Η απόπειρα της Πολωνίας να λάβει μέρος το 1975 και η δημιουργία της Interwizja
Μια άγνωστη ιστορία
Το 1975 η Telewizja Polska (TP, το σημερινό TVP) εξέφρασε την επιθυμία να μετάσχει στη Γιουροβίζιον, γνωρίζοντας πως η μόνη ανατολική χώρα που είχε γίνει δεκτή ήταν η Γιουγκοσλαβία, εξαιτίας του γεγονότος ότι ο στρατάρχης Τίτο κρατούσε αποστάσεις από την Ε.Σ.Σ.Δ.. Παρόλα αυτά, επέλεξε την Anna Jantar, με το τραγούδι “Mój, tylko mój” (Δικό μου, μόνο δικό μου). Η EBU, ωστόσο, της έδειξε την πόρτα της εξόδου.
Ποιά ήταν η Anna Jantar
Η Anna Jantar-Kukulska (Anna Maria Szmeterling) υπήρξε από τις κορυφαίες ποπ τραγουδίστριες της χώρας τη δεκαετία του ’70. Γεννημένη το 1950, ξεκίνησε επαγγελματικά το 1968. Πρόλαβε να κυκλοφορήσει τέσσερα άλμπουμ και αρκετά single και να δώσει συναυλίες σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Σκοτώθηκε στα 29 της χρόνια σε αεροπορικό δυστύχημα, καθώς επέστρεφε από μία περιοδεία στις Η.Π.Α.. Κόρη της είναι η διάσημη τραγουδίστρια Natalia Kukulska (2η στο διεθνές φεστιβάλ Sopot το 1997 κι 4η το 2005), στην οποία προτάθηκε να εκπροσωπήσει την Πολωνία με ανάθεση, αλλά αρνήθηκε.
Η γέννηση της βραχύβιας Interwizja
Η αντίδραση της Πολωνίας στον αποκλεισμό της από την EBU ήταν η δημιουργία μίας αντι-Γιουροβίζιον, της Interwizja (Intervision, στα Αγγλικά), η οποία έμελλε να αντέξει μόνο για τέσσερα χρόνια (1977-1981), καθότι πολεμήθηκε λυσσαλέα από το πανίσχυρο συνδικάτο “Αλληλεγγύη” του Λεχ Βαλέσα. Διοργανωνόταν στα πλαίσια του Πολωνικού Διεθνούς Φεστιβάλ, το οποίο υπήρχε ήδη από το 1961 (πρώτα στο Gdansk και από το 1964 στο Sopot), και ήταν ανοιχτό όχι μόνο στην Ανατολική και Δυτική Ευρώπη, αλλά και σε μη Ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες μετείχαν κατά καιρούς, όπως: Ισραήλ, Λίβανος, Ιράν, Κούβα, Κολομβία, Μογγολία, Νέα Ζηλανδία, Ιαπωνία, Νιγηρία, Περού, Νότια Αφρική, Δομινικανή Δημοκρατία κ.α.). Ψήφιζαν διεθνείς επιτροπές. Επανήλθε το 1983 και μία τελευταία φορά το 2008, με 11 μόνο χώρες (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιζία, Λετονία, Λευκορωσία, Μολδαβία, Ρωσία, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουκρανία), αφού τρεις ακόμα που είχαν δηλωθεί (Γεωργία, Λιθουανία, Ουζμπεκιστάν) και μία που είχε προσκληθεί (Εσθονία) αποχώρησαν τελικά. Εκεί βρίσκουμε τη Μολδαβή Nelly Ciobanu ως μέλος της κριτικής επιτροπής. Έγιναν δύο αποτυχημένες απόπειρες αναβίωσης το 2014 και 2015, ως αντίδραση στη νίκη της Conchita Wurst, αλλά οι αναμενόμενες διοργανώσεις δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Τον Νοέμβριο του 2023 ακούστηκε κάτι για εκ νέου αναβίωση, μια ρωσική πρωτοβουλία. Δίνονταν τρία βραβεία: εκείνο των διοργανωτών (το 1978 το κέρδισε η Alla Pugacheva και το 1980 η Marion Rung), εκείνο των δισκογραφικών εταιριών (το 1978 πήγε στους Dream Express και το 1979 στη Μπέσσυ Αργυράκη με το Και τι δεν θα’δινα), καθώς και το βραβείο για το καλύτερο πολωνικό τραγούδι. Παλαιότερα, με το ίδιο όνομα, είχε διοργανωθεί ακόμα ένα βραχύβιο φεστιβάλ στην Τσεχοσλοβακία (1965-8), με τις δύο από τις τέσσερεις νίκες να πηγαίνουν στον “εγχώριο” Karel Gott. Συνολικά, τα πρώτα βραβεία πήγαν στις εξής χώρες: Τσεχοσλοβακία (1965, 1967, 1968, 1977, 1978, 1980), Βουλγαρία (1966), Ε.Σ.Σ.Δ. (1978, 1980), Πολωνία (1979, 1983), Φινλανδία (1980), Τατζικιστάν (2008). Το 1978 είχαμε διπλή και το 1980 τριπλή ισοψηφία στην πρώτη θέση.
Μείνετε συντονισμένοι στον INFE Greece. Θα ακολουθήσουν δύο ακόμα άρθρα, το πρώτο για το φεστιβάλ Sopot και τους γιούροσταρ που διαγωνίστηκαν ή απλώς εμφανίστηκαν εκεί, και ένα δεύτερο με κάποια παρασκήνια από τις πολωνικές επιλογές.
