Eduardo Nascimento: ο πρώτος έγχρωμος γιούροσταρ απεβίωσε
Ο καλλιτέχνης
Όπως έγινε γνωστό, πέθανε στη Λισαβώνα, μετά από πολύχρονη μάχη με ανίατη ασθένεια, ο Eduardo Νascimento. Ο τραγουδιστής ήταν από την Αγκόλα, αποικία ακόμα τότε της Πορτογαλίας. Γεννήθηκε το 1944 στη Luanda. Τραγουδιστής του γκρουπ Os Rocks (οι “Beatles της Αγκόλας”, όπως τους έλεγαν), πήρε μέρος μαζί τους σε δύο διαγωνισμούς γιε-γιέ στο Teatro Monumental της Λισαβώνας και από τότε έκαναν περιοδεία σε όλη την Πορτογαλία. Μαζί ηχογράφησαν ακόμα δύο EP, ένα το 1967 (Wish I May, I Put A Spell On You, The Pied Piper και Only One Such As You) και ένα το 1968 (Don’t Blame Me, With Your Hands, Hold My Hand και Something’s Gotten Hold Of My Heart). Συνέχισαν τις εμφανίσεις μέχρι το 1969, οπότε επέστρεψε στην πατρίδα του και εγκατέλειψε οριστικά τη μουσική του καριέρα. Αργότερα έγινε υπάλληλος της πορτογαλικής αεροπορικής εταιρείας ΤΑΡ, όπου δούλεψε για 30 χρόνια. Χόμπι του η ζωγραφική. Η πορτογαλική τηλεόραση τον τίμησε παλιότερα τρεις φορές ως επίτιμο καλεσμένο στον εθνικό τελικό που ονομάζεται RTP Festival da Canção (2007, 2011, 2014). Τελευταία του εμφάνιση, στο ίδιο φεστιβάλ, φέτος τον Φεβρουάριο, όπου τραγούδησε μαζί με τους Cais Sodré Funk Connection.
Η συμμετοχή του κι ο απόηχος
Το 1967, μεσούσης της δικτατορίας του Σαλαζάρ, εκπροσώπησε την Πορτογαλία, με το εμβληματικό “O vento mudou” (“Ο άνεμος άλλαξε”), καταλαμβάνοντας τη 12η θέση ανάμεσα σε 17 τραγούδια. Ο ίδιος θεωρούσε τη συμμετοχή του ορόσημο στη ζωή του. Του έκανε μεγάλη εντύπωση η αλληλεγγύη ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Χάρη στον ιμπρεσάριο Vasco Morgado έκανε εμφανίσεις την ισπανική τηλεόραση, μαζί με τη Νάνα Μούσχουρη (LUX 63) και τον Raphael (SPA 66, 67). Θερμά λόγια και αγκαλιές δέχθηκε από την Madalena Iglesias (POR 66) και τον Raul de Andrade, ενώ διατήρησε φιλία με τη Βρετανίδα νικήτρια του 1967, Sandie Shaw. Απεχθανόταν τις φολκ συμμετοχές της χώρας του και προτιμούσε πιο διεθνείς ήχους.
Τα σαραντάχρονα
Το 2007 τού έκανε ένα μικρό αφιέρωμα το κανάλι RTP Africa, όπου μίλησε και ό ίδιος για εκείνα τα χρόνια και έπαιξε κιθάρα. Είπε ότι ήταν ένα πολύ μοντέρνο τραγούδι που μιλά για μια ουτοπία του να περιμένεις την ιδανική γυναίκα που δεν έρχεται ποτέ. Μάλιστα, όπως είπε, το έγραψαν ειδικά για εκείνον. Δήλωσε δε ότι είναι πολύ περήφανος για την απελευθέρωση των αφρικανικών κρατών και πως το τραγούδι του ανήκει στην αλλαγή νοοτροπίας που γινόταν σιγά-σιγά και οδήγησε στη λήξη της αποικιοκρατίας, ουσιαστικά παραδέχτηκε την πολιτική διάστασή του. Ένα ακόμα αφιέρωμα τού έγινε στην εκπομπή Companhia das manhas όπου το τραγούδησε ζωντανά… εκτός τόνου, εξαιτίας της άχρηστης ορχήστρας που του έβαλαν να τον συνοδεύσει.
Ερωτικό και πολιτικό τραγούδι
Το τραγούδι του (που φέρει τον ίδιο τίτλο με το πολύ μεταγενέστερο Wind of Change των Scorpions) είναι διφορούμενο: σε πρώτο επίπεδο, όπως ήδη αναφέραμε, είναι ένα ερωτικό άσμα για την αγαπημένη που δεν έρχεται. Σε δεύτερο επίπεδο είναι πολιτικό και μιλά για την κατάσταση (δικτατορία) η οποία δεν αλλάζει, 7 χρόνια πριν από την περίφημη «Επανάσταση των Γαρυφάλλων», με την οποία αποκαταστάθηκε η δημοκρατία. Λέγεται ότι ο δικτάτορας Salazar τον έστειλε για δύο λόγους, αφενός για να δείξει ότι δεν ήταν ρατσιστής, αφετέρου για να υποστηρίξει ότι η Αγκόλα είχε τα ίδια δικαιώματα και ευκαιρίες με την Πορτογαλία. Έγινε τόσο μεγάλη επιτυχία, ώστε διασκευάστηκε αργότερα από τους Delfin (σε στυλ New Wave), την Adelaide Ferreira (POR 84), τους Da Vinci, τον Ricardo Oliveira, τον Miguel Angelo (με τον ίδιο τον Eduardo Nascimento στο βίντεο-κλιπ) και τους UHF. Έχει συμπεριληφθεί σε πολλές συλλογές με επιτυχίες της εποχής. O ίδιος το τραγούδησε και στα αγγλικά, ως The wind changed. Αν και κάποτε θεωρήθηκε σύμβολο του σεξ, εν συνεχεία υπήρξε παντρεμένος και έζησε ήσυχη ζωή.
Ο εθνικός τελικός
Η επιλογή έγινε στις 25 Φεβρουαρίου στα Estúdios da Tóbis της Λισσαβώνας, σε παρουσίαση, Isabel Wolmar & Henrique Mendes. Ψήφισαν 18 τοπικές επιτροπές. Είχαν προηγηθεί δύο ημιτελικοί (11 και 18 Φεβρουαρίου), όπου ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης είχε ακόμα ένα τραγούδι, το Um homem só (“‘Ενας άνδρας μόνος”· κάτι αντίστοιχο έχουν και οι στίχοι της γιουροσυμμετοχής του). Ο πρώτος ημιτελικός ήταν για καταξιωμένους δημιουργούς, ενώ ο δεύτερος για πρωτοεμφανιζόμενους. Στα τραγούδια που αποκλείστηκαν ήταν δύο του António Calvário (POR 64), το Deixa–me só και το Vencerás. Το νικητήριο πήρε 120 πόντους, έναντι 78 του δεύτερου τραγουδιού, Livro sem fin με τους Duo Ouro Negro.
Ο πρώτος έγχρωμος άνδρας γιούροσταρ
Ο Eduardo Nascimento κατέχει ένα ρεκόρ: είναι ο πρώτος άνδρας μαύρος τραγουδιστής του διαγωνισμού, με την πρώτη γυναίκα να είναι η Milly Scott (NL 66). Ωστόσο, ο πρώτος έγχρωμος που “πάτησε το πόδι του” στη σκηνή της Γιουροβίζιον ήταν ο Αμερικανός Zahif (Sahib) Shihab, φλαουτίστας στη συμμετοχή της Σουηδίας το 1966. Έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το 2001, για να κερδίσει (για λογαριασμό της Εσθονίας) ο μοναδικός μέχρι σήμερα μαύρος τραγουδιστής, ο Dave Benton από την Αρούμπα.
