30 χρόνια Ισλανδία στη Γιουροβίζιον
Η Ισλανδία ήταν η τελευταία από τις Βόρειες Χώρες (Nordic Countries), αυτές που εμείς λέμε λανθασμένα “Σκανδιναβικές” (στην πραγματικότητα μόνο η Δανία, η Σουηδία και η Νορβηγία αποτελούν τη Σκανδιναβία) που ήρθε στη Γιουροβίζιον, μόλις το 1986. Θυμίζουμε ότι η Δανία μετέχει από το 1957, η Σουηδία από το 1958, η Νορβηγία και η Φινλανδία από το 1961. Μολονότι μεταδίδει τον διαγωνισμό από το 1970 σε μαγνητοσκόπηση, από το 1983 ζωντανά και από το 1985 με ταυτόχρονο ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό σχολιασμό, η γεωγραφική και πολιτισμική απομόνωση του νησιού συνέβαλε στην καθυστέρηση.
Από το ντεμπούτο της και μετά συμμετέχει ανελλιπώς, εκτός από το 1998 και το 2002, οπότε αποκλείστηκε λόγω χαμηλής βαθμολογίας. Η δημόσια τηλεόραση είναι η Ríkisútvarpið (RÚV).
Ας δούμε τώρα τα ρεκόρ, τα στατιστικά και τα παράξενα που την αφορούν:
1) Είναι η μόνη από τις Βόρειες Χώρες που δεν έχει κερδίσει ποτέ. Έχει καταλάβει την 2η θέση το 1999, με την Selma (Selma Björnsdóttir ) και το 2009, με την Yohanna (Jóhanna Guðrún Jónsdóttir ). H πρώτη έχασε, διότι έκανε το λάθος να γυρίσει την πλάτη στο κοινό (κάτι που επεσήμανε ο Άγγλος σχολιαστής) και η δεύτερη, διότι βρέθηκε στον δρόμο της ο Alexander Rybak. Στη δεκάδα έχει μπει μόλις τρεις ακόμα φορές, το 1990 (4η), το 1992 (7η) και το 2003 (8η).
2) Είναι η τέταρτη -σε χρονολογική σειρά- από τις Δυτικές χώρες που δεν έχει βραβευτεί. Οι υπόλοιπες είναι η Πορτογαλία (συμμετέχει από το 1964), η Μάλτα (1971), η Κύπρος (1981). Ακολουθούν η Ανδόρρα (2004) και ο Άγιος Μαρίνος (2008). Βάσει στατιστικών είναι η 2η πιο επιτυχημένη ανάμεσά τους, πίσω από τη Μάλτα, που έχει καλύτερα πλασαρίσματα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μισές από αυτές είναι νησιωτικές χώρες, ενώ όλες τους είναι απομονωμένες.
3) Σύμφωνα με τα ισλανδικά Μ.Μ.Ε., η τηλεθέαση της Γιουροβίζιον αγγίζει το 99%, σημειώνοντας ρεκόρ για οποιαδήποτε χώρα.
4) Έχει έρθει δύο φορές τελευταία, το 1989 (και μάλιστα με μηδέν βαθμούς) και το 2001 (με τρεις).
5) Οι Ισλανδοί γιούροσταρ με τις περισσότερες παρουσίες, τέσσερεις στον αριθμό, είναι η Sigga (Sigríður Beinteinsdóttir-ISL 90, 92, 94, φωνητικά ISL 06), η Hera Björk (Hera Björk Þórhallsdóttir-ISL 10, φωνητικά ISL 08, 09, 15), ο Stefán Hilmarsson (ISL 88, 91, φωνητικά 95, 99), ο οποίος επιπλέον υπογράφει τους στίχους το 1992 και το 1994, η Regína Ósk (Regína Ósk Óskarsdóttir-ΙSL 08, φωνητικά ISL 01, 03, 05) και ο Eyfi (Eyjólfur Kristjánsson-ISL 91, φωνητικά ISL 94, 95, 00). Δεν υπολογίζουμε τους επαγγελματίες χορωδούς-εκεί οι συμμετοχές είναι πολύ περισσότερες, καθώς η μουσική βιομηχανία της χώρας είναι περιορισμένη.
6) Ο Eiríkur Hauksson (ISL 86, 07) είναι ο μόνος Ισλανδός που έχει εκπροσωπήσει και άλλη χώρα (ΝΟR 91).
7) Οι χώρες που ψηφίζει περισσότερο η Ισλανδία είναι η Δανία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Γαλλία και η Φινλανδία. Αντίστοιχα η Ισλανδία ψηφίζεται περισσότερο από τις: Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Αγγλία και Πορτογαλία. Τα συμπεράσματα δικά σας…
8) Από το 1986 μέχρι την απελευθέρωση της γλώσσας, οι συμμετοχές της ήταν στα ισλανδικά (και όχι στα αρχαία ισλανδικά, όπως λανθασμένα έλεγε η κα Μπόκοτα). Από το 1999 μέχρι σήμερα προτιμήθηκαν τα αγγλικά, εκτός από το 2013. Μέχρι το 2008 υπήρχε κανονισμός τα τραγούδια να ακούγονται στον εθνικό τελικό υποχρεωτικά στα ισλανδικά και να μεταφράζονται αργότερα στα αγγλικά. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, η θεματολογία κινείται γύρω από τον έρωτα ή τον χωρισμό.
9) Η συμμετοχή του 1988 με τους Beathoven είναι μία από τις 17 της ιστορίας του διαγωνισμού (μέχρι το 1998, οπότε καταργήθηκε επίσημα η ορχήστρα) χωρίς μαέστρο. Ένα άλλο αξιοσημείωτο αφορά στους στίχους της, όπου απαριθμούνται διάσημες προσωπικότητες, από τον Σωκράτη και τον Ηρακλή, μέχρι ηθοποιούς, ποιητές, πολιτικούς, μουσικούς. Μια από αυτές που εξυμνούνται στους στίχους, ο Paul Sigmarson, ο δυνατότερος άνδρας του κόσμου, είχε ακολουθήσει την ισλανδική αποστολή, για να την ενισχύσει!
10) Επί συνόλου 28 συμμετοχών, 6 έχουν ακριβώς τον ίδιο τίτλο με συμμετοχές άλλων χωρών: Socrates (GRE 79) = Sokrates (ISL 88), Alt det som ingen ser (DEN 92) = Það sem enginn sér (ISL 89), Nur ein Lied (AUS 89) = Eitt lag enn (ISL 90), Tell me (ISL 00) = Dime (SPA 03), Angel (ISL 01, MAL 05, UKR 11), Congratulations (UK 68, ISL 06).
11) Οι πρώτες δύο φορές που αγγλόφωνο τραγούδι ήρθε τελευταίο ανήκουν στην Νορβηγία (74, 76) και τις Νορβηγία (01) και Ισλανδία (01), μετά από την 1η και την 2η απελευθέρωση της γλώσσας, αντίστοιχα.
12) Μια συμμετοχή που ξεχώρισε ήταν εκείνη του “Ισλανδού David Bowie”, Paul Oskar (ISL 97), ο οποίος σε μια περίοδο συντηρητισμού και οπισθοδρόμησης για τη Γιουροβίζιον “τάραξε τα νερά”, με τη βοήθεια ενός καναπέ και τεσσάρων δίμετρων ξανθών κοριτσιών, σε ένα tecno τραγούδι. Ακριβώς ένα χρόνο μετά ήρθε η νίκη της Dana International.
13) Η Silvia Night (Ágústa Eva Erlendsdóttir-ISL 06) αποκάλεσε τους Έλληνες τεχνικούς “μ…” και τις Ολλανδές εκπροσώπους ”πόρνες”, την απήγαγαν σε μια συνέντευξη τύπου, όταν αποκλείστηκε από τον τελικό ανέβηκε στην κορυφή του σκηνικού και χόρευε την ώρα που οι φιναλίστ γιόρταζαν στη σκηνή, κόντεψε να σπάσει το καμαρίνι της και τέλος, ανεβασμένη σε μια εξέδρα, απειλούσε να αυτοκτονήσει. Τι κι αν όλα αυτά ήταν μέρος του ακραίου σώου της, σε ένα αντι-Γιουροβίζιον τραγούδι; Ελάχιστοι το κατάλαβαν-οι περισσότεροι την γιούχαραν έντονα. Ήταν η αντίδραση του νησιού στον ταπεινωτικό αποκλεισμό της Selma το 2005.
14) Στη συμμετοχή των Pollapönk, “No Prejudice”, ένα τραγούδι κατά του ρατσισμού και του bullying και υπέρ της διαφορετικότητας, φωνητικά έκαναν δύο βουλευτές της χώρας, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
15) Η ισλανδική επιλογή ονομαζόταν μέχρι το 2012 Söngvakeppni Sjónvarpsins, δηλαδή “Τηλεοπτικός διαγωνισμός τραγουδιού”. Πλέον ονομάζεται απλώς Söngvakeppnin “O διαγωνισμός”. Μεταξύ 1995-9 και 2004-5 έγινε κλειστή επιλογή.
16) Δύο μόνο φορές άλλαξε ο αρχικός ερμηνευτής: το 1986 στον Pálmi Gunnarsson, που είχε κερδίσει, προστέθηκαν ενισχυτικά ο Eiríkur Hauksson και η ηθοποιός Helga Möller. Το 1994 αντικαταστάθηκε η Sissa (Sigrún Eva Ármannsdóttir-ISL 92) από την Sigga (Sigríður Beinteinsdóttir-επίσης ISL 92). Η επιλογή έγινε από τον διεθνούς φήμης Ιρλανδό παραγωγό Frank McNamara, ο οποίος άλλαξε εντελώς την ενορχήστρωση (προς το χειρότερο-η άποψή μας). Αυτό κατέστρεψε οριστικά την καριέρα της Sissa και την ανάγκασε να γίνει δασκάλα μουσικής.
17) To 2011 επρόκειτο να είναι υποψήφιος ο Sjonni Brink (Sigurjón Brink), όμως ένα μήνα πριν από τον ισλανδικό τελικό πέθανε ξαφνικά. Έξι φίλοι του δημιούργησαν το γκρουπ Sjonni’s Friends (Vinir Sjonna στα ισλανδικά). Μαζί κέρδισαν και εκπροσώπησαν το νησί στη Γιουροβίζιον.
17) Οι ίδιοι οι Ισλανδοί χρησιμοποιούν αναφορικά με τη Γιουροβίζιον και όχι μόνο, μια αγαπημένη τους έκφραση, για να συγκρίνουν την χώρα τους με τις υπόλοιπες: “Davíð og Golíat” (Δαυίδ και Γολιάθ).
Για φέτος η κρατική τηλεόραση ετοιμάζει ένα σπέσιαλ αφιέρωμα στα 30χρονα της χώρας στον διαγωνισμό, με καλεσμένες στον ισλανδικό τελικό δύο νικήτριες, την Sandra Kim (BEL 86) και την Loreen (SWE 12). Επίσης, κυκλοφόρησε 4 DVD με τις σημαντικότερες στιγμές των ισλανδικών επιλογών. Τέλος, για ιστορικούς λόγους, ένας από τους υποψήφιους φέτος είναι ο Pálmi Gunnarsson, μέλος των Icy (ISL 86, με το τραγούδι “Gleðibankinn”, “η τράπεζα της χαράς”) ακριβώς 30 χρόνια μετά…
