Ολυμπιάδες Τραγουδιού: Οι ελληνικές “Κοσμοβίζιον”

Άρτον και θεάματα

Η δικτατορία του Γεώργιου Παπαδόπουλου, μέσα στα πλαίσια της “διεθνούς προβολής” της χώρας, αλλά και για να κρατά τον λαό σε καταστολή με «άρτο και θεάματα» (ειρήσθω εν παρόδω: η φράση panem et circenses ανήκει στον Ρωμαίο σατιρικό ποιητή Γιουβενάλη), φρόντισε να διοργανώσει μια σειρά από πολιτιστικά και αθλητικά γεγονότα, λογοτεχνικά βραβεία, επαίνους της Ακαδημίας Αθηνών, πολεμικές εκθέσεις, τηλεοπτικά σώου και κιτς φιέστες που λειτουργούσαν ως προπαγάνδα, τουριστική προβολή, αλλά και προκάλυμμα για τις θηριωδίες που γίνονταν στο παρασκήνιο.

Οι Ολυμπιάδες Τραγουδιού

Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι περίφημες Ολυμπιάδες τραγουδιού στο Παναθηναϊκό Στάδιο, έξι τον αριθμό (1968-1973), στις οποίες συμμετείχαν διάφοροι καθεστωτικοί και μη καλλιτέχνες, αλλά και ονόματα, μεγαλύτερα ή μικρότερα, του εξωτερικού, τα οποία γνωρίζουμε και από τη Γιουροβίζιον, εξάλλου τη θύμιζαν σε μεγάλο βαθμό, με τη μόνη διαφορά ότι κάθε χώρα μπορούσε να στείλει παραπάνω από ένα τραγούδι. Μετείχαν μάλιστα και κράτη εκτός Ευρώπης (π. χ. Αυστραλία, Καναδάς, Πακιστάν, Αρούμπα, Μπαρμπέιντος, Αργεντινή, Αίγυπτος, Βραζιλία, Η.Π.Α., Μεξικό, Νότια Αφρική, Βενεζουέλα, Χιλή, Ροδεσία, Ιράν, Ιαπωνία, Σενεγάλη, Συρία) ή του Ανατολικού Μπλοκ (Ρουμανία, Πολωνία, Βουλγαρία, Τσεχοσλοβακία), το οποίο ήταν ακόμα αποκλεισμένο από τη Γιουροβίζιον. Είναι η πρώτη φορά διεθνοποίησης επί ελληνικού εδάφους, καθώς μέχρι τότε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήταν καθαρά ελληνοκεντρικό. Επιπλέον, θεωρούμε πως οι Ολυμπιάδες υπήρξαν προάγγελος της συμμετοχής της Ελλάδας στο διαγωνισμό, αφού, αμέσως μετά την πτώση του Παπαδόπουλου και την άνοδο του Ιωαννίδη στη χουντική εξουσία, η Ελλάδα πήρε μέρος για πρώτη φορά, το 1974. Είχαν προηγηθεί οι επίσημες μεταδόσεις της ΕΙΡΤ από το 1970, αλλά και οι ανεπίσημες – μέσω της Ιταλικής και της Γιουγκοσλαβικής τηλεόρασης – στη Βόρεια Ελλάδα. Ας δούμε, όμως, πιο αναλυτικά τις Ολυμπιάδες και κυρίως τους Γιούροσταρ που εμφανίστηκαν σε αυτές:

Πρώτη Ολυμπιάς Τραγουδιού (26-28 Ιουλίου 1968).

Διαγωνίστηκαν 17 χώρες με συνολικώς 32 τραγούδια, πολλά από τα οποία ηχογραφήθηκαν και έκαναν επιτυχία. Ανάμεσά τους η Madalena Iglesias (POR 66), o Louis Neefs (BEL 67, 69) που ήρθε πρώτος για το Βέλγιο με το τραγούδι «Iris», παίρνοντας και χρηματικό βραβείο 6600 δολλάρια (198.000 δραχμές), ηχογραφώντας το B-side στα ελληνικά, η Ajda Pekkan (TUR 80), η Clodagh Rodgers (UK 71) που κατετάγη 3^η, o Enzo Gusman (MAL 74, 76-και τις δύο φορές είχε επιλεγεί, αλλά η Μάλτα δεν πήρε τελικά μέρος). Εκτός συναγωνισμού τραγούδησε – μεταξύ άλλων – η Βίκυ Λέανδρος, με φρέσκια εμπειρία από τον διαγωνισμό (LUX 67). Για την ιστορία, 2η ήρθε η Ιταλία με τον Jimmy Fontana. Στο δισκάκι απεικονίζεται η βράβευση από τον Στυλιανό Παττακό.

Δευτέρα Ολυμπιάς Τραγουδιού (27-29 Ιουνίου 1969)

Διαγωνίστηκαν 29 χώρες με συνολικά 44 τραγούδια. Νικήτρια αναδείχθηκε η Κλειώ Δενάρδου, η οποία έχει διασκευάσει εκείνη την εποχή το νικητήριο της Ισπανίας (SPA 68) ως Ένα αγόρι για πάρτυ. Μετείχαν ακόμα τρεις γιουροϋποψήφιοι, ο Δάκης (80, 83, 89, διασκευή ITA 59), ο Τέρης Χρυσός και η Μαρίνα (87-ακυρώθηκε), αλλά και εκ νέου η Ajda Pekkan. Η Ελλάδα διαγωνίστηκε με εννέα συνολικά τραγούδια. Στη 2η θέση ήρθε ο Λίβανος και στην 3η η Βουλγαρία.

Τρίτη Ολυμπιάς Τραγουδιού (10-12 Ιουλίου 1970)

38 χώρες, με 39 τραγούδια. Εκτός συναγωνισμού πήραν μέρος ο Al Bano (ITA 67, 76, φωνητικά SWI 00) και η Sandie Shaw (νικήτρια UK 67). Ο Augusto Alguerò (συνθέτης SPA 61, 72 / μαέστρος SPA 69, 70, LUX 69) κέρδισε το Χρυσό μετάλλιο ενορχήστρωσης. Από γιούροσταρ εντόπισα τον Karel Gott (AUS 68). Το βραβείο πήρε η Σκοπιανή Ljupka Dimitrovska, υποψήφια το 1970, η οποία έχει κάνει και γιουροδιασκευές, σε μια σύνθεση του συζύγου της, Nikica Kalogjera (συνθέτης YUG 72 / μαέστρος YUG 72, 86-89), σε στίχους Ivica “Ivan” Krajac (YUG 69 / συνθέτης YUG 71 / στιχουργός YUG 72). Στη 2η θέση η Βραζιλία και στην 3η οι Η.Π.Α. Υποψήφια για την Ελλάδα ήταν η Γιοβάννα (SWI 65).

Τετάρτη Ολυμπιάς Τραγουδιού (9-11 Ιουλίου 1971)

40 χώρες (ρεκόρ συμμετοχών και μάλιστα πολλά χρόνια πριν από τη Γιουροβίζιον), με 41 τραγούδια. Στους εκτός συναγωνισμού βρίσκουμε τις αδερφές Kessler (GER 59), που υπήρξαν το πρότυπο των αδερφών Μπρόγιερ, αλλά και τον Massimo Ranieri (ITA 71, 73), ο οποίος είναι παντρεμένος με Ελληνίδα και μιλά ελληνικά. Πρώτη ήρθε η Βραζιλιάνα Claudia, 2η για την Αγγλία η Samantha Jones και τρίτη η Ilanit, η οποία έμελλε να είναι η πρώτη εκπρόσωπος του Ισραήλ στο διαγωνισμό (ISR 73, 77 και 84, αλλά δεν μετείχε τελικά η χώρα) και μάλιστα με τραγούδι της Nurit Hirsch (ESC 73, 78), μαέστρου της πρώτης συμμετοχής και του πρώτου βραβείου της χώρας (ένα άλλο τραγούδι της και παγκόσμια επιτυχία, το “Bashana Haba’ah” έγινε διασκευή από τη σύζυγο του Άλκη Στέα, Νέλλυ Μάνου). Τέταρτη κατετάγη η Tonicha (POR 71). Δεν κατάφεραν να ξεχωρίσουν η Lenny Kuhr (νικήτρια NL 69) και η Anita Traversi (SWI 60, 64). Την Ελλάδα εκπροσώπησαν ο Τέρης Χρυσός (υποψήφιος το 78) και ο Τζίμης Μακούλης (AUS 61).

Πέμπτη Ολυμπιάς Τραγουδιού (7-9 Ιουλίου 1972)

40 χώρες διαγωνίστηκαν σε ισάριθμα τραγούδια. Εκτός συναγωνισμού τραγούδησε η Βίκυ Λέανδρος, λίγο μετά τον θρίαμβό της (LUX 72), αλλά και ο Nicola di Bari (ITA 72). Πρωτιά για την Αυστραλία και τον Jeff Phillips. 2η ήρθε η Πολωνία και 3η η Ελλάδα με τη Μαίρη Αλεξοπούλου (νυν μοναχή Θεονύμφη). 10^ος κατετάγη ο Krunoslav “Kićo” Slabinac (YUG 71), ο οποίος πήρε τιμητική διάκριση, όπως κι όλοι όσοι μπήκαν στη δεκάδα.

Έκτη Ολυμπιάς Τραγουδιού (13-15 Ιουλίου 1973)

40 χώρες μετείχαν σε ισάριθμα τραγούδια. Πρώτος ο Καναδάς με τη Julie Arel. Ακολούθησαν η Αρούμπα και η Γιουγκοσλαβία. Διαγωνίστηκαν ο Τέρης Χρυσός (υποψήφιος το 1978, διασκευή ΙΤΑ 71) και η Seija Simola (FIN 78). Στους guest star φιγουράρει και ο Peppino di Capri (ITA 91).

Κάπου εδώ τελειώνει η ιστορία των Ολυμπιάδων, οι οποίες έδωσαν τη σκυτάλη στη συμμετοχή της Ελλάδας στη Γιουροβίζιον, με πρώτη επιλογή τη Μαρινέλλα, εκτοπίζοντας τους Νοστράδαμος. Μπορείτε επιπλέον να διαβάσετε μια αποκαλυπτική συνέντευξη με τη Δέσποινα Γλέζου αναφορικά με τα παρασκήνια του 1974.

Πηγή: Δισκορυχείον/Vinylmine