Δεν υπάρχουν λόγια: απεβίωσε στα 45 της η Sara Tavares (Πορτογαλία 1994).
Μια πολύχρωμη καριέρα
Η Sara Tavares (Sara Alexandra Lima Tavares) γεννήθηκε το 1978 στη Λισσαβώνα. Με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο, ούσα κόρη μεταναστών, συνέθετε πανέμορφα τραγούδια στα Πορτογαλικά και διάφορες κρεολές γλώσσες, έχοντας Αφρικανικές, Πορτογαλικές και Αμερικανικές επιρροές, στο πλαίσιο της World Music. Ο πατέρας της εγκατέλειψε την οικογένεια και η μητέρα της μετακόμισε στον Νότο με τα μικρότερα αδέλφια της, έχοντας εμπιστευτεί τη Sara σε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Ανακαλύφθηκε στο πρόγραμμα «Chuva de estrelas», όπου μιμήθηκε τη Whitney Houston στο One Moment in Time. Κατά καιρούς εμφανιζόταν μαζί με το gospel group Shout. Στο Πράσινο Ακρωτήριο είχε τιμηθεί με το Μετάλλιο της Τιμής. Είχε κάνει εμφανίσεις σε διάφορες χώρες. Το 2021 αποκάλυψε ότι στα 24 της συνειδοποίησε την αμφισεξουαλικότητά της. Η 39χρονη σύντροφός της, επίσης τραγουδίστρια, με επιτυχίες σε Ισπανία, Πορτογαλία, Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία, ονομάζεται Carminho (Maria do Carmo Carvalho Rebelo de Andrade-στη φωτό που ακολουθεί, αριστερά). Είναι κόρη της τραγουδίστριας fado Teresa Siqueira. O αδελφός της Francisco Andrade ήταν υποψήφιος το 2009 (2ος στον εθνικό τελικό, με το Voar é Ver).
Διακρίσεις και διεθνής αναγνώριση
Έξι άλμπουμ, αρκετά singles και συμμετοχές σε άλμπουμ άλλων καλλιτεχνών, όπως η Nelly Furtado, ήταν η «συγκομιδή» της. Μερικές από τις επιτυχίες της: Escolhas, Eu Sei, Balancé, Bom Feeling και Ponto de Luz. Είχε συνεργαστεί με καλλιτέχνες από όλο το φάσμα της lusofonia, δηλαδή των πορτογαλόφωνων χωρών και περιοχών (Πορτογαλία, Βραζιλία, Πράσινο Ακρωτήριο, Αγκόλα, Μοζαμβίκη, Άγιος Θωμάς και Πρίγκηπος, Ανατολική Τιμόρ, Μακάο, Γκόα). To 2005 υπήρξε υποψήφια στα BBC Radio 3 World Music Awards. Πάλευε από το 2009 με τον όγκο που είχε στον εγκέφαλο. Για τον λόγο αυτό είχε διακόψει επί δύο χρόνια την καριέρα της. Επανήλθε με το βραβείο καλύτερης γυναικείας φωνής στο Πράσινο Ακρωτήριο και ακόμα ένα στο Αφρικανικό Φεστιβάλ της Γερμανίας. Το 2014 είχε δώσει μια συνέντευξη, όπου δήλωνε εξαντλημένη λόγω της ασθένειάς της. Το 2018 ήταν υποψήφια στα Latin Grammys. Ακολούθησαν ακόμα πέντε χρόνια σιωπής, μέχρι ένα τελευταίο δισκάκι τον φετινό Σεπτέμβριο. Απεβίωσε στα 45 της χρόνια, στις 19 Νοεμβρίου του 2023, στο νοσοκομείο Ηospital da Luz της πορτογαλικής πρωτεύουσας.
Τα συλλυπητήρια μηνύματα
O ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας, Marcelo Rebelo de Sousa, καθώς και ο αντίστοιχος του Πράσινου Ακρωτηρίου, José Maria Neves, έβγαλαν σπαραξικάρδιες ανακοινώσεις, στις οποίες τονίζουν το μέγεθος της προσφοράς της ως καλλιτέχνιδος και το πόσο αγαπητή ήταν.
«Η Πορτογαλία ανακάλυψε τη Σάρα Ταβάρες πριν από τριάντα χρόνια, έφηβη ακόμα, μέσα από έναν από τους διαγωνισμούς ταλέντων που, τις επόμενες δεκαετίες, θα αποκάλυπταν πολλά ονόματα» γνωστά και θαυμαζόμενα σήμερα.
«Πορτογαλίδα με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο, διατηρούσε πάντα ισχυρή σχέση με τους συνομηλίκους της, σε διάφορες συνεργασίες και αφιερώματα, καθώς και μεγάλη εγγύτητα με την αφρικανική μουσική και μουσικούς».
«Εκτός από τα άλμπουμ που έχει ηχογραφήσει από το 1996, η Sara Tavares εκπροσώπησε την Πορτογαλία στο Φεστιβάλ Eurovision και ήταν υποψήφια για Latin Grammy. Διέκοψε την καριέρα της για λόγους υγείας. κυκλοφόρησε νέο άλμπουμ το 2017 και φέτος κυκλοφόρησε ένα τελευταίο single».
«Στην οικογένεια της Σάρα Ταβάρες, εκφράζω τη θλίψη και την αναγνώρισή μου για την προσφορά, την αφοσίωση και την αποφασιστικότητά της», καταλήγει η ανακοίνωση του Sousa.
“Θα συνεχίσεις μαζί μας Σάρα, λέγοντας όμορφα πράγματα! Το φως σου θα φωτίσει το μονοπάτι που βρίσκεται ακόμα μαζί μας, σε αυτή τη γη που μας υποδέχεται προσωρινά. Tα λέμε για πάντα, αγαπητή φίλη», είναι η πιο σύντομη ανακοίνωση του Neves.
Πλήθος καλλιτεχνών έχουν αναρτήσει μηνύματα στα social media, ενώ η είδηση -όπως είναι φυσικό- απασχολεί από χθες τα πορτογαλικά Μ.Μ.Ε., ανάμεσά τους και το κρατικό κανάλι RTP, το οποίο την αποχαιρέτησε με ένα βίντεο. Οι απανταχού φαν είναι σοκαρισμένοι (για να μην πω αποσβολωμένοι) και η είδηση έχει διαδοθεί σαν αστραπή. Ακολουθεί το τελευταίο της single που κυκλοφόρησε -όπως προαναφέραμε- πριν από δύο μήνες.
O εθνικός τελικός και η Γιουροβίζιον
Στον εθνικό τελικό, με οκτώ τραγούδια (είχαν προηγηθει δύο ημιτελικοί) έλαβε το απόλυτο άριστα (220) και από τις 23 τοπικές επιτροπές και τη χειροκροτούσαν όλοι όρθιοι. Ο δεύτερος, ο γνωστός συνθέτης και ερμηνευτής Pedro Miguéis, πήρε μόλις 136 βαθμούς. Η μόνη εμπειρία της 16χρονης τότε Sara από το τραγούδι μέχρι τότε ήταν το ότι τραγουδούσε στην εκκλησιαστική χορωδία της ενορίας της. Η γνωστή Fernanda Lopez (φωνητικά POR 87, 90, 92, 93, 96, 99, 01), ήρθε 7η , ενώ ο José Carvalho (φωνητικά POR 90) 4ος. Στη Γιουροβίζιον -με εμφανές το τρακ και ένα μικρό λαθάκι λίγο μετά την έναρξη του τραγουδιού- κατέκτησε την 8η θέση και τη συμπάθεια φαν και κοινού. Μουσική του João Carlos Campos de Sousa Mota Oliveira, με διευθυντική θέση σήμερα σε εταιρεία πωλήσεων. Στίχοι από την εκλιπούσα (πέθανε από αναιμία το 2010) ηθοποιό και συγγραφέα Rοsa Lobato de Faria (στιχουργός POR 92, 95, 97). Ο διευθυντής ορχήστρας και ενορχηστρωτής, Thilo Krassman (μαέστρος POR 76, 78, 79, 95, 97), είναι Γερμανός που μετακόμισε στην Πορτογαλία το 1957, έχοντας συνεργασίες με όλους τους κορυφαίους καλλιτέχνες της χώρας, αλλά και εμφανίσεις σε όλα τα υπάρχοντα τηλεοπτικά σώου. Το Chamar a música (καλώντας τη μουσική) κατετάγη 8ο, με 73 βαθμούς. Την είδαμε ξανά στο διάλειμμα της Γιουροβίζιον του 2018 που πραγματοποιήθηκε στη Λισσαβώνα, με τίτλο Ter Peito e Espaço. Νωρίτερα την ίδια χρονιά ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής στον εθνικό τελικό. Όπως πληροφορηθήκαμε από πορτογαλική ιστοσελίδα, το 2015 είχε γράψει το τραγούδι Lisboa, Lisboa για την Rita Seidi, το οποίο όμως δεν προκρίθηκε στον εθνικό τελικό (έμεινε στον 1ο ημιτελικό).
Descansa em paz, querida Sara…
Το είχα λατρέψει αυτό το ταλαντούχο, τρακαρισμένο κοριτσάκι που κουνούσε τα χεράκια του μες στην απειρία του και έκανε το χαριτωμένο λαθάκι… Πόσες φορές έχω απολαύσει, πόσες φορές έχω τραγουδήσει το “Chamar a musica” με τους υπέροχους στίχους. Αργότερα ανακάλυψα το 2018, χάρη στο διάλειμμα του διαγωνισμού, την υπέροχη, πολυπολιτισμική μουσική της, ένα χαρμάνι γλωσσών και ηχοχρωμάτων. Και τώρα γράφω τη νεκρολογία της… Αδυνατώ να το πιστέψω… R. I. P. Sara.
Αδυνατώ ομοίως να το πίστέψω και έχω πραγματικά στενοχωρεθεί. Τελικά οι κάτοικοι αυτής της μικρής νησιωτικής χώρας της Αφρικής που ονομάζεται Πράσινο Ακρωτήριο, φαίνεται πως έχουν στο DNA τους τη μουσική (θυμίζω εδώ και τη μεγάλη Cesaria Evora). Πολύ γρουσούζικη χρονιά τελικά αυτό το 1994
Ναι, γρουσούζικη χρονιά, όπως και το 1980… Τι να πω… Κρίμα…
Όντως το Πράσινο Ακρωτήριο φημίζεται για την αγάπη του στη μουσική.