Συνεχίζουμε το αφιερώματά μας με τον 40ο διαγωνισμό της Eurovision 1995 που πραγματοποιήθηκε και πάλι στην Ιρλανδία.
Η διοργάνωση του 1995
Το 1995 επετράπησαν 23 χώρες μόνο, διότι οι 25 φαίνονταν πάρα πολλές στους διοργανωτές. Υπήρχε αρχικά η σκέψη να γίνει συνδιοργάνωση από το RTÉ και το BBC ενώ η τρίτη κατά σειρά διοργάνωση από την Ιρλανδία ήταν ρεκόρ για το διαγωνισμό. Οι Ιρλανδοί αρνήθηκαν -παρά τις πιέσεις- να παραχωρήσουν σε άλλη χώρα την επέτειο των 40 χρόνων της Γιουροβίζιον. Ακουγόταν έντονα ότι η τελική βραδιά θα γινόταν στην πόλη Ulster. Είναι επίσης γνωστό, ότι το BBC είχε προτείνει να γίνει μια αγγλο-ιρλανδική συνδιοργάνωση στο Belfast, την πρωτεύουσα της Βόρειας Ιρλανδίας.
Το Point Theater γινόταν ο πρώτος χώρος που διοργάνωνε δύο διαδοχικές Γιουροβίζιον, γεγονός που γιορτάστηκε από την Irish National Lottery, δίνοντας σε 1000 ανθρώπους δωρεάν εισιτήρια, τα οποία κερδίζονταν στο παιχνίδι «Ξυστό». Η παρουσιάστρια, Mary Kennedy (40 ετών τότε), ήταν συγγραφέας και δημοσιογράφος ενώ έκανε την εισαγωγή και στα γαελικά, σχολίασε τις προσπάθειες για ειρήνη στο νησί και -έχοντας ήδη κάνει μια εντυπωσιακή είσοδο πάνω σε μια φουτουριστική σκάλα- εξαφανίστηκε μέχρι τη βαθμολογία.
Οι συμμετοχές
Η οξεία φωνή της Justyna για την Πολωνία, συνοδευόμενη από σουραύλια και μεσαιωνικά ντυμένους χορωδούς, ξεκίνησε τη βραδιά. Στην «καταραμένη» δεύτερη θέση εμφανίστηκε ο Ιρλανδός ερασιτέχνης Eddie Friel, καθισμένος και συνοδευόμενος από ακορντεόν. Σκοτσέζικος ήχος (αλλά και ντους) αποδείχθηκαν οι Stone & Stone για τη Γερμανία. Ο Βόσνιος Davor Popović, ενώ είχε ένα νοσταλγικό και ταυτόχρονα αισιόδοξο για το μέλλον τραγούδι, μάλλον βιαζόταν να το ολοκληρώσει. Η Νορβηγία (ή καλύτερα η Νορβηγο-Ιρλανδο-Σουηδική συμμαχία), Secret Garden, κατάφερε να βραβευθεί με ένα ορχηστρικό –κελτικού ύφους- τραγούδι (είχε και 24 λέξεις για στίχο), την Ιρλανδή Fionnuala Sherry στο βιολί και παραδοσιακά όργανα (Keyfiddle, whistle) επί σκηνής.
Υπερβολικά βαμμένος και γεμάτος κοσμήματα στο στήθος, ο Ρώσος Philipp Kirkorov, έβαλε το μεταξωτό του πουκάμισο και βγήκε. Αδιάφορη συμμετοχή θα λέγαμε για την Ισλανδία με τον Bo Halldorson και το Nuna ενώ πολύ καλή η Stella Jones για την Αυστρία, σε ένα αμερικανικού τύπου τζαζ τραγούδι. Η Anabel Conde σήκωσε το ταβάνι με την απίθανη φωνή της σε ένα τραγούδι άψογα ενορχηστρωμένο, ατμοσφαιρικό, με θεϊκά-σέξι φωνητικά. Οι Τούρκοι πήραν μια ωραία νοσταλγική μπαλάντα και για να χωρέσουν όλους τους στίχους, την έκαναν mid-tempo,με αποτέλεσμα να την καταστρέψουν εντελώς. Παλαιομοδίτικη η Κροατία (Magazin & Lidija), πάντρεψε τη μπαλάντα με την όπερα και κέρδισε μία πολύ καλή θέση. Γλυκανάλατο ποπ για τη Γαλλία, πολύ δύσκολο όμως τεχνικά, έτσι οι ειδικοί πριμοδότησαν δεόντως την Nathalie Santamaria. Λίγος ο τυφλός Ούγγρος Csaba Szigeti, όπως και ο ψευτο-ροκάς Βέλγος Frédéric Étherlinck, όπως και οι δήθεν-ράπερ Love City Groove που δεν ήταν καλοί ούτε στον χορό ούτε στο τραγούδι για το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και το wannabe – gospel του Tó Cruz για την Πορτογαλία.
Η Κύπρος στην καλύτερη ίσως σκηνική παρουσία της έως τότε με τον Άλεξ Παναγή να φορά μπέρτα, να κάνει στροφές και να περνά κάτω από ένα τεράστιο πανί, έχοντας πολύ καλούς χορωδούς και άφθονα percussions. Μέτρια μπαλάντα και κάπως άχρωμος ερμηνευτής σε ένα τραγούδι που δεν αναδεικνύει τις –αποδεδειγμένες- φωνητικές του ικανότητες είναι ο Σουηδός Jan Johansen που κατέλαβε την τρίτη θέση. Ακολουθούν τρεις εκπληκτικές συμμετοχές, με καλές φωνές και παρουσίες. Βαθιά φωνή, πολύ στυλ, μπάντζο, ωραία percussions και επαγγελματικό στήσιμο η Ανατολικογερμανίδα Aud Wilken για τη Δανία, έδωσε τη σκυτάλη στην κλασάτη Darja Švajger για τη Σλοβενία και το δυναμικό, αλλά και τόσο γλυκό Prisluhni mi. Η Liora πάλι, άφησε διακριτικά το σάλι της να πέσει, πριν αρχίσει να σκαρφαλώνει στις οκτάβες: πολύ δύσκολο τραγούδι, με μεγάλες φράσεις, υποστηριζόμενο από πολύ καλογυμνασμένα φωνητικά. Μετά από ένα συνηθισμένο τραγούδι για τη Μάλτα με τον Mike Spiteri, η βραδιά έκλεισε με την κλασσική εμφάνιση της Ελίνας Κωνσταντοπούλου, με το αρχαιοπρεπές φόρεμα ασορτί με τα αρχαία ελληνικά που εκφωνήθηκαν στην αρχή. Όλα καλά, μόνο η Μαριάντα Πιερίδη στα φωνητικά φωνάζει λίγο παραπάνω από ό, τι έπρεπε… Πρόκειται για ένα διφορούμενο ερωτικό-πολιτικό τραγούδι, που κινείται σε διάφορα επίπεδα.
Το interval act με τίτλο Lumen {Φως (στα λατινικά)} και ερμηνευμένο από σολίστες και Βενεδικτίνους μοναχούς (πήγε στο No 4 και έγινε πλατινένιο στην Ιρλανδία), ήταν ένας συνδυασμός Γρηγοριανού μέλους και παραδοσιακού ιρλανδικού τραγουδιού (που ονομάζεται Sean-nós).
Trivia
- Οι Ιρλανδοί ζήτησαν από την EBU να υπάρξει κάποια πρόνοια, αν τυχόν κέρδιζαν για τέταρτη φορά, να μην είχαν πλέον την υποχρέωση να αναλάβουν και πάλι τη διοργάνωση.
- Οι 23 συμμετοχές (δύο λιγότερες από πέρυσι) προέκυψαν από το γεγονός ότι οι διοργανωτές δεν ήθελαν το σόου να υπερβαίνει τότε τις τρεις ώρες.
- Ο Ιρλανδός Eddie Friel είχε γλιτώσει τον αποκλεισμό, μετά από κατηγορίες ότι η συμμετοχή του ήταν αντιγραφή παλαιότερου τραγουδιού ενώ ο Τύπος μιλούσε τότε για αρκετά αδύναμη συμμετοχή ούτως ώστε να μην κερδίσει η Ιρλανδία ξανά.
- Η Ρωσία δεν μετέδωσε ζωντανά τον διαγωνισμό, στη δε μαγνητοσκοπημένη μετάδοση, το τραγούδι του Philip Kirkorov παίχτηκε τελευταίο –όχι όμως και η βαθμολογία- με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να πιστέψει ότι αυτός ήταν ο νικητής.
- Η Ελίνα Κωνσταντοπούλου έχει το μεγαλύτερο ονοματεπώνυμο στην ιστορία του διαγωνισμού.
- Οι αντιδράσεις του Tύπου για την νίκη της Νορβηγίας ήταν πάρα πολλές, κυρίως αρνητικές, για το κατά πόσον επρόκειτο για τραγούδι ή για instrumental, με λίγο τραγούδι που περιείχε μόνο 24 λέξεις… Την επόμενη χρονιά η EBU θέσπισε ελάχιστο όριο στίχου.
- Βέλγιο, Τουρκία, Δανία, Ισραήλ και Σλοβενία επέστρεψαν στον διαγωνισμό μετά τον περσινό αποκλεισμό τους ενώ εκείνη την χρονιά αποκλείστηκαν Φινλανδία, Λιθουανία, Ολλανδία, Ρουμανία και Σλοβακία.
- Η Ιταλία αρχίζει να χάνει σταδιακά το ενδιαφέρον της για τον διαγωνισμό κι η τελευταία της συμμετοχή στα 90’s θα είναι το 1997 ενώ το Λουξεμβούργο δεν επέστρεψε ποτέ τελικά από το 1993.
- Η Πολωνία πήρε την χειρότερη θέση έως τότε για χώρα που εμφανίστηκε πρώτη στον διαγωνισμό (18η).
- Το interval act πλαισιωνόταν από πολλούς γνωστούς Ιρλανδούς καλλιτέχνες μεταξύ των οποίων και ο Brian Kennedy που εκπροσώπησε τελικά την χώρα στην Eurovision το 2006.
Το παρόν άρθρο έγινε και σε συνεργασία με το πλούσιο αρχείο του συντάκτη μας Δημήτρη Μαντζίλα
Δυστυχώς ποτέ δε με ενθουσίασαν ούτε το Ποια Προσευχή ούτε το Στη Φωτιά, τα οποία τα θεωρώ εξαιρετικά πομπώδη, κυρίως λόγω των “υπερπατριωτικών” στίχων (τα “απόνερα” της εθνικιστικής υστερίας που επικρατούσε στη χώρα το πρώτο μισό της δεκαετίας του 90).
Ο Παναγή όμως ήταν αψεγάδιαστος, φωνητικά και σκηνικά και μπορώ να καταλάβω γιατί έχει αφήσει εποχή και συζητείται ακόμα αυτή η συμμετοχή 25 χρόνια μετά.
Για μένα το 1995 ήταν μια χρονιά με ιδιαίτερα δυνατές τις “Βόρειες” χώρες.
Αγαπημένα μου (τυχαία σειρά): Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, συν την Ισπανία με την εκπληκτική, όπως σημειώνεται και στο άρθρο, ερμηνεία της Conde.
Να συμπληρώσω στα trivia ότι ο Διαγωνισμός του 95 έγινε το βράδυ της ίδιας μέρας που έγινε ο μεγάλος σεισμός σε Κοζάνη/Γρεβενά και όλη η Μακεδονία ήταν ανάστατη.
Πάντα έβρισκα πομπώδη και στα όρια του κιτς την κυπριακή συμμετοχή. Με τόσες όμως slow συμμετοχές εκείνη τη χρονιά, ίσως το uptempo του να ακούστηκε ευχάριστα στο μέσο Ευρωπαίο. Ανάμεικτα συναισθήματα έχω Κ για την ελληνική συμμετοχή, αν και έκλεισε τη βραδιά με ενδιαφέροντα τρόπο. Ίσως με μια άλλη ερμηνεύτρια να τα είχαμε πάει και καλύτερα (Μου φαινόταν κάπως ψιλό το ηχόχρωμα της Ελινας για αυτό το τραγούδι). Δικαιωματικη ή νίκη της Νορβηγίας, ενώ λάτρεψα Ισπανία και Δανία
Από της αγαπημένες μου συμμετοχές το Sama της Πολωνίας (συνοδευόμενο από ένα πολύ σκοτείνο, urban video clip) και το τραγούδι Sev της Τουρκίας από την Αρσού Εσέ η οποία δίνει υπέροχη ερμηνεία ( ακαταλαβίστικα άθλια τα δεύτερα φωνητικά από τους τρεις άλλους στη σκηνή). Δεν μου άρεσε ιδιαίτερα το Ποια Προσευχή και θεωρώ ότι η Ελίνα παρότι συμπαθέστατη, είναι ερμηνευτικά μέτρια. Παντελώς αδιάφορη και υπερτιμημένη η Μάλτα. Απόλυτη βασίλισσα της βραδιάς η Σλοβενή Darja Švajger, ειδικά το πώς χαμογελά και δείχνει το πόσο απολαμβάνει το να τραγουδά πάνω στη σκηνή.
Ένα σχετικο τοπ που μου άρεσε πολυ
https://www.youtube.com/watch?v=qD9NzMc51hc&t=404s