Γιουροβίζιον και πολυγλωσσία. Μερος Β’: Trivia

Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος στην πολυγλωσσία θα δούμε μερικά αξιοσημείωτα (trivia) από τον πλούτο που μας προσφέρει η Γιουροβίζιον στα 60 χρόνια της ιστορίας της:

– Τρεις φορές ακούστηκαν τραγούδια σε φανταστικές ή τεχνητές γλώσσες. Είναι οι συμμετοχές Sanomi (BEL 03), Amambanda (NL 06) και O Julissi (BEL 08). Το τελευταίο, αν το κοιτάξει κανείς προσεκτικά, αναγνωρίζει σκόρπιες λέξεις από διάφορες γλώσσες.

– Μια φορά ακούστηκαν κορακίστικα και μάλιστα πήραν το βραβείο! Είναι το περίφημο Abanibi (ISR 78), το ρεφραίν του οποίου είναι γραμμένο στη λεγόμενη “Sfat haBet” (Η γλώσσα του -Β):

Α-ba-ni-bi o-bo-he-bev

A-ba-ni-bi o-bo-he-bev o-bo-ta-bach

Αν αφαιρέσουμε τα κορακίστικα μένει: Ani ohev (αγαπώ), ani ohev otach (σ’ αγαπώ)

-Μόνο τρεις χώρες δεν έχουν στείλει ποτέ τραγούδι σε κάποια από τις επίσημες γλώσσες τους: είναι η Λευκορωσία (Λευκορωσικά ή Ρωσικά-στέλνει πάντα στα αγγλικά), το Μονακό (Μονεγασκικά-έστελνε πάντα στα γαλλικά) και το Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο τα Αζερικά έχουν ακουστεί στο Love Unlimited (BUL 12).

– Πολλές συμμετοχές εμπεριείχαν λέξεις ή φράσεις σε άλλες γλώσσες, για να αλιεύσουν ψήφους. Τα ελληνικά έχουν ακουστεί μόνο τρεις φορές σε συμμετοχές εκτός Ελλάδας και Κύπρου: στο Kinder Dieser Welt (AUT 85), όπου στο δεύτερο ρεφραίν η χορωδία λέει: «τα παιδιά» στο Words for Love (Milim la’ahava) (ISR 03), όπου ακούμε τρεις φορές: «σ’ αγαπώ» και στο Love Unlimited (BUL 12), όπου στα ρεφραίν ακούμε: «σ’ αγαπάω πολύ».

– Οι τρεις πλέον πολύγλωσσες συμμετοχές είναι οι εξής: It’s Just a Game (NOR 73), στα Αγγλικά και Γαλλικά με επιπλέον λέξεις στα Ισπανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Γερμανικά, Ιρλανδικά, Σερβο-Κροατικά, Εβραϊκά, Φινλανδικά, Σουηδικά και Νορβηγικά (συνολικά 12)! Ακολουθεί το Love Unlimited (BUL 12) στα Βουλγαρικά με φράσεις σε Τουρκικά, Ελληνικά, Ισπανικά, Σερβο-Κροατικά, Γαλλικά, Ρομανί, Ιταλικά, Αζερικά, Αραβικά και Αγγλικά (11 συνολικά). Τρίτο το Pozdrav svijetu (YUG 69) ερμηνευμένο στα Σερβο-Κροατικά, με φράσεις στα Ισπανικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Αγγλικά, Ολλανδικά, Ιταλικά, Ρωσικά και Φινλανδικά (9 συνολικά).

– Για αδιευκρίνιστους λόγους δεν επετράπη στους Ich Troje να τραγουδήσουν το Keine Grenzen/ Żadnych granic (POL 03) μόνο σε τρεις γλώσσες (Γερμανικά, πολωνικά, Ρωσικά), ενώ είχαν ζητήσει να το πουν σε περισσότερες, μεταξύ των οποίων και κάποια ολλανδική διάλεκτος.

– Η μόνη χώρα που έχει στείλει συμμετοχές σε πέντε γλώσσες είναι –όπως αναμενόταν- η Ελβετία: τις τέσσερεις επίσημες (Γερμανικά-12 συμμετοχές, Γαλλικά-24, Ιταλικά-9, Ρωμανικά-1) και τα Αγγλικά (9). Οι Peter, Sue & Marc είναι οι μόνοι που έχουν τραγουδήσει τέσσερα τραγούδια σε διαφορετική γλώσσα το καθένα: Les illusions de nos vingt ans (SWI 71-Γαλλικά), Djambo, Djambo (SWI 76-Αγγλικά), Trödler und Co (SWI 79-Γερμανικά), Io senza te (SWI 81-Ιταλικά).

– Οι μόνες χώρες που δεν έχουν στείλει συμμετοχές σε άλλη γλώσσα, μη επίσημη στο κράτος τους ή περιφερειακή είναι η Ανδόρρα (Καταλανικά), το Λουξεμβούργο (Γαλλικά), το Μονακό (Γαλλικά), το Μαρόκο (Αραβικά), η Γιουγκοσλαβία (Σερβο-Κροατικά, Σλοβενικά), η Σερβία & Μαυροβούνιο (Σερβικά), η Μάλτα (Αγγλικά, Μαλτέζικα), το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλικά), η Ιρλανδία (Αγγλικά, Γαελικά), η Αυστραλία (Αγγλικά). Δίγλωσσες έχουν στείλει η Ιταλία, η Γαλλία (αν και η συμμετοχή του 2008, Divine, είναι κυρίως στα Αγγλικά) και η Πορτογαλία. Η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται, διότι το 1995 ακούστηκαν Αρχαία Ελληνικά, τα οποία δεν μιλούνται πλέον. Το «κάστρο» της Ισπανίας έπεσε φέτος, με το Say yay που θα ακουστεί εκ ολοκλήρου στα Αγγλικά, η Σερβία απαρνήθηκε τα Σερβικά το 2015 με το Beauty never lies, ενώ η Γερμανία προτίμησε το ίδιο ήδη από το 1977 με το Telegram. Για τις περιπτώσεις των διαλέκτων που ακούστηκαν από κάποιες χώρες θα μιλήσουμε σε άλλο άρθρο.

– Η μόνη χώρα, από την απελευθέρωση της γλώσσας και μετά (1999-σήμερα), που κέρδισε στη γλώσσα της είναι η Σερβία με το Molitva (SER 08). Όλες οι υπόλοιπες θριάμβευσαν χάρη στα αγγλικά. Όταν ίσχυσε το σύστημα πάλι μεταξύ 1973-6, Λουξεμβούργο και Αγγλία επίσης κέρδισαν σε επίσημες γλώσσες, αλλά τι… γλώσσες (Γαλλικά και Αγγλικά, αντίστοιχα, οι οποίες κυριαρχούσαν).

– Οι δύο «νεκρές γλώσσες» έχουν ακουστεί από μία φορά στον διαγωνισμό: τα Αρχαία Ελληνικά στην εισαγωγή του Ποια προσευχή (GRE 95) και τα Λατινικά στον τίτλο του Suus (ALB 12), του οποίου ο αρχικός τίτλος ήταν Personal. Θα τα ακούσουμε ξανά εάν ποτέ έρθει το Βατικανό, καθώς τα Λατινικά είναι επίσημη γλώσσα του. Υποψήφιο στα Λατινικά ήταν το Ave Maria Laudata (επιλογή CRO 02).

Οι νικητήριες γλώσσες

*Το τραγούδι είναι δίγλωσσο, γι’ αυτό εμφανίζεται και στις δύο λίστες.

**Έχει επικρατήσει η άποψη ότι επί ενωμένης Γιουγκοσλαβίας η γλώσσα θεωρείτο ενιαία (τα Σερβο-Κροατικά) και πως μετά τη διάλυσή της κάθε εθνική γλώσσα αυτονομήθηκε (Σερβικά, Κροατικά, Βοσνιακά, Μαυροβουνιακά). Τα Σλοβενικά είναι -ούτως ή άλλως- ξεχωριστή γλώσσα, όπως και τα Σλαβομακεδονικά (με πολλές βουλγαρικές ρίζες).

Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για εξωτικές γλώσσες, για διαλέκτους, για γλώσσες που ακούστηκαν ελάχιστες φορές στον διαγωνισμό. Θα μάθουμε επίσης ποια χώρα έστειλε τραγούδια στην αργκό της εποχής, ποια χώρα που δεχόταν παγκόσμια κατακραυγή προτίμησε μια διάλεκτο, για να μην στιγματιστεί η γλώσσα της και άλλα αξιοπερίεργα.

Μείνετε συντονισμένοι!

Dimitrios Mantzilas

See author's posts