Η συμμετοχή της Κύπρου, η σκηνική παρουσία και άλλα trivia
Η Κύπρος επρόκειτο να αποκλειστεί λόγω της κακής θέσης του 1993, αλλά σώθηκε, χάρη στο πρόστιμο που επέβαλε η EBU στην ιταλική RAI, επειδή μετέδιδε ετεροχρονισμένα τη Γιουροβίζιον και μάλιστα με διαφημιστικά πάνω στις καρτ-ποστάλ. Δεν είναι ξεκάθαρο αν η ιταλική τηλεόραση αποχώρησε λόγω αποκλεισμού ή οικειοθελώς. Η Ευρυδίκη – με εντυπωσιακή λευκή τουαλέτα – είχε στα φωνητικά της τους Δήμο (Βαν) Μπέκε και Κυριάκο Ζυμπουλάκη (CYP 1993), τον Χάρη Χαλκίτη (φωνητικά CYP 1992 και πατέρας της Βικτώριας Χαλκίτη που έκανε φωνητικά στην ελληνική συμμετοχή), την Εύα Τσελίδου (φωνητικά GRE 1980 και τραγουδίστρια μετέπειτα των Omega Vibes) και τη Joanna Baringhton (φωνητικά CYP 1992), οι οποίοι παρίσταναν ότι έπαιζαν μουσικά όργανα, ένα σκηνικό τέχνασμα που ξαναείδαμε την αμέσως επόμενη χρονιά. Η Ευρυδίκη έγινε και πρωτοσέλιδο στην Ιρλανδία, λίγο πριν από την τελική βραδιά. Η μουσική, οι στίχοι και η ενορχήστρωση είναι του Γιώργου Θεοφάνους, συζύγου τότε της ερμηνεύτριας. Η Sarah Lévy είναι υπεύθυνη για τους στίχους της γαλλικής βερσιόν, Fenêtre sur cour, ο τίτλος της οποίας παραπέμπει στην ταινία του Χίτσκοκ «Σιωπηλός Μάρτυς» (“Rear Window”), όπως κυκλοφόρησε στις γαλλόφωνες χώρες. Εντοπίσαμε και μια εξαιρετική διασκευή με την Ευρυδίκη και την Πέγκυ Ζήνα (GRE NF 2002). Τέλος, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί στην ιστορία της Γιουροβίζιον είναι πατέρας και κόρη να κάνουν φωνητικά την ίδια χρονιά για διαφορετικές χώρες!
Ο εθνικός τελικός
Το τραγούδι, ένα χασάπικο-φόρος τιμής στη Μελίνα Μερκούρη και την Ελένη Φωκά, την δασκάλα που ήταν υπό διωγμό στα κατεχόμενα, ξεχώρισε άνετα στην – μετρίου επιπέδου – επιλογή, όπου ψήφισε μόνον επιτροπή. Τη σκυτάλη στην παρουσίαση του εθνικού τελικού, που έγινε στις 18 Μαρτίου, παίρνει ο ηθοποιός Αχιλλέας Γραμματικόπουλος, ενώ η μοντέρνα σκηνοθεσία του Νεόφυτου Ταλιώτη (με χρήση γερανού και dolly shots) έδωσε νέα πνοή σε αυτού του είδους τις μεταδόσεις. Ανάμεσα στους υποψηφίους συναντούμε και τη Χριστίνα Αργύρη (CYP 2000, ως μέλος των Voice, φωνητικά CYP 1995, 2002).
| 1 | Ime anthropos ke ego
(Είμαι άνθρωπος κι εγώ) |
I am human too | Evridiki
(Ευρυδίκη) |
103 | 1ο |
| Γιώργος Θεοφάνους/ Γιώργος Θεοφάνους [Γιώργος Θεοφάνους] | |||||
| 2 | Ela ksana
(Έλα ξανά) |
Come again | Marietta Mitsidou
(Μαριέττα Μητσίδου) |
89 | 2ο |
| Φίλιππος Ντε Καστάν/ Στάλω Καρκαμπούλια [Σάββας Σάββα] | |||||
| 3 | I agapi nika
(Η αγάπη νικά) |
Love wins | Panos Panayi
(Πάνος Παναγή) |
41 | 6ο |
| Μιχάλης Παπύρου & Χάρης Κουτσαβάκης/ Μιχάλης Παπύρου [Χάρης Κουτσαβάκης] | |||||
| 4 | Ksafnika
(Ξαφνικά) |
Suddenly | Christina Argyri
(Χριστίνα Αργύρη) |
67 | 3ο |
| Χριστίνα Αργύρη/Γλαύκος Ευσταθίου [Jean-Paul Sacy] | |||||
| 5 | Mia gi
(Μια γη) |
One earth | Miranda Zografou
(Μιράντα Ζωγράφου) |
55 | 4ο |
| ‘Αλεξ /Ζωγράφου/’Αλεξ Ζωγράφου [‘Αλεξ /Ζωγράφου] | |||||
| 6 | Tora
(Τώρα) |
Now | Gregory Kerian
(Γκρέγκορυ Κεριάν) |
33 | 8ο |
| Gregory Κerian/Σούλα Ορφανίδου [Ανδρέας Γιωργαλλής] | |||||
| 7 | Stamata ton chrono
(Σταμάτα τον χρόνο) |
Stop the time | Joseph (Christodoulou)
(Τζόζεφ Χριστοδούλου) |
34 | 7ο |
| Κύπρος Χαραλάμπους/Ανδρέας Παντελή [Κύπρος Χαραλάμπους] | |||||
| 8 | Vradia adiana
(Βράδια αδειανά) |
Empty evenings | Maria Aristofanous
(Μαρία Αριστοφάνους) |
46 | 5ο |
| Κοραλία Σχίζα/Ηλίας Αντωνιάδης [Σάββας Σάββα] |
Το βίντεο-κλιπ
Στην ιστορία έμεινε για την υψηλή αισθητική του το βίντεο-κλιπ, που γυρίστηκε με τεχνικό εξοπλισμό, που εξασφάλισε η Εύη Παπαμιχαήλ από την ιδιωτική εταιρεία Lumière: ένα παλιό βιβλίο ανοίγει και διηγείται την ιστορία μια κοπέλας. Αρχικά, τη βλέπουμε να βάφεται στο μπουντουάρ της, μέσα σε ένα λιβάδι. Μέσα στον καθρέπτη βλέπει διάφορες εικόνες, ενώ παράλληλα αναπολεί την παιδική της ηλικία, να παίζει στα λιβάδια ή μέσα σε χαλάσματα, από τα οποία ξεπηδά ένα περιστέρι, σύμβολο της ειρήνης. Στο τέλος το βιβλίο κλείνει….
Τι έφταιξε και δεν μπήκε στη δεκάδα;
Το τραγούδι που μιλά για ένα παράνομο ή κρυφό έρωτα, γεμάτο πάθος και λυρισμό, άρεσε σε κάποιες χώρες (κυρίως την Ελλάδα και τη Φινλανδία), πολλοί το εκλαμβάνουν ως την καλύτερη στιγμή στην πλούσια καριέρα της Ευρυδίκης, η υπόλοιπη Ευρώπη όμως το θεωρεί υπερβολικά μελοδραματικό, ενώ και η στροφή του ζεϊμπέκικου είναι μάλλον παράταιρη. Ένα ακόμα μείον του εντοπίζεται στην ενορχήστρωση, στην κορύφωση της γέφυρας, όπου η φωνή της Ευρυδίκης δεν καταφέρνει να «πατήσει» ακριβώς. Σε δεύτερο επίπεδο, το τραγούδι μιλά για τους Κύπριους που είναι πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Όπως έχουμε πληροφορηθεί, την προηγουμένη του διαγωνισμού μαζεύτηκαν σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου και με τη μέθοδο Silva προσπαθούσαν να διώξουν την αρνητική ενέργεια από κάποιες ανταγωνιστικές αποστολές. Μάλλον δεν τα πολυκατάφεραν…
Μερικές δηλώσεις
Όπως δήλωσε η καλλιτέχνιδα στη σειρά εκπομπών “Eurovision Flashback”, επειδή τα είχε ζήσει και ήξερε τι θα αντιμετωπίσει, είχε ακόμα περισσότερο άγχος. Είχε πιστέψει πολύ στο τραγούδι ότι ήταν από τα σημαντικότερα της χρονιάς. Είχε πάρει πολύ θετικές κριτικές και για τον στίχο και για τη μουσική και για τη σκηνική παρουσία. Ήθελε να κάνει άψογη ερμηνεία, αφού και οι ίδιοι είχαν κάνει την προπαγάνδα τους, για να το προωθήσουν. Μίλησε με τα καλύτερα λόγια για την ελληνική συμμετοχή και σχολίασε τα υπόλοιπα τραγούδια της χρονιάς. Χάρηκε πάρα πολύ για το δωδεκάρι της Ελλάδας και ξαφνιάστηκε ευχάριστα για το 10άρι της Φινλανδίας.
Οι στίχοι
Μέρα γιορτινή δεν περιμένω να έρθει
Σαν μια Κυριακή που δε χωράει
Τη φρικτή μου τη σιωπή
Να με ξυπνήσει με ένα αθάνατο φιλί
Νύχτα φωτεινή και πάλι θα σε κρύψουν
Τρέμεις σαν παιδί μήπως σε ανακαλύψουν
Βάζεις τη στολή να μη σε αγγίξουνε
Τα πώς και τα γιατί
Άνθρωπος και εγώ
και απόψε θα φωνάξω
άνθρωπος και εγώ,
βαρέθηκα, θα αλλάξω
άνθρωπος και εσύ,
που’ χεις στα χέρια τη δική μου τη ζωή
Και πριν προλάβω να σου πω
Πως σ’ αγαπώ με σκοτώνεις,
μα είμαι άνθρωπος και εγώ
Και όταν το πρωί μες το καθρέφτη
Θα φοβάμαι να με δω, μη με φωνάξω ψεύτη
Τα σημάδια θα ρωτώ αν έκανα όλα αυτά
Που είχα στο μυαλό
Άνθρωπος και εγώ,
και απόψε θα φωνάξω
άνθρωπος και εγώ,
βαρέθηκα, θα αλλάξω
άνθρωπος και εσύ,
που έχεις στα χέρια τη δική μου τη ζωή
Και πριν προλάβω να σου πω
Πως είμαι άνθρωπος και εγώ
Ένα κομμάτι απ’ τον ίδιο το δικό σου το Θεό
Και έχω δικαίωμα να κλαίω, να γελάω, να πονώ
Κάτω απ’ τον ίδιο ουρανό
που άλλοι πετάνε να πετώ
Μα είμαι άνθρωπος και εγώ
Κι έχω στα χέρια τη δική σου τη ζωή
Και πριν προλάβεις να μου πεις πως μ’ αγαπάς…
Σε σκοτώνω
Γιατί είμαι άνθρωπος και εγώ
Είμαι άνθρωπος και εγώ
Εξαιρετική συμμετοχή και τρομερά αδικημένη. Απ’τις καλύτερες της Κύπρου.
Γιατί παράταιρη η στροφή του ζεϊμπέκικου; Κατ’ εμέ εκεί ήταν και το κλου του τραγουδιού. Είχε πάει ο Θεοφάνους το 1993 ως διευθυντής ορχήστρας στο Μίλστριτ, άκουσε τη νορβηγική συμμετοχή που είχε μέσα μπουζούκι και δήλωσε τότε ότι ήταν “απαράδεκτο που χρησιμοποιούσαν ξένες χώρες το μπουζούκι στην ενορχήστρωσή τους, ενώ οι Έλληνες τόσα χρόνια το σνόμπαραν”. Από εκεί του ήρθε να γράψει κάτι πιο ελληνοπρεπές για το 1994. Ήταν μπερδεμένη συμμετοχή κατά τη γνώμη μου. Αυτά τα μιξ εντ ματς δεν έπιαναν τόπο εκείνη την εποχή. Είτε θα έστελνες ένα αυστηρά κλασσικό τραγούδι, είτε ένα αμιγώς λαϊκό. Το ενδιαμέσο τους (μας) μπέρδευε. Εμείς πάντως, το “άνθρωπος κι εγώ” για αντικατοχικό τραγούδι το είχαμε. Δεν ξέραμε ότι υπήρχε κι άλλη ανάγνωση σ’ αυτό.
Συμφωνώ με τον Chris Koul, και γω αυτή την εντύπωση είχα, ότι το τραγούδι γράφτηκε για το Κυπριακό και οι στίχοι απευθύνονται στην απέναντι πλευρά, δηλαδή τους Τουρκοκύπριους.