François, Liberace και John Travolta. Όπως αναμενόταν, προκλήθηκε σάλος, ο οποίος κόπασε μετά από πολύ καιρό. Πολύ μελάνι χύθηκε τότε για τους λόγους που οδήγησαν τον συνθέτη να φιλοξενήσει τον συγκεκριμένο τραγουδιστή. Τον είχε γνωρίσει, πάντως, όταν η Μελίνα Μερκούρη τον πήγε στη Νέα Αθηναία, όπου εμφανιζόταν τότε με τις Καίτη και Λιάνα Γαρμπή, αλλά και τον Βασίλη Λέκκα (Βασίλειος Κακατές), του οποίου την καριέρα εκτόξευσε ο Χατζηδάκις.
Ο Γιάννης Φλωρινιώτης στον εθνικό τελικό του 1980
Με τη βοήθεια (;) του τελευταίου, η συντηρητική επιτροπή της ΕΡΤ δέχτηκε ο Γιάννης Φλωρινιώτης (Γιάννης Αποστολίδης)- κατά την ταπεινή μας άποψη ο ιδανικός περφόρμερ για Γιουροβίζιον – να διαγωνιστεί στον εθνικό τελικό του 1980, με το “Έχω μια μελωδία”. Μάλιστα άνοιξε τη βραδιά, στην επιτομή του φανταιζί (λαμέ, μπέρτες, χορευτικά από τη σύζυγό του, Μαρία Κώνστα και τις αδελφές Γαρμπή). Όταν ήρθε τελευταίος, ο Τύπος μακάρισε το γεγονός ότι δεν πήγε («τουλάχιστον γλυτώσαμε από τον Φλωρινιώτη!»). Σατίριζε το γεγονός ότι ήθελε να κάνει διεθνή καριέρα, έχοντας πάρει την ευλογία των ανθυποκουλτουριάρηδων (υπονοώντας τον Μάνο Χατζηδάκι, ο οποίος απάντησε, μιλώντας για «πρωινά, μεσημβρινά και βραδινά ζωύφια της δημοσιογραφίας!»). Ο ίδιος δεν ασχολήθηκε ποτέ ξανά με τον διαγωνισμό. Μόνο το 1989 βρίσκουμε ακόμα ένα poulin του να διαγωνίζεται και να αποτυγχάνει παταγωδώς (έμεινε στον ημιτελικό), τον Γιώργο Μιχαλισλή.
Οι αρχικές ερμηνεύτριες “ξεσπαθώνουν”
Στο μπάχαλο του 1980 προστέθηκε και η Πωλίνα (Πωλίνα Μισαηλίδου), η οποία επρόκειτο να τραγουδήσει μαζί με την Τζίνα Σπηλιωτοπούλου και την Μαριάντζελα (Μαριάντζελα Celeste Παπακωνσταντίνου) το εν λόγω τραγούδι, κατόπιν επιμονής του συνθέτη, Γιάννη Πετρίτση, λέγοντας: «δεν λυπηθήκαμε καθόλου γι’ αυτήν την αλλαγή. Ευχαριστούμε τον Γιάννη Φλωρινιώτη που μας πήρε το τραγούδι και μας έσωσε που δεν λάβαμε μέρος σ’ αυτό το πανηγύρι»! Μια εφημερίδα μάλιστα έφτασε να γράψει για «αρτίστες του καμπαρέ», εννοώντας τις αδερφές Γαρμπή, που τον πλαισίωναν. Για τα ανεπανάληπτα σκάνδαλα του 1980, βλ. το άρθρο μας από τη σειρά “Παρασκήνια”.
Η εικονική νίκη στη Γιουροβίζιον
Την ίδια χρονιά ο Γιάννης Φλωρινιώτης πρωταγωνίστησε σε μια καλτ ταινία, πραγματικό ντοκουμέντο της εποχής, με τίτλο: ”Και ξανά προς τη δόξα τραβά”, όπου παρουσιάζεται η έρευνα μια τηλεοπτικής ρεπόρτερ σχετικά με ένα λαϊκό είδωλο, τον Ντίμη Φλεριανό (φυσικά αναφέρεται στον ίδιο), ο οποίος μάλιστα κερδίζει όχι μόνο τον ελληνικό τελικό, αλλά και την ίδια τη Γιουροβίζιον με το τραγούδι “Διογένης” (κατ’ απομίμηση του “Σωκράτη” της προηγούμενης χρονιάς). Στον ρόλο της τηλεπαρουσιάστριας που κάνει τις σχετικές ανακοινώσεις εμφανίζεται η Νάκυ Αγάθου, υποδυόμενη τον εαυτό της, η οποία στην πραγματικότητα προλόγισε αρκετές Γιουροβίζιον και έδωσε τα αποτελέσματα της ελληνικής επιτροπής το 1977. Μουσική στο εν λόγω άσμα του Μίμη Πλέσσα και στίχοι του Γιάννη Κακουλίδη. Συμμετέχουν οι: Καίτη & Λιάνα Γαρμπή, Ρούλα Τουμανίδου, Καίτη Κωνσταντίνου, καθώς και το μπαλέτο του Ηλία Μαρνέρη. Η αναφορά στα U.F.O. και τους ιπτάμενους δίσκους παραπέμπει ευθέως σε δύο συνυποψήφια τραγούδια του, το ένα με τον Κώστα Τουρνά και τους Επίκουρους (U.F.O.) και το άλλο με το γκρουπ Anonymous (Στον ρυθμό των U.F.O.).
Έχουμε για εσάς τρία ντοκουμέντα: ένα βιντεάκι με την εμφάνισή του Γιάννη Φλωρινιώτη στο κέντρο όπου τραγουδούσε τότε το ‘Εχω μια μελωδία, δηλαδή το τραγούδι, με το οποίο ήταν υποψήφιος στα προκριματικά του 1980, την ιστορική εκπομπή-συνέντευξη στον Μάνο Χατζηδάκι, καθώς και την ταινία “Και ξανά προς τη δόξα τραβά” (κοιτάξτε στο 55′ 22” και στο 1 10′ 50”).
