Γιουροβίζιον και πολυγλωσσία. Μέρος Α’: οι κανονισμοί
62 γλώσσες ή διάλεκτοι θα έχουν ακουστεί στον διαγωνισμό, όταν θα ολοκληρωθεί και η φετινή διοργάνωση.
Παρόλο που υπάρχει σαφής διαχωρισμός στη γλωσσολογία μεταξύ γλώσσας και διαλέκτου, όσον αφορά στη Γιουροβίζιον, λογαριάζονται όλες ως γλώσσες.
Ας δούμε σε πρώτη φάση την ιστορία των κανονισμών αναφορικά με τη γλώσσα: τα πρώτα χρόνια (1956-1965) δεν υπήρχε περιορισμός. Ήδη από το 1958 παρατηρούνται δίγλωσσα τραγούδια, με πρώτο το Giorgio, (SWI 58, γερμανικά / ιταλικά). Ένα άλλο “τρυκ” προς αλίευση ψήφων ήταν η χρήση τίτλου ή και κάποιων στίχων σε άλλη γλώσσα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το βραβείο Merci, Chérie (AUS 66 γερμανικά με γαλλικό τίτλο). Η πρώτη που τόλμησε να στείλει τραγούδι αποκλειστικά σε μη επίσημη γλώσσα της ήταν η Σουηδία, με το Absent Friend (SWE 65).
Εξαιτίας αυτού θεσπίστηκε αμέσως κανόνας ότι το τραγούδι θα πρέπει να ερμηνεύεται σε μία από τις επίσημες γλώσσες της συμμετέχουσας χώρας. Ο κανόνας ίσχυσε από το 1966 μέχρι το 1972. Για μία τετραετία (1973-1976) έγινε απελευθέρωση της γλώσσας. Οι πρώτες που έσπευσαν να το εκμεταλλευτούν ήταν οι Σκανδιναβικές χώρες, ακολούθησαν όμως κι άλλες, αποφέροντας δύο εμβληματικά βραβεία, το Waterloo (SWE 74) και το Ding-a-dong (NL 75).
Εντελώς ξαφνικά και δίχως κάποιο προφανή λόγο, αποφασίστηκε η επιστροφή στις εθνικές γλώσσες. Έγινε εξαίρεση μόνο για το Βέλγιο και τη Γερμανία, οι οποίες είχαν ήδη επιλέξει τραγούδια στα αγγλικά, για τα οποία μάλιστα δεν ηχογραφήθηκε ποτέ άλλη βερσιόν. Είναι οι συμμετοχές A million in one-two-three (BEL 77) και Telegram (GER 77). Παρόλο που ήταν φαβορί και τα δύο, “τιμωρήθηκαν” από κάποιες χώρες για το γεγονός ότι εξαιρέθηκαν.
Ο περιορισμός διήρκεσε μέχρι και το 1998, οπότε στα πλαίσια της ανανέωσης του διαγωνισμού και μιας προσπάθειας να γίνει mainstream καταργήθηκε η ορχήστρα, εισήχθησαν οι νέες τεχνολογίες και απελευθερώθηκε η γλώσσα, γεγονός που έπληξε ανεπανόρθωτα το μονοπώλιο της Αγγλίας, της Ιρλανδίας και της Μάλτας. Βεβαίως, μέχρι τότε παρατηρούνται φαινόμενα κάποιες χώρες να βάζουν ένα διεθνή τίτλο ή κάποιο στίχο στα αγγλικά ή τα γαλλικά, αλλά μέχρι εκεί. Μεγάλο σκάνδαλο προκλήθηκε από την Edyta Górniak (POL 94), η οποία έσπασε τους κανονισμούς και τραγούδησε στην πρόβα τζενεράλε το μισό τραγούδι της στα αγγλικά. Έξι χώρες ζήτησαν τον αποκλεισμό της, ωστόσο χρειάζονταν 13 για να γίνει αυτό. Τελικά ήρθε 2η…
Σε επόμενα άρθρα θα δούμε διάφορα στατιστικά και περίεργα (trivia) που σχετίζονται με τις γλώσσες. Θα μάθουμε ποιες μη ευρωπαϊκές γλώσσες έχουν ακουστεί στον διαγωνισμό, ποιες διάλεκτοι και ιδιώματα, ποια χώρα έχει στείλει σε πέντε διαφορετικές γλώσσες, ποια τραγούδια περιλαμβάνουν στίχους σε πολλές γλώσσες και ποιες είναι αυτές, ποιες δεν έχουν στείλει ποτέ τραγούδι στην επίσημη γλώσσα τους, ποιες προτίμησαν τεχνητή γλώσσα ή ενέταξαν στους στίχους κάποια νεκρή γλώσσα και άλλα πολλά.
Μείνετε συντονισμένοι!
