Στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 50 χρόνια της Ελλάδας στη Γιουροβίζιον, δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι διασκεύες, καθώς αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της γιουροϊστορίας. Σε πρώτη φάση, θα εξετάσουμε τραγούδια, τα οποία ερμήνευσαν Έλληνες καλλιτέχνες, γιούροσταρ και μη, είτε στη γλώσσα μας, είτε σε εκείνη του αυθεντικού τραγουδιού (υπάρχει και μία περίπτωση σε τρίτη γλώσσα). Εν συνεχεία, θα δούμε ποιες ελληνικές συμμετοχές κίνησαν το ενδιαφέρον σε ξένους αοιδούς, οι οποίοι αποφάσισαν να τα ερμηνεύσουν κι οι ίδιοι. Συγκεντρώσαμε ό,τι μπορέσαμε να εντοπίσουμε και να θυμηθούμε. Εννοείται πως κάθε υπόδειξη και συμπλήρωση είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη! Όποια άλλα στοιχεία βρεθούν, θα ενσωματωθούν στο άρθρο.
Οι δεκαετίες του 1950 και 1960
Για πολλά χρόνια, την “τιμητική” της έχει η Ιταλία, μια χώρα, με την οποία πάντα είχαμε πολιτισμικές ανταλλαγές και επαφές. Το παλαιότερο γιουροτράγουδο που έχει διασκευαστεί από εγχώριο καλλιτέχνη είναι το θρυλικό Nel blu, dipinto di blu (Volare) του Domenico Modugno, δηλαδή η ιταλική συμμετοχή του 1958 και μάλιστα στα ιταλικά! Ενορχηστρωτής ο Τίτος Γεωργιάδης. Το τραγούδι κυκλοφόρησε το 2008 από την Έφη Θώδη στο άλμπουμ της International!
Η ιταλική συμμετοχή της επόμενης χρονιάς, Piove (Ciao ciao bambina), πάλι με τον Domenico Modugno, γνώρισε διασκευές από τον Δάκη, ο οποίος την ηχογράφησε κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’90 στη γλώσσα μας (στίχοι Τάκη Καρνάτσου) και από τον Τέρη Χρυσό, στα ιταλικά (στον δίσκο του 2001 “Εξωτικά a la Ελληνικά”. Οι διασκευές της Ζωής Κουρούκλη (Ciao, Ciao και Ciao, amore, ciao) και της Ρένας Βλαχοπούλου (Piove) αφορούν σε άλλα τραγούδια και όχι στο εν λόγω. Ακούστε και το απόσπασμα μιας piano version από τον Σπύρο Μιχαηλίδη, την οποία εντοπίσαμε στο διαδίκτυο.
Η τρίτη και τελευταία συμμετοχή του Domenico Modugno στον διαγωνισμό, Dio come ti amo, επίσης δεν πέρασε απαρατήρητη, μολονότι έλαβε μηδέν πόντους. Τη διασκεύασε στα ιταλικά η Ζωή Κουρούκλη.
Το πρώτο βραβείο που γνώρισε ελληνική διασκευή ήταν το ισπανικό La, La, La της Massiel (1968) που μεταγλωττίστηκε ως Ένα αγόρι για πάρτυ, από την Κλειώ Δενάρδου. Κυκλοφόρησε έναν χρόνο μετά. Στίχοι από την Σώτια Τσώτου και διεύθυνση ορχήστρας από τον Γιώργο Χατζηνάσιο.
Το ένα από τα τέσσερα βραβεία του 1969, και συγκεκριμένα το Un jour, un enfant της Frida Boccara διασκεύασε ο Mario Frangoulis (ή Μάριος Φραγκούλης, αν προτιμάτε) στα γαλλικά.
Η δεκαετία του ’70 μέχρι την είσοδο της Ελλάδας
Η Έλενα “Σε περιμένω τ’άλλο καλοκαίρι” (Έλενα Ευσταθιάδου), με καταγωγή από το Κάιρο και ξενική προφορά, έκανε στα ελληνικά ακόμα μία ιταλική συμμετοχή. Δεν είναι άλλη από το Occhi di Ragazza του Gianni Morandi (1970), το οποίο έγινε από την πένα της Σέβης Τηλιακού Κράτα την καρδιά σου, μια διασκευή την οποία “έφερε στο φως” ο γράφων το άρθρο, όταν εντόπισε ένα άλμπουμ της Best Of στο πατάρι του -αλήστου μνήμης” Metropolis. Μαέστρος ο Γιώργος Χατζηνάσιος. Ευτυχώς η πληροφορία ότι “έφυγε” από τη ζωή πριν από τρεις μήνες δεν ισχύει. Είναι καλά! Όσο για την υπέροχη Σέβη Τηλιακού, είναι μακράν η πολυγραφότερη στιχουργός ελληνικών διασκευών!
Το βραβείο του 1971 δεν είναι άλλο από το Un banc, une arbre, une rue, με το οποίο θριάμβευσε η Séverine. Ο Τζίμης Μακούλης, ο οποίος είχε ήδη εκπροσωπήσει την Αυστρία το 1961, το είπε στα ελληνικά -την ίδια χρονιά- ως Μια καρδιά χτυπά. Στίχοι από τη Σέβη Τηλιακού. Μαέστρος ο Σπύρος Καρδάμης.
Ακόμα μία περίπτωση διασκευής ιταλικού τραγουδιού αποτελεί το υπέροχο L’amore è un attimo του Massimo Ranieri (1971). Ο Τέρης Χρυσός το ερμηνεύει έναν χρόνο μετά ως Μέσα στα μάτια σου, διατηρώντας τη βερσιόν του δίσκου και όχι της βραδιάς του διαγωνισμού. Μαέστρος ο Τάκης Αθηναίος και στίχοι της Ρέτης Ζαλόκωστα. Κυκλοφόρησε σε single με B-side το περίφημο Τάκα Τάκατα (γνωστή επιτυχία του Joe Dassin).
Η δεύτερη διασκευή που είχα τη χαρά να ανακαλύψω σερφάροντας στο διαδίκτυο ήταν εκείνη του Μικαέλλο (Μιχάλης Μαρούδας-ναι, είναι ο γιος του Τώνυ Μαρούδα). Ιταλία 1972 και Giorni di arcobaleno με τον Nicola di Bari. Στα ελληνικά έγινε από την Σέβη Τηλιακού Μέρες αγάπης και κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών. Όπως διαπιστώνουμε από το δισκάκι, τραγουδήθηκε ως βραβείο του San Remo και όχι ως η ιταλική συμμετοχή της Γιουροβίζιον… Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας από τον Δ. Μηλιό. Την ίδια χρονιά το διασκευάζει στα Γαλλικά η Νάνα Μούσχουρη, ως Le temps qui nous reste, σε στίχους Michel Jourdan.
Την πρώτη φορά που μετείχε η Βίκυ Λέανδρος, δυστυχώς δεν διέθετε σύμβαση με καμία ελληνική δισκογραφική εταιρεία. Έτσι, μολονότι ηχογράφησε το L’amour est bleu (1967) σε τουλάχιστον έξι γλώσσες, τα ελληνικά δεν ήταν μία από αυτές. Αντίθετα, το βραβείο του 1972 για λογαριασμό του Λουξεμβούργου Après toi γίνεται Μόνο εσύ, σε στίχους της Σέβης Τηλιακού. Το βιντεάκι προέρχεται από το σώου της ΥΕΝΕΔ “Να τα ξαναπούμε”, το οποίο μεταδόθηκε το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς του 1973 και περιελάμβανε τις μεγάλες επιτυχίες του 1972, σε παρουσίαση Ντάνου Λυγίζου και Μπέτυς Λιβανού. Η εκπομπή επαναπροβλήθηκε Πρωτοχρονιά του 1994 από το Star. Το 1973 μετά το εκτελεί στα γαλλικά -με άπταιστη προφορά- ο αλησμόνητος Δάκης. Τι κρίμα που η Ελλάδα δεν τον έστειλε ποτέ…
Έναν χρόνο πριν από την είσοδο της Ελλάδας στη Γιουροβίζιον το 1974, τα τρία πρώτα άσματα του 1973 γνωρίζουν διασκευή στη χώρα μας. Το Tu te reconnaîtras της Anne-Marie David, δηλαδή το βραβείο του Λουξεμβούργου γίνεται Θα σε βρω από τη στιχουργό Σέβη Τηλιακού. Ερμηνεύτρια η Χριστίνα (Χριστίνα Καράλη), 2η το 1977 με το τραγούδι Μπαλάντα πίσω από το Μάθημα Σολφέζ, η οποία έχει κάνει -ούτε λίγο ούτε πολύ- οκτώ (!) γιουροδιασκευές, αν και η μία αμφισβητείται. Η μόνη που την ξεπερνά είναι η Μπέσσυ Αργυράκη με δέκα (!). Η δεκαετία του ΄70 αποδείχθηκε “χρυσή”, όχι μόνο γιατί υπήρχε έντονο ενδιαφέρον λόγω της συμμετοχής της χώρας μας, αλλά και διότι προέκυψαν πολύ μεγάλες επιτυχίες από τον διαγωνισμό. Όλη η θρυλική τετράδα του 1977 έκανε covers, με “πρώτη διδάξασα” τη Μαριάννα Τόλη (Μαριάννα Δημωνάκου). Σε αυτό το πλαίσιο, το Eres tu (SPA 72), η παγκόσμια επιτυχία των Mocedades, γίνεται Είσαι εσύ, σε στίχους της ίδιας και ενορχήστρωση Κώστα Κλάββα. Ο Πασχάλης (Πασχάλης Αρβανιτίδης), από την πλευρά του, στον επονομαζόμενο και “χριστιανικό δίσκο”, που δεν είναι άλλος από το Φίλοι και Αδελφοί (1973), λέει το ομώνυμο τραγούδι. Είναι, φυσικά, το Power to All Our Friends του σούπερ-σταρ Cliff Richard, σε απόδοση Σέβης Τηλιακού και ενορχήστρωση Κώστα Κλάββα.
Έχω μείνει speechless με τις διασκευές που υπάρχουν. Εξαιρετική η Έλενα Ευσταθιαδου στη διασκευή του Occhi di ragazza (Κράτα την καρδιά σου), ενώ μου λύθηκε μια απορία χρόνων για το εάν η super επιτυχία Eres Tu είχε γνωρίσει ελληνική διασκευή. Τελικά είχε, και μάλιστα η αξέχαστη Μαριάννα Τόλη ήταν πολύ καλή. Ήταν μάλιστα στο αρκετά πετυχημένο album της “Πάμε για δουλειά”
Γελάω με τη φωτογραφία από το 45αρι της Δεναρδου και όσα γράφει πάνω (ημερομηνία, Κέρκυρα, κλπ). Πρέπει να είναι super συλλεκτικό κομμάτι του κατόχου. Τη διασκευή πάντως του συγκεκριμενου τραγουδιού την γνώριζα περιεργως.
Τέλος ο Μάριος Φραγκουλης ανεβάζει σε άλλο επίπεδο το “Un jour, un enfant”
Είναι φανταστική η Έλενα και είμαι περήφανος που ανακάλυψα αυτή τη διασκευή (μέχρι τότε δεν ξέραμε καν την ύπαρξή της).
Όπως είδες (και θα δεις στο Β’ Μέρος) η τετράδα είχε ήδη θητεύσει στο θέμα Γιουροβίζιον, κάνοντας διασκευές.
Ναι, είναι θεϊκό αυτό με το 45άρι της Κλειώς!
Ακολουθούν κι άλλα αφιερώματα, με ονόματα-έκπληξη!