Παρασκήνια 1989: Ενστάσεις, ασφαλιστικά μέτρα και δικαστήρια, αλλά η Μαριάνα ακλόνητη

Για πρώτη φορά 40 τραγούδια προτάθηκαν από δισκογραφικές εταιρίες (1-3 η καθεμία), μια πρόταση του Μίμη Πλέσσα, που ήταν τότε σύμβουλος του διευθυντή της ΕΡΤ, Κώστα Κωβαίου, και τα οποία έκρινε 27μελής επιτροπή με πρόεδρο τον ίδιο, αλλά δίχως δικαίωμα ψήφου (εκπρόσωποι εταιρειών, καλλιτεχνών από διάφορα σωματεία και -επίσης για πρώτη φορά- των φαν, αφού το 1988 ιδρύθηκε το Greek Eurovision Fan Club, δηλαδή το σημερινό INFE Greece και λίγους μήνες μετά, το 1989 ο OGAE Greece).

Πολλά γνωστά ονόματα στον ελληνικό τελικό

Πιο πριν είχαν διαρρεύσει κάποια ονόματα (ο –ακόμα άγνωστος- Χρήστος Δάντης, η 16χρονη Άντζυ-ποπ αστεράκι και μούσα του Γιώργου Θεοφάνους και η Μ. Λεφάκη), τα οποία, από ό, τι φαίνεται δεν πέρασαν καν στα 40, όπου φιγουράρουν γιούροσταρ, γιουροϋποψήφιοι, αλλά και έτερα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου, κάποια από τα οποία χάθηκαν στην πορεία, που τότε όμως ήταν γνωστά και η παρουσία τους στην επιλογή προκάλεσε αίσθηση (Δάκης, Άννα Βίσση, Μιχάλης Ρακιντζής, Μαντώ, Σταύρος Λογαρίδης, Γιάννης Σαββιδάκης, Θέμης Αδαμαντίδης, Μπέσσυ Αργυράκη, Αγνή, Σαμπρίνα, Στέλλα Γεωργιάδου, Γιάννης Δημητράς, Αγγελική Μπαζίγου, Σου Κύρκου, Γιώργος Λιναρδάκης, Ντίβα, Δημήτρης Σταμπούλης, Γιώργος Μιχαλισλής, Γιώργος Γκικοδήμας-μετέπειτα μέλος των O.P.A.).

Η ίδια επιτροπή έβγαλε αρχικά τα 13 επικρατέστερα και αργότερα κατέληξε στα 6, ουσιαστικά δηλαδή έγινε προκριματικός, ημιτελικός και τελικός. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιτροπή έβγαλε πρώτη τη Μαριάνα Ευστρατίου (Μαρία Αναστασία Ευστρατίου Παγκάκη Μιχαηλίδου) -με μεγάλη διαφορά- και τελευταία (6^η) την Άννα Βίσση. Τα βίντεο-κλιπ μετέδωσε εις διπλούν η ΕΡΤ (στο Στούντιο Β) και βάσει αυτών έγινε η τελική ψηφοφορία, από την ίδια πάντα επιτροπή. Όλα γυρίστηκαν την ίδια ημέρα στη ντισκοτέκ Herodium στην Κηφισιά, εκτός από αυτό του Δημήτρη Ζερβουδάκη (μέλος των Νέων Επιβατών) που ήταν φαντάρος στο στρατόπεδο της Θήβας. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν του έδωσε άδεια ο διοικητής του στρατοπέδου να ταξιδέψει στην Αθήνα, διότι δεν έιχε ακόμα ορκιστεί. Όχι μόνο αυτό: βγήκε με σπασμένο (από τις ασκήσεις) δόντι στο φιλμάκι! Αυτό που ακούστηκε επίσης ήταν ότι μία από τις υποψήφιες (άγνωστο ποια) αντιμετώπισε σοβαρά ενδυματολογικά προβλήματα (άγνωστο τι είδους).

Η Μαριάνα νικήτρια

Ένα εκατομμύριο πήρε το 1^ο και 500.000 το 2^ο τραγούδι. Εαν δε έμπαινε το νικητήριο στην 5άδα της Γιουροβίζιον, θα δίνονταν ακόμα δύο εκατομμύρια. Στο live έπαιξε φλάουτο ο Φίλιππος Τσεμπερούλης, σύζυγος της Φανής Πολυμέρη (CYP 89), μάλιστα ο Ελβετικός τύπος έγραψε κολακευτικά πως δίδαξε μουσική την Ελβετική ορχήστρα. Είναι γνωστό ότι η Μαριάνα ήθελε να έχει δύο φλαουτίστες, για να δώσει έντονο αρχαιοελληνικό χρώμα στο τραγούδι, αλλά δεν βρήκε κάποιον άλλο διαθέσιμο. Η δισκογραφική της, ωστόσο, ήταν η μόνη που δεν παρέθεσε δεξίωση στο ξενοδοχείο όπου έμεναν οι καλλιτέχνες, γεγονός που επηρέασε αρνητικά την εικόνα της ελληνικής παρουσίας εκεί. Ο δήμαρχος της Λωζάννης πάντως, γοητευμένος από τη Μαριάνα, τη συνόδευσε στο αεροδρόμιο και την ξεπροβόδισε με μια ανθοδέσμη.

Ο Τύπος, για να επανέλθουμε, χαρακτήρισε «σικέ» την επιλογή, καθώς η ΕΡΤ μετά από αλλεπάλληλες αναβολές, κατέληξε να αποταθεί στις φωνογραφικές εταιρείες, οι οποίες δίσταζαν αν θα έπρεπε να στείλουν καταξιωμένους καλλιτέχνες ή νέα ταλέντα. Αρχικά θα γινόταν ανάθεση σε ένα συνθέτη, όμως η γενική κατακραυγή οδήγησε τον Μίμη Πλέσσα να προτείνει αυτό που έγινε τελικά. Έτσι η προκήρυξη έγινε μόλις τον Ιανουάριο. Στην 6άδα πέρασαν 5 τραγούδια από μεγάλες εταιρείες και μόλις ένα από μικρή. Κατατέθηκε ένσταση για το τραγούδι Ουίσκυ σόδα, διότι είχε υποβληθεί και το 1988 και παιχτεί σε δημοτικό ραδιόφωνο. Ένσταση όμως έκαναν και δισκογραφικές ότι υπήρχαν συμμετοχές που απορρίφθηκαν ως εκπρόθεσμες, δίχως η ΕΡΤ να λάβει υπόψη της αφενός την απεργία των ΕΛΤΑ, αφετέρου τις αργίες της Αποκριάς και Καθαράς Δευτέρας και χωρίς να ελέγξει –ως όφειλε- τη σφραγίδα ταχυδρομείου. Ένας εκπρόσωπος δισκογραφικής (Γιώργος Μιχελάκης) μάλιστα ζήτησε την ακύρωση του διαγωνισμού, παρουσιάζοντας συγκεκριμένο τραγούδι με ταχυδρομική σφραγίδα, πήγε δε στο γραφείο Δημοσίων Σχέσεων, έκανε μεγάλη φασαρία και προκάλεσε υλικές ζημιές. Θέλησε να βγει και στην τηλεοπτική εκπομπή “Μαζί και σήμερα”, για να κάνει τις σχετικές καταγγελίες, κάτι που δεν του επετράπη. Ο πρόεδρος της ΕΡΤ, κ. Γιαννούζης, διέταξε να γίνει έρευνα για ενδεχόμενο δόλο, τα αποτελέσματα της οποίας δεν έγιναν ποτέ γνωστά. Στις εφημερίδες αποτάθηκε και ο γιούροσταρ Γιάννης Δημητράς εκφράζοντας πολλές πικρίες, διότι είχε απορριφθεί.

Δικαστική οδός για την ανακήρυξη του νικητή

Οι ειδικές στις ενστάσεις, δημιουργοί του Μόνο Εσύ, Άσπα Χατζόγλου και Λίνα ή Λίλα Καθηκούρη, μαζί με τη δισκογραφική τους, αλλά και την Άννα Βίσση, παραπονέθηκαν –ορθώς- ότι ένα μέλος της επιτροπής ψήφισε όλα τα τραγούδια (εκτός από ένα) με μηδέν, κάτι που απαγορευόταν ρητά. Ίσως όλες αυτές τις αντιδράσεις πυροδότησε το γεγονός ότι η Μαριάνα Ευστρατίου ήταν προστατευόμενη του Μίμη Πλέσσα, μολονότι είχε κάνει τεράστια επιτυχία με το Talk about love-δεν ήταν επομένως άγνωστη στο κοινό. Θυμίζουμε ότι το τραγούδι Μόνο Εσύ με τη Μαντώ υποβλήθηκε και το 1988, αλλά κόπηκε, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων από τις δύο δημιουργούς του, οι οποίες προκάλεσαν μεγάλο σκάνδαλο.

Ένα αστέρι γεννιέται-Μαντώ

Και μια ακόμα σχετική ιστοριούλα: το 1989 η Μαντώ ζούσε στην Αμερική, όταν η φίλη της Λίζα Σαλιάρη της πρότεινε ένα τραγούδι το “Without you” που το έκαναν στα ελληνικά «Μόνο εσύ» που διαγωνίστηκε στον εθνικό τελικό. Επειδή φοβόταν το κομμάτι της Βίσση, η Σαλιάρη, που… όλως τυχαίως μετείχε και στην επιτροπή, ψήφισε την Μαριάνα, που την φοβόταν λιγότερο, και κέρδισε εκείνη, για μία ψήφο. Την άκουσε όμως ο Μίνως Μάτσας και ήρθε το δισκογραφικό συμβόλαιο.

Συνήλθε εκ νέου η επιτροπή αλλά δεν υπήρχε άλλο περιθώριο για αλλαγή της συμμετοχής μας, επιπλέον το Εφετείο ανέστειλε τα ασφαλιστικά μέτρα για προσωρινή απαγόρευση της μετάδοσης του νικητήριου κλιπ, καθώς το Πρωτοδικείο είχε απαγορεύσει μέχρι και το να γυριστεί βίντεο-κλιπ (όμως αυτό είχε ήδη γίνει, στη Μύκονο, με σκηνοθέτη τον Σταύρο Ζερβάκη και στυλίστα τον Γιάννη Γαλάτη-στον διαγωνισμό ανέλαβε τον τομέα αυτό ο Αχιλλέας Χαρίτος). Μετά και από αυτό, οι διαμαρτυρόμενοι απευθύνθηκαν στην Ελβετική τηλεόραση να “κόψει” το φιλμάκι, κάτι που δεν έγινε. Ευτυχώς ο Τύπος στήριξε τη Μαριάνα πριν και μετά τον διαγωνισμό (χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος «του χρόνου η Γιουροβίζιον στη Μύκονο») και όλα αυτά ξεχάστηκαν. Υπήρχε πάντως άφθονος πόλεμος εκ των έσω: ο τότε διευθυντής της Universal της είπε ότι δεν έχει κανένα μέλλον το τραγούδι και την ρώτησε γιατί το στείλανε. Η Μαριάνα του απάντησε πως δεν πειράζει και πως η επιτροπή θα κρίνει…

Η Μαριάννα στη Λωζάννη

Η ίδια είπε –εκ των υστέρων- ότι φοβόταν να κινηθεί, διότι γλιστρούσε το πάτωμα της σκηνής, όπου την είχαν πάει σχεδόν σηκωτή. Έτσι δεν είδαμε ποτέ το εντυπωσιακό εξώπλατο που φορούσε. Το τραγούδι αυτό είχε ψηφιστεί σε επίσημη ψηφοφορία των ξένων φαν της Γιουροβίζιον ως η καλύτερη ελληνική συμμετοχή μέχρι το 2000). Ως συνθέτης εμφανίζεται επίσημα ο Γιάννης Κύρης, η ίδια όμως η Μαριάνα είχε μαζί του μια δικαστική διαμάχη, διεκδικώντας η ίδια την πατρότητα του τραγουδιού, καθώς εμφανίζεται στο single εκείνη ως συνθέτις. Εμείς δεν θα πάρουμε καμία θέση επί του θέματος.

Κλείνουμε με κάποιες δηλώσεις της ίδιας της Μαριάνας Ευστρατίου: «Βλέποντας τον Δάκη και τον Μιχάλη Ρακιντζή μεταξύ των υποψηφίων, με την παιδική μου αφέλεια τους πρότεινα, αν βγει ένας από τους τρεις, να πάμε όλοι μαζί στη Eurovision. Όταν βγήκαν τα αποτελέσματα και με φώναξαν, είχαν φύγει βέβαια όλοι. Ήταν όμως υπέροχη αποστολή…». Όσο για τα οικονομικά; «Δεν υπήρχε ελληνική βραδιά, ούτε μακιγιέρ φυσικά! Όλα αυτά τα πλήρωσα μόνη μου, με ανθρώπους που ήταν φίλοι και συνεργάτες Επί σκηνής ο μόνος μουσικός ήταν ο Φίλιππος Τσεμπερούλης, που δεν πληρώθηκε ποτέ» (ίσως γι’ αυτό, εικάζω εγώ, το 1991 ζήτησε χρήματα, για να παίξει σαξόφωνο, αλλά ο Ανδρέας Μικρούτσικος και η Σοφία Βόσσου δεν του τα έδωσαν, με τα γνωστά, καταστροφικά αποτελέσματα) …