Παρασκήνια 1982: Ακουγόταν η Πρωτοψάλτη, κέρδισε ο Αδαμαντίδης. Δεν πήγε κανείς.
Είχε επιλεγεί ο Θέμης Αδαμαντίδης (ο οποίος είχε μόλις ξεπηδήσει από το τηλεοπτικό «Να η Ευκαιρία») με το έθνικ Σαρανταπέντε κοπελιές (Γιώργος Κατσαρός / Δημήτρης Ιατρόπουλος), το οποίο είναι βασισμένο στιχουργικά στο δημοτικό τραγούδι Το γεφύρι της Άρτας (όπου το Σαρανταπέντε πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες έγινε Σαρανταπέντε κοπελιές κι εξήντα γοργονίτσες!). Το ύφος του τραγουδιού είναι όπως το «Ποιος πληρώνει το βαρκάρη» του Γιάννη Μαρκόπουλου. Σόλο βιολί παίζει ο Παντελής Δεσποτίδης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αποκάλυψη έγινε όψιμα από την εφημερίδα «Απογευματινή» («Είχε βρεθεί Γιουρο-τραγούδι αλλά… απερρίφθη!»), καθώς μέχρι και μετά τη Γιουροβίζιον κρατιόταν ως επτασφράγιστο μυστικό από την ΕΡΤ.
Όπως ακούγεται, ακόμα ισχύει το πρόστιμο (600. 000 δραχμές τότε) που οφείλει η Ελλάδα στην EBU. Το φιάσκο αυτό αποδόθηκε στην προηγούμενη διοίκηση, η οποία δεν είχε ενημερώσει τη νέα ότι έπρεπε να είχαμε αποσυρθεί το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο.
Η επιτροπή επισήμως ανακοίνωσε ότι ευχαριστώντας όσους πήραν μέρος υποβάλοντας τραγούδι, δεν εγκρίνει την αποστολή κανενός τραγουδιού, γιατί πρώτον ο λόγος (στίχοι) απέχει πολύ από κάθε έννοια ποιητικού λόγου και δεύτερον η μελωδία και ο ρυθμός απέχουν εξίσου από τον τεράστιο πλούτο και την παράδοση αυτής της χώρας, έτσι ώστε, κι αν ακόμη θεωρηθούν ότι μπορούν να βαδίσουν μέσα στα όρια της αγοράς, δεν θεωρούνται ικανά να εκπροσωπήσουν το σύνολο της αισθητικής μιας χώρας και… άλλα παρόμοια φιλοσοφήματα.
Πριν αλλά και μετά από την επιλογή, οι εφημερίδες εξέφραζαν μια ανησυχία, σχετικά με το ποιος θα ήταν ο συνθέτης της συμμετοχής μας, δεδομένου ότι η Κύπρος είχε ήδη επιλέξει και η επιτροπή της ΕΡΤ άκουσε 110 τραγούδια, αλλά δεν την είχε ικανοποιήσει κανένα, διότι κανένα δεν ήταν ενδεικτικό της σύχγρονης ελληνικής μουσικής έκφρασης. Μόνο τέσσερα από αυτά πήραν κάποια βαθμολογία, κανένα όμως δεν πέρασε τη βάση (5, με άριστα το 10). Δεν είναι άσχετο το γεγονός ότι δόθηκε παράταση μέχρι τις 2 Μαρτίου (!) για την υποβολή συνθέσεων (με την πρόφαση ότι έγινε κατόπιν παράκλησης των ενδιαφερομένων, καθώς μεσολαβούσε η Καθαρά Δευτέρα), σε μια προσπάθεια να βρεθεί κάτι καλό, έστω και την τελευταία στιγμή.
Ο Τύπος ζήτησε να ακουστούν δημόσια τα τραγούδια, για να διαπιστωθεί αν πράγματι ήταν τόσο χαμηλό το επίπεδο. Η επιτροπή τόνισε πως –για πρώτη φορά- δεν της ασκήθηκαν πιέσεις από το Δ. Σ. της ΕΡΤ, ώστε να υπάρξει οπωσδήποτε κάποια συμμετοχή. Όπως ομολόγησαν πολύ αργότερα, το τραγούδι που είχε επιλεγεί ήταν ευπρεπές, όμως απερρίφθη με γνώμονα τη γενικότερη άποψη που υπάρχει στο “κουλτουριάρικο κύκλωμα” για τον συγκεκριμένο διαγωνισμό και τη θέση της “σοσιαλιστικής” Ελλάδας σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Οι “κακές γλώσσες” είπαν ότι –παρά το απόρρητο της διαδικασίας και τη μη αποσφράγιση των φακέλων- τα ονόματα των συντελεστών ήταν γνωστά στους μουσικούς κύκλους, επομένως κάποιο όνομα ενόχλησε την επιτροπή, οπότε, αν και άρεσε το τραγούδι, οδηγήθηκε στη “γκιλοτίνα” για άλλους λόγους, είτε λόγω της άρνησης του ΠΑΣΟΚ αναφορικά με το διαγωνισμό, είτε λόγω των φρονημάτων του Γιώργου Κατσαρού που το έγραψε…
Ο τότε διευθυντής της ΕΡΤ, Γιώργος Ρωμαίος, πρότεινε στο Δ. Σ. να γίνει ανάθεση, παρόλο που υπήρχαν δυσκολίες και θα προκαλούντο αντιδράσεις, όσον αφορά στην αμεροληψία της επιλογής αυτής, για να ευνοηθεί κάποιος “πρασινοφρουρός”. Κυκλοφόρησαν πάντως φήμες ότι η ΕΡΤ είχε από καιρό ως έκτακτη λύση τον συνθέτη Ηλία Ανδριόπουλο, στον οποίο προτάθηκε να πάρει μέρος με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη! Επιτυχία τους είναι το “Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες” (1979), ανεπίσημος ύμνος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., μολονότι αναφέρεται στον… Μακρυγιάννη και το πρώτο ελληνικό σύνταγμα.
Φυσικά, όλος ο Τύπος στάθηκε στη συμμετοχή της Άννας Βίσση με την Κύπρο, η οποία τόνισε ότι ήταν λάθος της Ελλάδας που δεν έλαβε μέρος. Η γκάφα βέβαια δεν έλειψε: στο πρωινό δελτίο ειδήσεων του Β’ Προγράμματος, μεταδόθηκαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, χωρίς καν να αναφερθεί η Κύπρος (ανακοινώθηκαν μόνο οι τρεις πρώτες θέσεις). Ευτυχώς στο τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων αποφεύχθηκε το λάθος.
Επιπλέον, οι ίδιες εφημερίδες, οι οποίες φώναζαν τα προηγούμενα χρόνια να απέχουμε από το “πανηγυράκι”, ξαφνικά θεώρησαν χαμένη ευκαιρία για την προβολή της χώρας τη μη συμμετοχή στη Γιουροβίζιον και πολέμησαν τόσο την ΕΡΤ που δεν έδωσε τα τραγούδια για δημόσια ακρόαση, αλλά και την επιτροπή για την “θολο-κουλτουριάρικη” αντίληψή της. Τόνισε ότι ο διαγωνισμός δεν γίνεται για την προώθηση της κουλτούρας κάθε χώρας, αλλά ότι πρόκειται για ευρωπαϊκή μουσική ψυχαγωγική συνεργασία που βοηθά τις χώρες, λόγω της τεράστιας προβολής που γίνεται. Και ένα χιουμοριστικό: “Το μόνο που απομένει τώρα (αφού αυτοαποκλειστήκαμε από τον ευρωπαϊκό μουσικό χώρο, όπου κάνουν τα πάντα, για να προβάλλονται “Ευρωπαίοι”, όπως Τούρκοι και Ισραηλινοί) είναι να μας στείλουν σε κανένα…Παναραβικό διαγωνισμό τραγουδιού!”
Δεν ήταν δυνατόν να μην ξεσπάσει κάποιο σκάνδαλο: 17 στιχουργοί και μουσικοί που είχαν υποβάλει τραγούδι στην ΕΡΤ, και που ήταν υποχρεωμένοι να διατηρήσουν την ανωνυμία τους λόγω των κανονισμών μέχρι τις 20 Μαρτίου, καταγγέλουν ότι αποτελεί ύβρη προς τη νοημοσύνη των διαγωνιζομένων και μάλιστα της Κοινής Γνώμης το συμπέρασμα της επιτροπής ότι κανένα τραγούδι δεν ήταν κατάλληλο. Ζήτησαν εξηγήσεις από το κανάλι, απείλησαν ότι θα απευθυνθούν στην EBU και παρακάλεσαν να βρεθεί έστω μια έκτακτη λύση. Όσο για την Κύπρο, είχε εκείνη τη χρονιά 40% αύξηση του τουρισμού της. Στην Ελλάδα, ο διαγωνισμός μαγνητοσκοπήθηκε και προβλήθηκε άλλη μέρα. Γνωρίζουμε, πάντως, πως η Ελλάδα είχε κληρωθεί να εμφανιστεί στη δεύτερη θέση, η οποία είναι μάλλον καταστροφική… Όσο για το επίμαχο τραγούδι; Ακούστε το και βγάλτε τα συμπεράσματά σας. Η αλήθεια είναι ότι ξενίζει κάπως, ωστόσο τα έθνικ ήταν τότε σε ακμή και ο Θέμης Αδαμαντίδης -όπως φαίνεται από τις φωτογραφίες- έμοιαζε πολύ στον νικητή του 1978, τον Ισραηλινό Izhar Cohen…
