Οι… άγνωστες γλώσσες/ διάλεκτοι της Eurovision
Στα 67 χρόνια του διαγωνισμού της eurovision, η Αγγλική γλώσσα αποτελεί αναμφισβήτητα τη δημοφιλέστερη γλώσσα του θεσμού. Εκτός, όμως, από τα Αγγλικά έχουν ακουστεί πολλές γλώσσες/ διάλεκτοι, άλλες σε μικρότερο (Εσθονικά, Oυκρανικά, Γεωργιανά, Αρμενικά) και άλλες σε μεγαλύτερο βαθμό (Ισπανικά, Γαλλικά, Ελληνικά, Πορτογαλικά, Σουηδικά). Οι εθνικές γλώσσες των χωρών αποτέλεσαν σήμα κατατεθέν του διαγωνισμού κυρίως προ 2000.
Εδώ, θα γνωρίσουμε τις λιγότερο γνωστές γλώσσες/ διάλεκτοι που έχουν ακουστεί στη μουσική γιορτή της Ευρώπης.
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στις γλώσσες/ διαλέκτους που ακούστηκαν στη eurovision αποτελεί η… φανταστική ή αλλιώς κατασκευασμένη γλώσσα. Το 2003, οι Urban Trad, ένα μουσικό συγκρότημα της folk μουσικής, εφηύραν τη δική τους μορφή γλώσσας που τους χάρισε τη διόλου ευκαταφρόνητη 2η θέση με 165 βαθμούς. Στη Ρίγα της Λετονίας, το πολυμελές γκρουπ μας απέδειξε περίτρανα ότι η γλώσσα παίζει ίσως το μικρότερο ρόλο στην επιτυχία μιας συμμετοχής. Δεν είναι, όμως, η πρώτη φορά που το Βέλγιο καταφεύγει στη λύση μιας φανταστικής γλώσσας αφού και το 2008 το γκρουπ Ishtar επινόησε τη δική του, αποτυγχάνοντας αυτή τη φορά να βρεθεί στο μεγάλο τελικό.
Η Ιταλο- Δαλματική διάλεκτος ομιλείται στην ιστορική περιοχή της ανατολικής Αδριατικής, τη Δαλματία. Χρησιμοποιήθηκε το 2006 από τη Severina στο έθνο- ποπ τραγούδι της “Moja Stikla“. Η συμμετοχή έφτασε ως το νούμερο 6 στα Κροατικά τσαρτ και στην 12η θέση του τελικού της Αθήνας.
Tην ίδια χρονιά, στον τελικό της Αθήνας εμφανίστηκαν οι Las Ketchup ερμηνεύοντας το “Un Bloody Mary” για λογαριασμό της Ισπανίας. Στη συμμετοχή ακούγονται τα Ισπανικά της Ανδαλουσίας ή η λεγόμενη ανδαλουσιανική διάλεκτος που ομιλείται στην αυτόνομη ομώνυμη περιφέρεια της χώρας.
Μια φανταστική γλώσσα επινόησε και το γυναικείο συγκρότημα Treble, το οποίο εκπροσώπησε την Ολλανδία στο διαγωνισμό της Αθήνας. Το τριμελές γκρουπ είχε αναμείξει την αγγλική γλώσσα με μια δική του στο “Amambanda” και το αποτέλεσμα ήταν να μείνει εκτός τελικού.
Τα Αρμένικα είναι μία γλώσσα του Καυκάσου που ακούσαμε στη eurovision αρχής γενομένης από το 2007 και τη δεύτερη συμμετοχή της χώρας στον διαγωνισμό, Anytime You Need. Ακούστηκαν άλλες 4 φορές στις συμμετοχές 2008, 2009, 2018 (εξ’ ολοκλήρου) και 2023. Πολλοί γλωσσολόγοι θεωρούν ότι η γλώσσα αποτελεί έναν ανεξάρτητο κλάδο της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας, ενώ κάποιοι άλλοι ότι τα Αρμένικα μπορεί να συγγενεύουν με τα Ελληνικά, υπό το πρίσμα ενός αρμενοελληνικού γλωσσικού κλάδου.
Οι συμμετέχοντες του Μονακό συνήθιζαν να χρησιμοποιούν τη γαλλική γλώσσα με εξαίρεση την τελευταία συμμετοχή της χώρας τους το 2006. Η Γαλλίδα τραγουδίστρια Severine Ferrer είχε ερμηνεύσει το “La coco- dance” με την προσθήκη της Πολυνησιακής Ταϊτινής γλώσσας, που ομιλείται στα νησιά Bora Bora και Mo’ orea. Η αποστολή του Μονακό μπορεί να μην κατάφερε να προκριθεί στον τελικό, αλλά έφερε ένα… εξωτικό αέρα στον ημιτελικό της Αθήνας.
Tα Λευκορωσικά ακούστηκαν μόλις 2 φορές στον διαγωνισμό. Η χώρα μετέχει από το 2004 και η πρώτη της συμμετοχή στην επίσημη γλώσσα της ήταν το 2017 με το συγκρότημα Naviband. Η χώρα έχει να συμμετάσχει από το 2020, όταν επρόκειτο να την εκπροσωπήσουν οι VAL με το “Da Vidna“.
Τη γλώσσα από τη χώρα της καταγωγής του, το Σουρινάμ, επέλεξε ο Jeangu Macrooy το 2021. Ο 29χρονος τραγουδιστής της soul εναλλακτικής μουσικής εκπροσώπησε την Ολλανδία με το “Birth of a New Age” στην έδρα του. Το τραγούδι αποτέλεσε μια μίξη της αγγλικής γλώσσας με τη Sranan Tongo, μια αγγλική κρεολή γλώσσα που ομιλείται από σχεδόν μισό εκατομμύριο πολίτες στη χώρα της Βόρειας Λατινικής Αμερικής.
Η Γκεγκική είναι μια από τις δύο σημαντικές διαλέκτους της Αλβανικής γλώσσας. Ομιλείται στη βόρεια Αλβανία μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και του Μαυροβουνίου, στο Κόσοβο και τη Σερβία. Χρησιμοποιήθηκε το 2012 από τη Rona Nishliu όταν ερμήνευσε το “Suus“, κατακτώντας την 5η θέση, την καλύτερη της χώρας στον διαγωνισμό.
Το γυναικείο δίδυμο της φολκ μουσικής Kuunkuiskaajat εκπροσώπησε τη Φιλανδία το 2010. Με το “Tyolki ellaa” δεν κατάφερε να προκριθεί στο μεγάλο τελικό, κατακτώντας την 11η θέση. Η συμμετοχή ερμηνεύτηκε στα Φιλανδικά και στην καρελιανή διάλεκτο. Τα καρελιανά ομιλούνται κυρίως στη Ρωσική Δημοκρατία της Καρελίας (βορειοδυτική Φινλανδία) και ανήκουν στην ομάδα των Βόρειων Φινλανδικών γλωσσών.
Η συμμετοχή της Λετονίας το 2005 περιλαμβάνει τη νοηματική γλώσσα. Το μήνυμά τους για τους πολέμους αλλά και η χρήση της γλώσσας τους χάρισαν τη 5η θέση στο μεγάλο τελικό, τη δεύτερη καλύτερη θέση της χώρα στο θεσμό μετά τη νίκη της το 2002.
H Voro είναι μια διάλεκτος που ομιλείται στη Νότια Εσθονία. Κυβερνητικά έχει καταχωρηθεί ως μια διάλεκτος, ενώ γλωσσολογικά θεωρείται μια ανεξάρτητη γλώσσα που ανήκει στην ουραλική οικογένεια των γλωσσών. Τη διάλεκτο- γλώσσα χρησιμοποίησαν οι εκπρόσωποι της χώρας το 2004. Το γυναικείο συγκρότημα Neiokõsõ είχε τραγουδήσει το “Tii“, αποτυγχάνοντας να βρεθεί στον τελικό εκείνης της χρονιάς. Η Voro, ως επί το πλείστον, ομιλείται από 75.000 πολίτες στη νοτιοανατολική Εσθονία.
Η καταλανική είναι η επίσημη γλώσσα της Ανδρόρρας και αυτή που έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον στη συμμετοχή του κρατιδίου στη eurovision. Στις έξι συμμετοχές της, μόνο τις δύο έχει χρησιμοποιήσει και την αγγλική γλώσσα. Από το 2004 ως και το 2009 δεν κατάφερε να προκριθεί καμία φορά στο μεγάλο τελικό και έτσι αποχώρησε από το διαγωνισμό. Τα καταλανικά ή βαλενσιακά μιλούνται επίσης στις Βαλεαρίδες Νήσους, στην αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια και φυσικά στην Καταλονία.
Η διάλεκτος των Ρομά (Romani) έκανε την εμφάνισή της στη eurovision το 2009 εκ μέρους της Τσεχίας. Το Romani hip- hop συγκρότημα Gipsy.cz τραγούδησε το “Aven Romale” στον ημιτελικό της Μόσχας, μη καταφέρνοντας να κερδίσει την προσοχή του τηλεοπτικού κοινού. Τα Romani είναι μια ινδο- άρια γλώσσα- διάλεκτος και δεν μπορεί με τίποτα να θεωρηθεί μια και μοναδική, καθώς υπάρχουν 7 ποικιλίες που είναι αρκετά αποκλίνουσες (Vlax Romani, Balkan Romani, Sinte Romani..). Eπιπλέον, τα Romani έκαναν την εμφάνισή τους και το 2013 στη εκπροσώπηση της Βόρειας Μακεδονίας από τους Esma και Lozano.
Τα Σανσκριτικά είναι η γλώσσα της Ινδίας και η λειτουργική γλώσσα του πολιτισμού τους, του Ινδουϊσμού, του Βουδισμού και του Τζαϊνισμού. Ανήκει στις Ινδο- ιρανικές γλώσσες που με τη σειρά ταξινομούνται στις Ινδοάριες. Η σανσκριτική ακούγεται στην ιταλική συμμετοχή του 2017 “Occidentali’s Karma“.
Τη γλώσσα των Σουαχίλι -σε συνδυασμό με την αγγλική- ακούσαμε το 2011 από την τραγουδίστρια και ράπερ Stella Mwangi. Η Νορβηγίδα καλλιτέχνης με καταγωγή από την Κένυα έδωσε έναν… αφρικάνικο αέρα στον ημιτελικό του Ντίσελντορφ. Παρ’ ότι φάνταζε μεγάλο φαβαρί για την πολυπόθητη πρόκριση στον τελικό δεν τα κατάφερε και περιορίστηκε στην 17η θέση. Τα σουαχίλι, εμφανώς επηρεασμένα από τα Αραβικά, τα Περσικά, τα Πορτογαλικά, τα Αγγλικά αλλά και τα Γερμανικά, ομιλούνται κυρίως στην Κένυα, τη Μοζαμβίκη και την Τανζανία.
Τα Αρχαία Ελληνικά ακούστηκαν έστω για πολύ λίγο στην συμμετοχή της Ελλάδας το 1995. Στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας εμφανίστηκε η Ελίνα Κωνσταντοπούλου με το “Ποια Προσευχή” χαρίζοντας στη χώρα μας τη 12η θέση. Τα Αρχαία Ελληνικά είναι μια πολυκεντρική γλώσσα με πολλές διαλέκτους όπως η Δωρική, η Αττική, η Αρκαδοκυπριακή, η Ιωνική…
Πριν την εκπνοή της δεκατίας του ’90, η Λιθουανία εκπροσωπήθηκε από την Aistė Smilgevičiūtė. Ερμηνεύοντας τη συμμετοχή της στην εθνική της γλώσσα συμπεριέλαβε και τη Σαμογίτικη διάλεκτο, μια διάλεκτο που ομιλείται από +500.000 ανθρώπους στο δυτικό τμήμα της Λιθουανίας. Προερχόμενη από την Κουρωνική, μια μη επιβεβαιωμένη γλώσσα της Βαλτικής, ανήκει στη βαλτο- βαλτική οικογένεια των γλωσσών.
Τη δεκαετία του ’90, η Γαλλία -πέρα από την εθνική της- επέλεξε τρεις διαφορετικές γλώσσες- διαλέκτους για να την εκπροσωπήσουν. Πιο συγκεκριμένα, το 1992 επιχείρησε με ένα τραγούδι στα Γαλλικά αλλά και μια κρεολή γλώσσα που έχει τη βάση της στη Γαλλική και ομιλείται στις Μικρές Αντίλλες. Ένα χρόνο αργότερα, το 1993, οι ιθύνοντες της Γαλλικής εκπροσώπησης ενσωμάτωσαν τα Κορσικά και ανταμείφθηκαν με την 4η θέση. Τρία χρόνια μετά, “απέβαλαν” εντελώς την επίσημη γλώσσα τους στέλνοντας το “Diwanit Bugale“, ερμηνευμένο εξ ολοκλήρου στη βρετονική διάλεκτο. Τα Κορσικά επέστρεψαν για τη χώρα το 2011, ενώ στη συμμετοχή του 2022 ακούσαμε πάλι τη βρετονική.
Στις αρχές του 1990, η Ιταλία συμμετείχε με το “Comme e ddoce o mare” και τον δημοφιλή Peppino di Capri. Οι ναπολιτάνικοι στίχοι του τραγουδιού χάρισαν στη χώρα την 7η θέση το 1991. Η ναπολιτάνικη διάλεκτος -όπως το λέει και η ορολογία- ομιλείται στη Νάπολη και ανήκει στις Ιταλο- Ρομανικές γλώσσες.
Η (Σλαβο) Μακεδονική διάλεκτος έχει ακουστεί αρκετές φορές από τις συμμετοχές της Βόρειας Μακεδονίας. Αποτελεί ίσως το πιο μελανό “γλωσσικό” σημείο στην Ευρωπαϊκή επικράτεια, αφού μερικοί μάχονται για την αναγνώρισή της ως μια γλώσσα αυτοτελής, ενώ πολλοί γλωσσολόγοι τη θεωρούν διάλεκτο της βουλγαρικής γλώσσας. Την ακούσαμε το 1998 στη συμμετοχή “Ne zori, zoro“.
Μια ρομανική γλώσσα επέλεξε και η Ελβετία μετά τη νίκη της με την Celine Dion. To 1989, οι Furbaz τραγούδησαν το “Viver senza tei” σε μια γαλλο- ρομανική διάλεκτο που ομιλείται κυρίως στο ελβετικό καντόνι των Grisons στις νότιες Άλπεις. Τα ρομανικά είναι μια γλώσσα καταγωγής με την ομιλούμενη λατινική της Ρωμαϊκής Αυτροκρατορίας.
H Αυστρία έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς διάφορες διαλέκτους -ακόμη και ιδιώματα- στις συμμετοχές της. Την πρώτη φορά το έπραξε το 1971 όταν η Marianne Mendt επέλεξε τα Βιεννέζικα Γερμανικά που διαφέρουν από τα τυπικά Γερμανικά τόσο στο λεξιλόγιο και το συντακτικό όσο και στην προφορά. Το 1996 ο George Nussbaumer τραγούδησε στη διάλεκτο Vorarlberg της Άνω Γερμανίας που παρομοιάζονται με τα Σουηδικά. Ανήκοντας στην ομάδα των high Alemannic German ομιλείται στο Λίχτενστάϊν, στο επονομαζόμενο Vorarlberg και σε περιοχές της Γερμανίας. Το 2003 ο Alf Poier χρησιμοποίησε το ιδίωμα της Στυρίας της Νότιας Βαυαρικής διακέκτου. Τέλος, το 2012 επέλεξαν τη διάλεκτο Muhlviertlerisch της Κεντρικής Βαυαρίας.
Μετά το 2011, η… Αφρική “επέστρεψε” στη eurovision αυτή τη φορά με την 23χρονη Eden Alene. Η νεαρή Ισραηλινή καλλιτέχνης μας τραγούδησε το 2020 το “Feker Libi“, ωστόσο ο διαγωνισμός ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας. Με καταγωγή από την Αιθιοπία, χρησιμοποίησε στο τραγούδι της -εκτός των Αγγλικών- και μία εκ των επίσημων γλωσσών της χώρας της, τα Αμχαρικά. Μια αιθιοπιακή σημιτική γλώσσα που είναι η δεύτερη πιο ομιλούμενη μητρική γλώσσα στη χώρα της ανατολικής Αφρικής.
Το 2012, οι γιαγιάδες της Ρωσίας προκάλεσαν αίσθηση με το “Party for Everybody”, τερματίζοντας στη 2η θέση του μεγάλου τελικού του Αζερμπαϊτζάν. Οι Buranovskiye Babushki ενσωμάτωσαν τη διάλεκτό τους Udmurt στο εθνο- ποπ τραγούδι τους. Η διάλεκτος ανήκει στις φιννο- ουγγρικές γλώσσες που με τη σειρά τους ανήκουν στην ουραλική οικογένεια των γλωσσών. Η Ουντμούρτ σχετίζεται εξ’ αποστάσεως με τα φινλανδικά, τα ουγγρικά, τα εσθονικά, τα χάντυ και τα μάνσι.
Η Ουκρανία άφησε πίσω της για λίγο τα Αγγλικά και την επίσημη γλώσσα της και χρησιμοποίησε δύο διαφορετικές γλώσσες/ διαλέκτους στις συμμετοχές της. Η πρώτη φορά ήταν το 2007, όταν ο Verka Serduchka συμπεριέλαβε το μικτό ιδιώμα Surzhyk -θα έλεγε κανείς- κοινωνιολεκτικών μορφών της ρωσικής και της ουκρανικής γλώσσας. Χρόνια αργότερα, τη χώρα εκπροσώπησε η Jamala προκαλώντας ποικίλλες αντιδράσεις. Το “1944” ήταν γραμμένο στα Αγγλικά αλλά και τα Ταταρικά της Κριμαίας, διάλεκτος των προγόνων της τραγουδίστριας. Η τουρκική διάλεκτος των Κιπτσάκων ομιλείται από τη διαπορά σε χώρες όπως το Ουζμπεκιστάν, η Βουλγαρία και σε μικρές κοινότητες των ΗΠΑ και Καναδά.
Εκτός των Αρχαίων Ελληνικών και τα Λατινικά έκαναν την εμφάνισή τους στη σκηνή της eurovision. To 2022, η χώρα της Σερβίας εκπροσωπήθηκε από την Konstrakta και το “In corpore sano“. Η 44χρονη τραγουδίστρια μας τραγούδησε στα Σερβικά και τα Λατινικά, τερματίζοντας στην 5η θέση του μεγάλου τελικού του Τορίνο. Εδώ, μπορούμε να επισημάνουμε μια συμμετοχή που δεν ερμηνεύτηκε στη Λατινική γλώσσα αλλά χρησιμοποίηθηκε αυτήν στον τίτλο της. Τέτοιο παράδειγμα είναι η φετινή εκπροσώπηση της Σλοβενίας με το “Carpe Diem“.
Η Ποντιακή είναι μια από τις διαλέκτους τις νέας ελληνικής. Τα Ποντιακά ακούστηκαν το 2016 μέσα από την ελληνική συμμετοχή των Argo και το “Utopian Land“. Η γλώσσα των Ποντίων, που κατοικούσαν στις νότιες- νοτιοανατολικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας αλλά και στα γεωργιανά και ρωσικά παράλια, ομιλείται σήμερα από τους απογόνους των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες περιοχές. Η ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την ελληνιστική Κοινή με ιωνικό υπόστρωμα.
H χώρα της Νορβηγίας έχει χρησιμοποιήσει τρεις φορές τη Βόρεια Σάαμι στις συμμετοχές της. Στην πρώτη της απόπειρα στο διαγωνισμό της eurovision, o τίτλος του τραγουδιού “Voi- Voi” προέρχεται από την ουραλική γλώσσα. Το ίδιο συνέβη και το 1980, όταν η συμμετοχή “Sámiid ædnan” ερμηνεύτηκε στα Νορβηγικά σε μία παραδοσιακή μορφή τραγουδιού των Σάαμι που ονομάζεται joik. Kαι εδώ ο τίτλος προέρχεται από τη Βόρεια Σάαμι. Επιπλέον, το 2019 η συμμετοχή “Spirit in the Sky” περιλάμβανε φράσεις στη γλώσσα {He-lo e loi-la.. Čajet dan čuovgga}. Οι Κeiino προσπάθησαν να εκπροσωπήσουν τη χώρα τους και το 2021 με το “Monument“. Και εδώ η γλώσσα των Σάαμι είναι έκδηλη.
Την ίδια χρονιά, τη χώρα της Γεωργίας εκπροσώπησε ο Oto Nemsadze με το “Keep On Going“. Το τραγούδι που δεν κατάφερε να πείσει το Ευρωπαϊκό κοινό και να προκριθεί στον μεγάλο τελικό, περιλαμβάνει φράσεις από την ομώνυμη διάλεκτο της Αμπχαζίας (Abkhaz). Η διάλεκτος του Βορειοδυτικού Καυκάσου ομιλείται από τη διασπορά σε Τουρκία, Ιορδανία, Γεωργία και Συρία.
Τη χρονιά της ακύρωσης του διαγωνισμού, η Efendi σκόπευε να εκπροσωπήσει το Αζερμπαϊτζάν με το τραγούδι της “Cleopatra“. Η συμμετοχή της το 2020 περιείχε τις ιαπωνικές λέξεις “Nam Myoho Renge Kyo”. Την επόμενη χρονιά, στη σκηνή της eurovision θα ακουστεί και μια φράση στα Αζέρικα μέσα από το τραγούδι της “Mata Hari” {Yalan da mən}. Ιαπωνικές λέξεις περιλαμβάνει και το νικητήριο τραγούδι “Toy“.
Για το 2018, oι Σέρβοι επέλεξαν τον μουσικό Sanja Ilic και το το γκρουπ Balkanika για να τους εκπροσωπήσουν στο διαγωνισμό της Λισαβόνας. Το κομμάτι “Nova deca” ερμηνεύτηκε στην επίσημη γλώσσα τους αλλά και στα Τορλακιανά, μια ομάδα διαλέκτων των ανατολικών και νοτιο- σλαβικών περιοχών. Η Τορλακιανή διάλεκτο ομιλείται στην νοτιο- ανατολική Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο, τη βορειο- ανατολική Βόρεια Μακεδονία και τη βορειο- δυτική Βουλγαρία.
Το 2012, η εκπρόσωπος της Βουλγαρίας Sofi Marinova μας τραγούδησε για την αγάπη σε αρκετές γλώσσες αλλά και διαλέκτους. Κάποιες από αυτές ήταν η Σερβο- Κροατική και η ρομανική. Τα Σερβο- Κροατικά είναι μια νοτιο- σλαβική διάλεκτο που ομιλείται στη Σερβία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, την Κροατία και το Μαυροβούνιο. Πρωτο- εμφανίστηκε στον διαγωνισμό τo 1961 στην πρώτη συμμετοχή της τότε Γιουγκοσλαβίας. Σχεδόν όλες οι εκπροσωπήσεις της Γιουγκοσλαβίας ακούνε στη Σερβο- Κροατική διάλεκτο. Είναι μια πολυκεντρική διάλεκτος με τέσσερις αμοιβαία κατανοητές ποικιλλίες, τα Σερβικά, τα Κροατικά, τη γλώσσα του Μαυροβουνίου και τα Βοσνιακά. Σερβο- Κροατικά ακούμε και στη συμμετοχή της Νορβηγίας το 1973, ”It’s Just A Game“.
H Λιθουανική γλώσσα έχει ακουστεί λίγες φορές στον θεσμό της eurovision. Πρωτο- εμφανίστηκε το 1994 με την πρώτη συμμετοχή της χώρας. Πέρσι, την ακούσαμε για άλλη μια φορά στη συμμετοχή “Sentimentai” από την Monika Liu. Τα Λιθουανικά έχουν αναγνωριστεί ως μειονοτική γλώσσα στην Πολωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
H Γεωργιανή είναι μια γλώσσα που έχει χρησιμοποιηθεί, επίσης, ελάχιστα. Η χώρα της συμμετέχει από το 2007, ωστόσο, επιλέγει τις περισσότερες φορές την αγγλική γλώσσα. Τα Γεωργιανά ακούστηκαν στον διαγωνισμό το 2012, το 2018 και το 2019, μη καταφέρνοντας να φέρουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα για τη χώρα. Είναι μια καρτβελική γλώσσα του Καυκάσου με ένα δικό της τελείως αλφάβητο και γραφή.
Η χώρα της Ιρλανδίας συνηθίζει να συμμετέχει με την αγγλική γλώσσα. Υπάρχει όμως μία φορά που η χώρα επέλεξε την επίσημη γλώσσα της, τα Ιρλανδικά. Αυτή ήταν το 1972 στη συμμετοχή της Sandie Jones, “Ceol an Ghra. Tα Ιρλανδικά – εκτός Ευρώπης- ομιλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και στον Καναδά.
Φέτος, η χώρα της Αυστραλίας θα εκπροσωπηθεί από το duo Electric Fields. Οι Zaachariaha Fielding και Michael Ross θα ταξιδέψουν στο Μάλμε της Σουηδίας με το “One Milkali (One Blood)”. Στο τραγούδι χρησιμοποιούνται στίχοι της γλώσσας Yankunytjatjara, που ομιλείται στη γενέτειρα της τραγουδίστριας. Η Yankunytjatjara είναι μια γλώσσα των Αβορίγινων της Αυστραλίας που ανήκει στις γλώσσες Wati, της γλωσσικής οικογένειας Pama- Nyungan. Τέλος, είναι μια από τις πολλές ποικιλίες της Δυτικής Γλώσσας της ερήμου.
Η χώρα της Μάλτας χρησιμοποίησε την επίσημη γλώσσα της στις 2 πρώτες συμμετοχές της eurovision. Το 1971 εκπροσωπήθηκε από τον Joe Grech και το “Μarija I- Maltija” και την αμέσως επόμενη χρονιά από το δίδυμο Helen και Joseph με το “L- Imhabba“. Επίσης, η συμμετοχή “Desire” της Claudette Pace περιλαμβάνει λέξεις στη Μαλτέζικη γλώσσα. Τα Μαλτέζικα είναι μια σημιτική γλώσσα που προέρχονται από τα Αραβικά της ύστερης μεσαιωνικής Σικελίας με ρομανικό υπόστρωμα. Αποτελεί τη μόνη επίσημη σημιτική- αφρο- ασιατική γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μια άλλη σημιτική- αφρο- ασιατική γλώσσα που έχει ακουστεί στη σκηνή της eurovision, είναι αυτή αυτή της αραβικής. Πρωτο- εμφανίστηκε το 1980 στη μία και μοναδική συμμετοχή το Μαρόκο δια στόματος Samira Bensaid και το “Bitakat Hob“. Έκτοτε έχει ακουστεί στη συμμετοχή του Ισραήλ το 2009, στο “Soldi” της Ιταλίας (2019) και στο “Love Unlimited” (Βουλγαρία 2012). Στη συμμετοχή αυτή της Βουλγαρίας ακούστηκαν και τα Αζέρικα.
Τα Λουξεμβουργιανά ακούστηκαν στο διαγωνισμό της eurovision τρεις φορές. Είναι μια δυτικο- γερμανική γλώσσα που το κρατίδιο τα χρησιμοποίησε στις συμμετοχές του το 1960, το 1992 και το 1993 με τη σύμπτιξη της γαλλικής γλώσσας. Η γλώσσα του Λουξεμβούργου έχουν ομοιότητες με γλωσσικές ποικιλλίες της άνω Γερμανίας.
Eδώ, αξίζει να αναφερθούμε και σε μια ιδιότυπη… παιδική γλώσσα που έκανε την εμφάνισή της στο διαγωνισμό της eurovision από το 1978 και έπειτα. Το 1978, το Ισραήλ εκπροσωπήθηκε από τους Izhar Cohen και AlphaBeta με το “A-Ba-Ni-Bi“. Το τραγούδι μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά σχετίζονται με την αγάπη. Το κομμάτι χρησιμοποιεί τη γλώσσα Bet σε ένα γλωσσικό παιχνίδι συλλαβών. Το ίδιο χρησιμοποιείται και στη συμμετοχή της Γερμανίας το 2000 “Wadde hadde dudde da?“.
Πρόσφατα ανακοινώθηκαν οι πρώτοι εκδικητές της Ιρλανδικής εκπροσώπησης για φέτος. Ο λόγος για το folk/ metal συγκρότημα Cruachan που δηλώνει έτοιμο να μας τραγουδήσει στα αγγλικά αλλά και στα γαελικά. Η γαελική υπάγεται στις γοϊδελικές γλώσσες που με τη σειρά τους ανήκουν στις (νησιωτικές) κελτικές γλώσσες. Το 2005, νομιμοποιήθηκε ως η επίσημη γλώσσα της Σκωτίας.
Πρόσφατα νέα έχουμε και από την Ολλανδία. Ο πρώην εκπρόσωπος της χώρας Douwe Bob κατέθεσε δύο υποψήφιες συμμετοχές για το 2024. Ο καλλιτέχνης φαίνεται να έχει υποβάλει μία συμμετοχή ως ερμηνευτής και μία ως δημιουργός και συνθέτης. Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι ο ένας εκ των δημιουργών της συμμετοχής της Numidia, μιας 24χρονγς Μαροκινο- Ολλανδής γνωστή από τη συμμετοχή της στο The Voice of Kids. To τραγούδι θα είναι κατά κύριο λόγο στην Αγγλική γλώσσα αλλά θα περιλαμβάνει και τη Βερβερική, μια γλωσσική ποικιλία που ομιλείται από μεγάλους πληθυσμούς της Αλγερίας και του Μαρόκου (επίσημη γλώσσα των χωρών από το 2001 και 2011 αντίστοιχα) και σε μικρότερη έκταση σε Λιβύη, Τυνησία, βόρειο Μάλι, βορειοδυτικό Νίγηρα, βόρεια Μαυριτανία και Μπουρκίνα Φάσο και από την όαση Σίβα της Αιγύπτου.
Πριν το τέλος, αξίζει να αναφερθούμε και σε μερικά παραδείγματα συμμετοχών που έλαβαν μέρος στον εθνικό τελικό της χώρας τους αλλά δεν κατάφεραν να την εκπροσωπήσουν. Το 2022, το Benidorm Fest επιστρέφει στην Ισπανία. Την πρώτη χρονιά, οι Tanxugueiras προσπάθηκαν να εκπροσωπήσουν τη χώρα με το τραγούδι τους ”Terra“. Επιλέγοντας να τραγουδήσουν στη διάλεκτό τους τα Γαλικιανά, και παρ’ όλη τη συντριπτική νίκη στην ψηφοφορία του κοινού, δεν κατάφεραν να πάρον την 1η θέση. Η Γαλικιανή διάλεκτος είναι μια δυτική ιβηρο- ρομανική διάλεκτος.
Την επόμενη χρονιά, τη χώρα προσπάθησαν να εκπροσωπήσουν οι Twin Melody και Siderland. Οι πρώτοι ερμήνευσαν το “Sayonara” χρησιμοποιώντας στίχους στα ιαπωνικά αλλά και στα βασκικά. Οι δεύτεροι τραγούδησαν στα καταλανικά το “Que esclati tot“. Η βασκική διάλεκτος ομιλείται στη χώρα των Βάσκων, στις δυτικότερες περιοχές των Πυρηναίων αλλά και στη νοτιο- δυτική Γαλλία. Από την άλλη η ιαπωνική γλώσσα φαντάζει τόσο “απόμακρη” από τη eurovision αφού θεωρείται συγκολλητική γλώσσα της Ασίας.
Το 2017, ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των Σουηδών φαν ήταν αυτό του Jon Henrik Fjallgren και της Aninia. Το τραγούδι “En varld full av strider (Eatheme gusnie jeenh daaroeh)” κατέληξε στη 3η θέση του τελικού του Melodifestivalen και ερμηνεύτηκε στα Σουηδικά και στη διάλεκτο της Βόρειας Σάαμι. Τα τραγούδια με τα οποία διαγωνίστηκε ο καλλιτέχνης στους εθνικούς τελικούς της Σουηδίας αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα των joik, μορφή των παραδοσιακών τραγουδιών των Σάαμι.
Αν γνωρίζεις και εσύ κάποιο άλλο τραγούδι, δεν έχεις παρά να το αφήσεις σε σχόλιο…
Σημείωση: Κάποιες γλώσσες/ διάλεκτοι ίσως μας είναι γνώριμες αλλά αποτελούν “άγνωστες” για τον διαγωνισμό, αφού τις έχουμε ακούσει λίγες/ ελάχιστες φορές…
