Συνθέτες κλασικής μουσικής “στην υπηρεσία” της Γιουροβίζιον

Όπως γνωρίζουν όλοι, όσοι ασχολούνται με τη Γιουροβίζιον, ο διαγωνισμός έχει “αγκαλιάσει” πολλά είδη μουσικής, από ποπ, ροκ και ντίσκο μέχρι όπερα, ραπ και ηλεκτρονική μουσική. Σε αυτό το άρθρο προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε διασυνδέσεις – κάθε τύπου – με συνθέτες κλασικής μουσικής.

Πάχελμπελ, Κανόνας σε ρε μείζονα

Πρόκειται για το πιο γνωστό έργο του Johan Pachelbel, για τρία βιολιά και μπάσο κοντίνουο, ο πλήρης τίτλος του οποίου είναι Kanon und Gigue für 3 Violinen mit Generalbaß (PWC 37, T. 337, PC 358), ενώ η χρονολογία σύνθεσής του άγνωστη (κάπου μεταξύ 1680 και 1708). Ηχογραφήθηκε πρώτη φορά το 1919, ωστόσο η ηχογράφηση του 1968 έκανε το κομμάτι διάσημο. Ενέπνευσε από τους “δικούς μας” Aphrodite’s Child στο Rain and Tears μέχρι τον Ennio Morricone, στο Here’s to you, από το soundtrack της ταινίας Sacco & Vanzetti (1971) που ερμήνευσε η Joan Baez. Το 1977 ο Αγγλικός Τύπος κατηγόρησε με σφοδρότητα ως αντιγραφή αυτού του τραγουδιού το νικητήριο της Γαλλίας L’Oiseau et L’Enfant με τη Marie Myriam. Συνθέτης του τελευταίου, ο Jean-Paul Cara, μεγάλο όνομα της γαλλικής μουσικής.

Όφενμπαχ, Βαρκαρόλα

Πρόκειται για την άρια Belle nuit, ô nuit d’amour για σοπράνο και μέτζο σοπράνο από την όπερα “Τα παραμύθια του Χόφμαν” (Les Contes d’Hoffmann) του Jacques Offenbach (1881), η οποία, με άλλο τίτλο, Chant des Elfes, είχε ήδη ακουστεί στην όπερα του ιδίου Les Fées du Rhin (1864), που είχε περάσει μάλλον απαρατήρητη. Βαρκαρόλα είναι το τραγούδι του γονδολιέρη. Σύμφωνα με ελληνικές εφημερίδες, η ολλανδική συμμετοχή του 1972, Als het om de liefde gaat με τους Sandra & Andres μιμείται ακριβώς αυτό το κομμάτι. Θεωρούμε πως, αν υπάρχει κάποια ομοιότητα, είναι απειροελάχιστη.

https://www.youtube.com/watch?v=U1M6DbTwj98

Μπαχ, Πρελούδιο και Φούγκα Νο1

Το συγκεκριμένο κομμάτι (BWV 846), σε ντο μείζονα, προέρχεται από το πρώτο βιβλίο του έργου “Το καλοσυγκερασμένο κλειδοκύμβαλο” (Das Wohltemperierte Klavier) του Johan Sebastian Bach, που εκδόθηκε το 1722. Αποτελεί πηγή έμπνευσης για την εισαγωγή δύο συμμετοχών του Λουξεμβούργου, του 1968, Nous vivrons d’amour με τους Chris Baldo & Sophie Garel και του 1975, Toi με την Geraldine (Brannigan ή Branagan).

https://www.youtube.com/watch?v=NMAFTwj733M

Μότσαρτ, Ο Μαγικός Αυλός

Από την πασίγνωστη αυτή όπερα (KV 620) του Wolfgang Amadeus Mozart (Die Zauberflöte), η οποία γράφτηκε το 1791, και συγκεκριμένα από την 27η σκηνή της 2ης πράξης, προέρχονται οι στίχοι που ακούγονται από τρεις σοπράνο στη γέφυρα 8 δευτερολέπτων του τραγουδιού “I treni di Tozeur” (Ιταλία 1984) με τους Alice & Franco Battiato. Το πρωτότυπο, το οποίο ερμηνεύεται από τρία αγόρια έχει τους εξής στίχους: “Doch wir wollen dir ihn zeigen, und du wirst mit Staunen sehn, daß er dir sein Herz geweiht”. Το ιταλικό τραγούδι σταματά στη λέξη “wirst”.

Μπετόβεν, Σονάτα για πιάνο Νο1

Το περίφημο 4ο μέρος (Prestissimo, σε φα ελάσσονα) της συγκεκριμένης σονάτας (Op. 2 No 1) του Ludwig van Beethoven, με τον ταχύ ρυθμό του, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον ενορχηστρωτή Alain Coraguer, όταν ανέλαβε το Poupée de cire, poupée de son του Serge Gainsbourg, με τους αμφιλεγόμενους στίχους, χάρη στο οποίο η France Gall έγινε η πρώτη γιουρονικήτρια που κέρδισε με up-tempo τραγούδι, σάρωσε τα charts και γνώρισε πλήθος διασκευών.

Σαρπαντιέ, “Te Deum”

Το 1953, χρονιά κατά την οποία ανακαλύφθηκε σε ένα ξεχασμένο χειρόγραφο η σουίτα σε 11 μέρη “Te Deum” του Marc-Antoine Charpentier και ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά, η EBU υιοθέτησε τα οκτώ πρώτα μέτρα από το πρελούδιο (marche en rondeau), δηλαδή το εναρκτήριο μέρος της σουίτας, σε ρε μείζονα, ως ύμνο όλων των μεταδόσεων της Eurovision, άρα και του Διαγωνισμού Τραγουδιού. Για τη συναρπαστική ιστορία που κρύβεται πίσω από το έργο, τη σύνθεσή του και αργότερα την ανακάλυψή του, διαβάστε εδώ.

Που είναι ο Βάγκνερ, που είναι ο Πουτσίνι; Αναφορές σε στίχους

Στην περίφημη συμμετοχή Opera (Τουρκία 1983), ο τίτλος της οποίας τονίζεται ως “Οπέρα” κι όχι ως “Όπερα”, με τους Çetin Alp & The Short Waves, όπως είναι φυσικό, γίνεται αναφορά τόσο σε συνθέτες κλασικής μουσικής (“Wagner ve Puccini, Mozart, Rossini”), όσο και σε κάποια οπερατικά έργα (Η Αρπαγή από το Σεράι, La Traviata, Carmen, Aida, Tosca, Fidelio). Ο Rossini απαντά και στους στίχους του Amour on t’aime (Ελβετία 1982) με την Arlette Zola (“Penser Rossini ou Travolta”). Βρίσκουμε τον Mozart στο νικητήριο άσμα του Βελγίου, J’aime la vie με την Sandra Kim (“Devant Jacques Brel, devant Mozart / Je m’sens petite). Σε ένα ακόμα νικητήριο, αυτό της Γιουγκοσλαβίας 1989 με τους Riva απαντούν τρεις κλασικοί συνθέτες, οι Wolfgang Amadeus Mozart, Fryderyk Franciszek Chopin και Franz ή Ferenc Liszt (“Mozarta, Chopena, Liszta”). Σε ένα μακρύ κατάλογο σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως απαριθμούνται στο τραγούδι Þú og þeir (Sókrates) με τους Βeathoven (Ισλανδία 1988), βρίσκουμε τους εξής: Claude Debussy, Piotr Ilyich Tchaikovsky (Пётр Ильи́ч Чайко́вский), Ludwig van Beethoven και Felix Mendelssohn  (Ég dái Debussy, ég dýrka Tjækovský / […] og Beethoven […] / Ég syng um […] / Mendelssohn).

https://www.youtube.com/watch?v=KxJwHLAcIqA

26 συνθέτες σε ένα τραγούδι

Όλα τα ρεκόρ καταρρίπτει το “Du bist Music” με τους Blue Danube (Αυστρία 1980), όπου αναφέρονται στους στίχους 26 συνθέτες και περίπου ισάριθμα είδη μουσικής ή μουσικοί όροι.

Du bist Liszt, Chopin, Debussy, Couperin
Du bist Mozart, Gesualdo und Boulez
Du bist Gluck und Bach, Johann Strauss, Offenbach
Du bist Schubert, Gershwin und Chavez

Du bist Mahler, Schumann, Monteverdi
Frank Martin, Tschaikowski, Josquin
Du bist Palestrina und Puccini
Strawinski und Rossini, De Falla und Messiaen

Du bist Musik, Musik, Musik
Bist meine Harmonie, Melodie
Bist meine Symphonie
Du bist Musik, du bist Musik
Du bist Musik, Musik, Musik

Du bist ein Ballett, ein Konzert, Menuett
Ein Capriccio, eine Polka, ein Duett
Du bist ein Chanson, Intermezzo, Passion
Ein Refrain, eine Variation

Eine Bagatelle, Ballade
Eine Tarantella, eine Suite
Humoreske, Walzer, Serenade
Romanze und Kantate, Sonate und mein Lied

Refrain (x2)

Η ιδιαίτερη περίπτωση του Στραβίνσκυ

O Igor Stravinsky (Игорь Фёдорович Стравинский) ήταν κλασικός συνθέτης του 20ου αιώνα (πέθανε το 1971). Το 1960 η συμμετοχή της Ιταλίας με τον Renato Rascel Romantica κατηγορήθηκε ως αντιγραφή του τραγουδιού Angiulella, του κτηνίατρου και μουσικοσυνθέτη Nicola Festa (δυστυχώς δεν μπόρεσα να το εντοπίσω). Στο δικαστήριο προσήλθε ως ειδικός ο Στραβίσνκυ, ο οποίος απεφάνθη πως δεν τίθεται θέμα αντιγραφής. Κατόπιν τούτου, ο Renato Rascel αθωώθηκε!

https://www.youtube.com/watch?v=v09rRFppOzk

Αν έχετε εντοπίσει κι άλλες διασυνδέσεις της Γιουροβίζιον με συνθέτες κλασικής μουσικής, ενημερώστε μας!